सामग्रीमा जानुहोस्

युद्ध

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Antoine-Jean Gros
Antoine-Jean Gros

युद्ध भनेको परस्पर बिरोधी दुई दलका बिचमा एकले अर्कालाई दमन गर्ने, हराउने, मा आदि उद्देश्यले गरिने आक्रमणलाई बुझिन्छ।[] यो राज्यहरु, सरकार, समुदाय, वा अर्धसैनिक समुहहरु बीचको सशस्त्र द्वन्द हो। यसले चरम हिंसा, आक्रमण , विनाश र मृत्यु वर्णन गर्छ।

युद्धको प्रकार

[सम्पादन गर्नुहोस्]

विश्व इतिहासको प्रमुख युद्धहरु

[सम्पादन गर्नुहोस्]

सैन्य र सर्वसाधारणको मृत्यु

[सम्पादन गर्नुहोस्]

मानव इतिहासको अवधिभर, युद्ध बाट मर्ने मानिसको औसत संख्यामा उतारचढाव छ, प्रति १ लाख मानिस मध्ये १ देखि १० मानिसको मृत्यु हउने गरेको छ। यद्यपि, ठूला युद्धबाट छोटो समयमा नै उच्च मृत्यु देखाउँछ, प्रति १ लाख मा १००-२००। युद्धमा प्रविधिको बिकासको कारणले हालैको समयमा हताहति बढेको परम्परागत विश्वास छ, तर यो पूर्ण सत्य होइन। तीस वर्षे युद्ध (१६१८-१६४८) र प्रथम विश्व युद्धमा प्रति जनसंख्या समान हताहति भएको थियो, यद्यपि दोस्रो विश्व युद्धमा यो धेरै थियो। यसको मतलब, हालैको समयमा युद्ध बाट हुने हताहतिको सन्ख्यामा धेरै वृद्धि छैन। यस विपरित, वैश्विक स्तरमा दोस्रो विश्व युद्ध पछिको समय यस विपरीत, दोस्रो विश्व युद्ध पछिको समय सामान्यतया शान्तिपूर्ण छ। []

युद्ध समाप्त भएपछि, हार्ने राष्ट्रहरूले कहिलेकाहीं विजयी राष्ट्रहरूलाई युद्ध क्षतिपूर्ति तिर्न आवश्यक पर्दछ। केहि अवस्थामा, भूमि विजयी राष्ट्रहरूलाई हस्तान्तरण गरिन्छ। उदाहरणका लागि, अल्सेस-लोरेनको क्षेत्र फ्रान्स र जर्मनी बीच तीन फरक अवसरमा हस्तान्तरण गरिएको छ।[]

सामान्यतया, युद्ध र अर्थतन्त्रसँग गाँसिएको हुन्छ र धेरै युद्धहरू आंशिक वा पूर्ण रूपमा आर्थिक कारणहरूमा आधारित हुन्छन्। आर्थिक इतिहासकारहरूमाझ सामान्य विचार यो छ कि दोस्रो विश्वयुद्धको आगमनसँगै महामन्दीको अन्त्य भयो। धेरै अर्थशास्त्रीहरू विश्वास गर्छन् कि युद्धमा सरकारी खर्चले महामन्दीबाट पुन: प्राप्ति निम्त्यायो वा कम्तीमा तीव्र बनायो, यद्यपि केहीले विचार गर्छन् कि यसले पुनर्प्राप्तिमा धेरै ठूलो भूमिका खेलेन, यद्यपि यसले बेरोजगारी घटाउन मद्दत गर्‍यो। [][][][] धेरैजसो अवस्थामा, जस्तै लुइस चौधौंको युद्ध, फ्रान्को-प्रुसियन युद्ध, र प्रथम विश्वयुद्ध, युद्धले मुख्यतया संलग्न देशहरूको अर्थतन्त्रलाई क्षति पुर्‍याउँछ। उदाहरणका लागि, पहिलो विश्वयुद्धमा रूसको संलग्नताले रूसी अर्थतन्त्रमा यति ठूलो क्षति पुर्‍यायो कि यो लगभग ध्वस्त भयो र १९१७ को रूसी क्रान्तिको सुरुवातमा ठूलो योगदान पुर्‍यायो।[]

  1. नेपाली बृहत् शब्दकोश
  2. "War and Peace", Our World in Data, मूलबाट १६ नोभेम्बर २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१७-११-१६ 
  3. "Alsace-Lorraine", Encyclopædia Britannica (Online संस्करण), मूलबाट २० मार्च २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २१ मार्च २०२२ 
  4. "Great Depression" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ९ मे २०१५ मिति, Encyclopædia Britannica
  5. Referring to the effect of World War II spending on the economy, economist John Kenneth Galbraith said, "One could not have had a better demonstration of the Keynesian ideas." Daniel Yergin, William Cran (writers / producer). (2002). Commanding Heights, see chapter 6 video or transcript. [TV documentary]. U.S.: PBS. https://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/lo/story/ch_menu.html. 
  6. Romer, Christina D. (१९९२), "What Ended the Great Depression?", Journal of Economic History 52 (4): 757–784, डिओआई:10.1017/S002205070001189X, "fiscal policy was of little consequence even as late as 1942, suggests an interesting twist on the usual view that World War II caused, or at least accelerated, the recovery from the Great Depression." 
  7. Higgs, Robert (१ मार्च १९९२), "Wartime Prosperity? A Reassessment of the U.S. Economy in the 1940s", The Journal of Economic History 52 (1): 41–60, आइएसएसएन 1471-6372, डिओआई:10.1017/S0022050700010251 
  8. Gatrell, Peter (२०१४), Russia's First World War : A Social and Economic History, Hoboken, New Jersey: Routledge, पृ: २७०, आइएसबिएन 978-1317881391