न्युपिडिया
 | |
 स्क्रिनसट वेब्याक मेसिन बाट | |
साइटको प्रकार | अनलाइन विश्वकोश |
|---|---|
| उपलब्ध भाषा |
|
| विघटन भएको | सेप्टेम्बर २००३ |
| मालिक | बोमिस (पहिले) |
| सर्जक | |
| युआरएल | nupedia.org
वेब्याक मेसिन www.nupedia.com (८ अगस्ट २००३ मिति अभिलेखिकरण) वेब्याक मेसिन www.nupedia.com (७ अप्रिल २००० मिति अभिलेखिकरण) |
| चालु भएको मिति | ९ मार्च २००० |
न्युपिडिया एक अङ्ग्रेजी भाषाको अनलाइन विश्वकोश थियो जसका लेखहरू उपयुक्त विषयवस्तु विशेषज्ञताका साथ स्वयंसेवक योगदानकर्ताहरूद्वारा लेखिएको हुन्थ्यो, प्रकाशन अघि विशेषज्ञ सम्पादकहरूले समीक्षा गर्दथे, र निःशुल्क सामग्रीको रूपमा इजाजतपत्र प्राप्त गरेका थिए। यो जिमी वेल्सद्वारा स्थापित गरिएको थियो र बोमिसद्वारा लेखिएको थियो। न्युपिडियाको प्रमुख सम्पादक ल्यारी स्याङ्गर थिए। न्युपिडिया अक्टोबर १९९९ देखि सेप्टेम्बर २००३ सम्म सञ्चालित थियो।[१][२] यसलाई आज विकिपिडियाको पूर्वाधिकारी भनेर चिनिन्छ। न्युपिडियामा प्रत्यक्ष विकिमा आधारित अद्यावधिक गर्नुको सट्टा पोस्ट गर्नु अघि लेखहरूको सामग्री नियन्त्रण गर्न सात-चरण सम्पादकीय प्रक्रिया थियो। न्युपिडिया विशेषज्ञहरूको एक समितिद्वारा सृजना गरिएको थियो जसले नियमहरू पूर्वनिर्धारित गरेका थिए। न्युपिडियाको सञ्चालनको पहिलो वर्षमा २१ लेखहरू मात्र लेखिएका थिए[क] जहाँ विकिपिडियामा पहिलो महिनामा २०० र पहिलो वर्षमा १८,००० लेखहरू निर्माण भएका थिए।[३]
इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]
अक्टोबर १९९९ मा,[४] जिमी वेल्सले स्वयंसेवकहरूद्वारा निर्मित अनलाइन विश्वकोशको बारेमा सोच्न थालेका थिए र जनवरी २००० मा, ल्यारी स्याङ्गरलाई यसको विकासको लागि नियुक्त गरेका थिए। परियोजना आधिकारिक रूपमा ९ मार्च २००० मा सञ्चालनमा आएको थियो।[५] नोभेम्बर २००० सम्म, केवल दुई पूर्ण-लम्बाइ भएका लेख मात्र प्रकाशित भएका थिए। यसको सुरुवात देखि, न्युपिडिया एक मुक्त सामग्री विश्वकोश थियो।[६]
सम्पादकीय प्रक्रिया[सम्पादन गर्नुहोस्]
न्युपिडियाको सात-चरण सम्पादकीय प्रक्रिया थियो, जसमा:
- तोकाइ
- नेतृत्व समीक्षक पत्ता लगाउनु
- नेतृत्व समीक्षा
- खुला समीक्षा
- प्रमुख प्रतिलिपि सम्पादन
- खुला प्रतिलिपि सम्पादन
- अन्तिम स्वीकृति र प्रकाशन
टिप्पणीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ "Nupedia.com WHOIS, DNS, & DomainTools", WHOIS, २०१६, मूलबाट २४ जुलाई २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ६ मार्च २०१६।
- ↑ Poe, Marshall (सेप्टेम्बर २००६), "Can thousands of Wikipedians be wrong? How an attempt to build an online encyclopedia touched off history's biggest experiment in collaborative knowledge", The Hive (The Atlantic), मूलबाट २६ अक्टोबर २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १ जनवरी २००७।
- ↑ Sanger, Larry (१८ अप्रिल २००५), "The Early History of Nupedia and Wikipedia: A Memoir", Slashdot, मूलबाट २५ मे २००९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २६ मे २०१२।
- ↑ "NuPedia.com WHOIS, DNS, & Domain Info - DomainTools", WHOIS, मूलबाट २४ जुलाई २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ६ जुलाई २०१६।
- ↑ Gouthro, Liane (१० मार्च २०००), "Building the world's biggest encyclopedia", PC World, मूलबाट १९ जुलाई २००९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १९ जनवरी २००८। = Archive.today अभिलेखिकरण १९ जुलाई २००९ मिति
- ↑ Frauenfelder, Mark (२१ नोभेम्बर २०००), "The next generation of online encyclopedias", The Industry Standard/CNN, मूलबाट १४ अगस्ट २००४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १४ फेब्रुअरी २०१९।
बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- न्युपिडियाको सुरुवाती संस्करण (इन्टरनेट आर्काइभबाट)
- न्युपिडिया[dead link]— पूनर्जीवित न्युपिडिया फान्डमबाट