मुल्तान

मुल्तान

مُلتان‎
मुल्तान مُلتان‎
नगरपालिका
देश	पाकिस्तान
क्षेत्र	पन्जाब
जिल्ला	मुल्तान
सहरहरूको सङ्ख्या	६
सङ्घिय परिसर	४
सरकार
• मेयर	चधरी नविद अरिन
• उप-मेयर	मनावर इसान कुरैसी; सइद अहमद;
क्षेत्रफल
• जम्मा	५१ वर्ग माइल (१३३ किमी२)
उच्चतम उचाई	४२३ फीट फिट (१२९ मी मिटर)
जनसङ्ख्या (२०१७)
• जम्मा	१८७१८४३
• घनत्व	२३९६.७/वर्ग माइल (९२५.४/किमी२)
• मुलवासी नाम	मुल्तानी
समय क्षेत्र	युटिसी+०५:०० (पाकिस्तानी समय)
क्षेत्रीय सङ्केत	०६१

मुल्तान (पन्जाबी उर्दु: مُلتان ‎ पाकिस्तानको पन्जाबमा रहेको एक प्रमुख सहर हो।यो सहर चेनाब नदीको किनारमा अवस्थित छ। मुल्तान पाकिस्तानको पाँचौ ठुलो सहर हो भने यो देशकै सांस्कृतिक र आर्थिक रूपमा अग्रज सहरको रूपमा लिइएको छ।^[३]

मुल्तान सहरक‍ इतिहासमै प्राचीन समय देखिनै फैलिएको छ। प्रचिन सहर प्रसिद्ध मलान सूर्य मन्दिर रहेको ठाउँ थियो र अलेक्जेन्डर द ग्रेटको शासनकालमा सहर माथि शासन चलाईएको थियो। मल्तान मध्ययुगीन इस्लामिक भारत को सबै भन्दा महत्त्वपूर्ण व्यापारिक केन्द्रहरू मध्ये एक थियो र नजिकैको सहर उच र मुल्तान मस्जिदहरूको सहरले पनि चिनिन्छ।

उत्पत्ति

मुल्तान सहरको नामको उत्पत्ति पुण रूपमा स्पष्ट छैन त्यहिपनी मुल्तान शव्द संस्कृतबाट उत्पत्ति भएको हो भन्ने विशवास गरिन्छ जब मुल्तान सूर्य मन्दिरलाई मूलस्थान भन्ने गरिन्थ्यो। १९ सय दशकको बेला हुकम चन्दका अनुसार हिन्दु जनजाति मूलबाट यस सहरको नाम राखिएको हो भन्ने कुरा उल्लेखनिय छ।

भुगोल

अवस्थिति

मुल्तान पाकिस्तानको पन्जाब प्रान्तमा पर्ने एक सहर हो। यो सहरले १३३ किलोमिटर (५१ वर्ग माईल) को दूरीमा फैलिएको छ। डेरा गाजी खान र बहवालपुर यो सहरबाट नजिकैको दुई सहरहरू हुन्। मल्तान केन्द्रीय पाकिस्तान को पाँच नदिहरू द्वारा बनाईएको एक मोड मा अवस्थित छ। यो सहरलनई सतलज नदिले बहावलपुरबाट छुट्टायको छ भने चेनाब नदिले मुजाफरगढबाट छुट्टायको छ। यो सहरमा विषेश गरी आँप खेती हुने गरेको पाइन्छ।

मौसम

यस सहरमा ग्रिष्म ऋतुमा गर्मी र हिउँदमा मध्यम जाडो हुने गरेको छ। यो सहरमा बार्सिक १८६ मिलिमिटर पानी पर्ने गरेको छ। मुल्तान सहर पाकिस्तानमै सबैभन्दा बढी गर्मी हुने सहरको नामले चिनिन्छ। ग्रिष्म ऋतुमा तापमान ५२ डिग्री (१२६ डिग्री फरेनहाईट) पुगेको छ जुन अहिले सम्मकै अधिक तापमान हो भने हिउँदमा यहाँको तापमान -१ डिग्री (३० डिग्री फरेनहाईट) पुगेको थियो जुन अहिले सम्मकै न्युन तापक्रम हो।^[४]^[५]

जनसाङ्ख्यिकी

सन् १९८८ राष्ट्रिय जनगणना अनुसार मुल्तान सहरको जनसङ्ख्या १,१९७,३८४ रहेको थियो भने सन् २०१७ को राष्ट्रिय जनगणना विभागका अनुसार मुल्तान सहरको जनसङ्ख्या १,८७१,८४३ पुगेको थियो।^[६]

खेलकुद

यो सहरको प्रमुख क्रिकेट रङ्गशाला मुल्तान अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रङ्गशाला हो जसले थुप्रै अन्तर्राष्ट्रिय खेलहरूको आयोजना गरेको छ। इबिन-इ-कसिक बाध रङ्गशाला पनि यहीँ सहरमा रहेको छ जुन फुटबल खेल खेल्नका लागि प्रयोग गरिन्छ। मुल्तान टाईगर्स यो सहरको घरेलु क्र क्रिकेट टोली हो जसले घरेलु प्रतिस्पर्धामा भाग लिँदै आएको छ।