असमको इतिहास
 | एक अनाथ पृष्ठको रुपमा रहेको, अन्य विकिपृष्ठसित नजोडिएको वा एक-दुईवटा लेखहरूसँग मात्र जोडिएको हुनसक्छ। कृपया सम्बन्धित लेखहरूलाई यस पृष्ठ सूत्रसँग जोड्न सहायता गर्नुहोस् |
यो लेख हिन्दीबाट अनुवाद गरिएको हो। यहाँ क्लिक गरेर यस लेखमा रहेका त्रुटिहरु सुधार्न सक्नुहुन्छ।
असमको इतिहास भारतीय आर्य, तिब्बता-बर्मी र अस्ट्रो एसियाई संस्कृतिका एक राम्रो मिश्रणको कथा हो ।
प्राचीन काल
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्राचीन भारतीय ग्रन्थहरूमा यस प्रदेशलाई प्रागज्योतिषपुरको नामले जानिन्थ्यो । पुराणहरूको अनुसार यो कामरूप राज्यको राजधानी थियो । महाभारतको अनुसार कृष्णको नाति अनिरुद्धले यहाँको उषा नामको युवतीसँग मोहित भएर उनको अपहरण गरेका थिए । जबकी यहाँको दन्तकथाहरूमा यस्तो भनिन्छ कि अनिरुद्धमा मोहित भएर उषाले नैं उनको अपहरण गरेकी थिईन । यस घटनालाई यहाँ कुमार हरणको नामले जानिन्छ ।
महाभारत कालदेखि लिएर सातौँ शताव्दीको मध्यमा भास्करवर्मनको शासनकालसम्म यहाँमा एक नैं राजवंशको शासन रह्यो थियो । यसको जानकारी हामीलाई भास्करवर्मनको दुबी र निधानपुरको ताम्रपत्र, नालंदाबाट प्राप्त वंशावली सम्बन्धी मुद्राहरू र बाणभट्ट र ह्वेनसांगको विवरणबाट पाईन्छ । यस वंशको दावा छ कि उसको उत्पत्ति 'असुर नरक'देखि भएको थियो । महाकाव्यहरू र पुराणहरूको अनुसार उ विष्णुको वराह अवतार र पृथ्वीको छोरा थियो । यस कारण यस वंशलाई भौम (अर्थात भूमिको पुत्र) पनि भनिन्छ ।
यस राजवंशको शिलालेखहरूमा दावा गरिएको छ कि राजा भागदत्त र उनको उत्तराधिकारिहरूले कामरूपमा लगभग ३००० वर्षहरूसम्म शासन गरे र तिनको पछि पुष्यवर्मन राजा भए । पुष्यवर्मन समुद्रगुप्तको समकालीन थिए । नालंदाको मुद्रामा पुष्यवर्मनलाई प्रग्ज्योतिषको स्वामी भनिएको छ । यिनै स्रोतहरूदेखि हामीलाई पुष्यवर्मनको १२ परवर्ती शासकहरूको पनि विवरण पाईन्छ ।
आठौँ राजा महाभूतिवर्मनको अधीन कामरूप एक शक्तिशाली राज्य बन्यो । उनको नाति चन्द्रमुखवर्मनले अश्वमेघ यज्ञ गरेका थिए ।
भास्कर वर्मन राजा हर्षवर्धनको साथी थिए । हर्षको बाणभट्ट द्वारा रचित जीवनी हर्षचरितमा त्यसको उल्लेख पाईन्छ ।
मध्यकालीन असम
[सम्पादन गर्नुहोस्]मध्यकालमा सन् १२२८मा बर्माको एक चिनिय विजेता चाउ लुंग सिउको फाले यसमाथि अधिकार गरे । उनी अहोम वंशको थिए जसले अहोम वंशको सत्ता यहाँ कायम गरे। अहोम वंशको शासन १८२९ पर्यन्त सम्म कायम रह्यो, जब अंग्रेजहरूले उनलाई हराई दिए । भनिन्छ कि अहोम राजाहरूको कारण नैं यसको नाम असम भयो ।
आधुनिक असम
[सम्पादन गर्नुहोस्]यस वर्तमान स्वरूपको निर्धारणमा प्रयुक्त ऐतिहासिक एंव प्रशासनिक तथ्यहरूको ब्यहोरा निम्न छ
१. १८२६ ई.मा प्रथम युद्धोपरान्त ब्रिटिश संरक्षणमा आयो;
२. १८३२ ई.मा कछारलाई मिलाईयो;
३. १८३५ ई.मा जयंतिया क्षेत्रलाई मिलाईयो;
४. १८७४ ई.मा बेलायती साम्राज्यमा मुख्य आयुक्त (चीफ कमिश्नर)को अधीन प्रान्तको रूपमा बनाउनु;
५. १९०५ ई., बंग विच्छेद तथा लेफ्टिनहरूट गवर्नरको प्रशासन;
६. १९१५ ई, पुन: मुख्य आयुक्तको प्रशासन;
७. १९२१ ई. देखि गवर्नरको प्रशासन मा;
८. १९४७ ई. भारतको स्वतन्त्रता प्राप्ति एवं विभाजनको परिणाम स्वरूप मुस्लिम बहुल सिलहट क्षेत्रलाई पाकिस्तानमा विलयन;
९. १९५१ ई. देवनगिरिलाई भुटानमा विलय;
१०. १९५७ ई. नागाल्यान्ड केन्द्रशासित क्षेत्र घोषित हुनु जो १९६२ मा अलग राज्य घोषित भयो;
११. १९६९ ई. गारो तथा संयुक्त खासी जयंतिया जिल्लाहरूको मेघालय राज्यको रूपमा घोषित हुनु;
१२. १९७२ ई. मिजो जिल्ला मिजोरम नामले केन्द्रशासित प्रदेश घोषित हुनु;
१३. हिमालयको पर्वतीय क्षेत्र (कामाग), सुंवसिरी, सिंयांग, लोहित तथा तिरप अरुणाचल प्रदेशको रूपमा अस्तित्वमा आउनु।
यी पनि हेर्नुहोस्
[सम्पादन गर्नुहोस्]बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]