भोल्टेज

भोल्टेज भन्नाले दुई बिन्दुहरू बीचको विद्युत क्षमता भिन्नता बुझिन्छ ।^[१]^[२] स्थिर विद्युत क्षेत्र, यो पहिलो बिन्दुबाट दोस्रो बिन्दुमा सकारात्मक परीक्षण चार्ज सार्न आवश्यक प्रति एकाइ चार्जसँग मेल खान्छ। एकाइहरूको अन्तर्राष्ट्रिय प्रणालीमा भोल्टेजका लागि व्युत्पन्न एकाइ भोल्ट (V) हो।^[३] ^[४]^[५]

दुई बिन्दुहरू बिच भोल्टेजको सिर्जना विद्युतीय चार्जको निर्माण (जस्तै, क्यापासिटर ) र एक इलेक्ट्रोमोटिभ बल (जस्तै, जेनेरेटर विद्युत चुम्बकीय प्रेरण)^[६] ^[७] को कारणले हुन सक्छ। बृहत स्तरमा, भोल्टेजको उत्पत्ति विद्युत-रासायानिक प्रक्रियाहरू (जस्तै, सेलहरू र ब्याट्रीहरू) पीजोइलेक्ट्रिक प्रभाव, र थर्मोइलेक्ट्रिक प्रभावको कारणले हुन सक्छ। यो एक भौतिक स्केलर मात्रा हो।^[८]

भोल्टमिटर प्रणालीमा दुई बिन्दुहरू बिचको भोल्टेज मापन गर्न प्रयोग गरिन्छ ।^[९] भोल्टेजलाई ऊर्जाको स्रोत वा हानि, अपव्यय, वा ऊर्जाको भण्डारणसँग पनि जोडेर हेर्न सकिन्छ।

परिभाषा

कार्य प्रति एकाइ चार्जको एसआई एकाइ जूल प्रति कूलम्ब हो। एउटा बिन्दु बाट अर्को बिन्दु सम्म एक कुलम्ब चार्जलाई सार्न एक जुल कार्य गर्नु पर्छ भने ती दुई बिन्दु बीचको भोल्टेज (विद्युत क्षमता भिन्नता) लाई १ भोल्ट भनिन्छ ।

भोल्ट

भोल्ट (प्रतीकः $V$ ) विद्युत क्षमता, भोल्टेज, र विद्युत प्रेरक बल लागि व्युत्पन्न एकाइ हो।^[१०] ^[११]भोल्टको नामाकरण इटालियन भौतिकशास्त्री एलेसान्ड्रो भोल्टा (१७४५-१८२७ ) को सम्मानमा राखिएको हो। भोल्टाले भोल्टाइक पाइल, सम्भवतः पहिलो रासायनिक ब्याट्रीको आविष्कार गरेका थिए।

मापन उपकरणहरू

भोल्टेज मापन गर्ने उपकरणहरूमा भोल्टमिटर, पोटानियोमिटर र ओसिलोस्कोप पर्छ।

विशिष्ट भोल्टेजहरू

फ्ल्यासलाइट ब्याट्रीहरू लागि सामान्य भोल्टेज १.५ भोल्ट (डिसि) हो। अटोमोबाइल ब्याट्रीहरूका लागि सामान्य भोल्टेज १२ भोल्ट (डिसि) हुन्छ ।

उपभोक्ताहरूलाई विद्युत कम्पनीहरूद्वारा आपूर्ति गरिने सामान्य भोल्टेजहरू ११० देखि १२० भोल्ट (AC) र २२० देखि २४० भोल्ट (AC) हुन्। पावर स्टेसनहरूबाट बिजुली वितरण गर्न प्रयोग गरिने विद्युतीय पावर ट्रान्समिशन लाइनहरूमा भोल्टेज उपभोक्ता भोल्टेजहरू भन्दा सयौँ गुणा बढी हुन सक्छ, सामान्यतया ११० देखि १२०० केभी (एसी) ।

इतिहास

सन्दर्भ सामग्रीहरू

↑ Cretì, Anna; Fontini, Fulvio (२०१९-०५-३०), Economics of Electricity: Markets, Competition and Rules (अङ्ग्रेजीमा), Cambridge University Press, पृ: 18, आइएसबिएन 978-1-107-18565-4।
↑ Tregub, Stanislav (२०२०-०८-०८), Theory of Energy Harmony: Mechanism of Fundamental Interactions (अङ्ग्रेजीमा), Stanislav Tregub, पृ: 26, आइएसबिएन 978-5-6044739-2-4।
↑ David B. Newell, Eite Tiesinga (अगस्ट २०१९), The International System of Units (SI), National Institute of Standards and Technology, पृ: ३१, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०२४।
↑ Holloway, Michael D.; Holloway, Emma (२०२०-१२-०९), Dictionary of Industrial Terminology (अङ्ग्रेजीमा), John Wiley & Sons, पृ: 1259, आइएसबिएन 978-1-119-36410-8।
↑ Aslam, Dr S.; Sharma, Dr Pradosh Kumar; Rahul, Satyakam; Saluja, Dr Hitanshu (२०२४-०१-२६), Integrating Electrical Systems With Intelligent Computing (अङ्ग्रेजीमा), Academic Guru Publishing House, पृ: 17, आइएसबिएन 978-81-19843-91-6।
↑ Demetrius T. Paris and F. Kenneth Hurd, Basic Electromagnetic Theory, McGraw-Hill, New York 1969, आइएसबिएन ०-०७-०४८४७०-८, pp. 512, 546
↑ P. Hammond, Electromagnetism for Engineers, p. 135, Pergamon Press 1969 ढाँचा:OCLC.
↑ Experts, Disha (२०१७-०८-२९), 10 in One Study Package for CBSE Physics Class 12 with 5 Model Papers (अङ्ग्रेजीमा), Disha Publications, पृ: 64, आइएसबिएन 978-93-86323-72-9।
↑ International, Petrogav, Production Course for Hiring on Offshore Oil and Gas Rigs (अङ्ग्रेजीमा), Petrogav International, पृ: 328।
↑ Hanssen, Steven; Hampson, Jeffery (२०२२-०९-१२), Electrical Trade Principles 6e (अङ्ग्रेजीमा), Cengage AU, पृ: 3, आइएसबिएन 978-0-17-045885-6।
↑ Cardarelli, Francois (२०१२-१२-०६), Scientific Unit Conversion: A Practical Guide to Metrication (अङ्ग्रेजीमा), Springer Science & Business Media, पृ: 340, आइएसबिएन 978-1-4471-3394-0।

[1] Cretì, Anna; Fontini, Fulvio (२०१९-०५-३०), Economics of Electricity: Markets, Competition and Rules (अङ्ग्रेजीमा), Cambridge University Press, पृ: 18, आइएसबिएन 978-1-107-18565-4।

[2] Tregub, Stanislav (२०२०-०८-०८), Theory of Energy Harmony: Mechanism of Fundamental Interactions (अङ्ग्रेजीमा), Stanislav Tregub, पृ: 26, आइएसबिएन 978-5-6044739-2-4।

[3] David B. Newell, Eite Tiesinga (अगस्ट २०१९), The International System of Units (SI), National Institute of Standards and Technology, पृ: ३१, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०२४।

[4] Holloway, Michael D.; Holloway, Emma (२०२०-१२-०९), Dictionary of Industrial Terminology (अङ्ग्रेजीमा), John Wiley & Sons, पृ: 1259, आइएसबिएन 978-1-119-36410-8।

[5] Aslam, Dr S.; Sharma, Dr Pradosh Kumar; Rahul, Satyakam; Saluja, Dr Hitanshu (२०२४-०१-२६), Integrating Electrical Systems With Intelligent Computing (अङ्ग्रेजीमा), Academic Guru Publishing House, पृ: 17, आइएसबिएन 978-81-19843-91-6।

[6] Demetrius T. Paris and F. Kenneth Hurd, Basic Electromagnetic Theory, McGraw-Hill, New York 1969, आइएसबिएन ०-०७-०४८४७०-८, pp. 512, 546

[7] P. Hammond, Electromagnetism for Engineers, p. 135, Pergamon Press 1969 ढाँचा:OCLC.

[8] Experts, Disha (२०१७-०८-२९), 10 in One Study Package for CBSE Physics Class 12 with 5 Model Papers (अङ्ग्रेजीमा), Disha Publications, पृ: 64, आइएसबिएन 978-93-86323-72-9।

[9] International, Petrogav, Production Course for Hiring on Offshore Oil and Gas Rigs (अङ्ग्रेजीमा), Petrogav International, पृ: 328।

[10] Hanssen, Steven; Hampson, Jeffery (२०२२-०९-१२), Electrical Trade Principles 6e (अङ्ग्रेजीमा), Cengage AU, पृ: 3, आइएसबिएन 978-0-17-045885-6।

[11] Cardarelli, Francois (२०१२-१२-०६), Scientific Unit Conversion: A Practical Guide to Metrication (अङ्ग्रेजीमा), Springer Science & Business Media, पृ: 340, आइएसबिएन 978-1-4471-3394-0।

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]