चिनाब नदी

चिनाब नदी
चिनाब नदी
स्थान
देश	भारत, पाकिस्तान
भौतिक विषेशताहरू
मुख	सतलज नदी
•  भौगोलिक निर्देशाङ्क	२९°२०′५७″उ॰ ७१°१′४१″पू॰
लम्बाइ	१,२०० किमी (७५० माइल)
जलाधारका विशेषताहरू
नदी प्रणाली	सिन्धु नदी
सहायक नदीहरू
•  बायाँ	तवी नदी, रवि नदी
•  दायाँ	मरुसुदर नदी, झेलम नदी, नीरु नदी

चिनाब नदी भारत र पाकिस्तानमा बग्ने एउटा प्रमुख नदी हो, र यो पन्जाब क्षेत्रका ५ प्रमुख नदीहरू मध्ये एक हो। यो भारतको हिमाचल प्रदेशको लाहौल क्षेत्रमा माथिल्लो हिमालयमा उदाउँने दुईवटा टाउको पानीहरू, चन्द्र र भागाको मिलनबाट बनेको हो। चिनाब भारतको जम्मु र कश्मीरको जम्मु क्षेत्र हुँदै पन्जाब, पाकिस्तानको मैदानमा बग्छ र अन्ततः सिन्धु नदीमा बग्छ।

नामकरण

चेनाब नदीलाई ऋग्वेदमा असिकनी भनिएको थियो। नामको अर्थ यो गाढा रङको पानी हो। अथर्ववेदमा पनि कृष्ण शब्द पाइन्छ। महाभारतमा, नदीको साझा नाम चन्द्रभागा थियो किनभने यो नदी चन्द्रा र भागा नदीहरूको संगमबाट बनेको हो। यो नाम प्राचीन ग्रीकहरूलाई पनि थाहा थियो, जसले यसलाई स्यान्ड्रोफागोस, सान्डबागा र कान्टाब्रा जस्ता विभिन्न रूपहरूमा ग्रीक गरे। चन्द्रभागालाई 'चेनाब' मा सरलीकरण, स्पष्ट पर्शियन प्रभावको साथ, सम्भवतः प्रारम्भिक मध्यकालीन समयमा भएको थियो र अल्बेरुनीमा साक्षी छ।

मार्ग

यो नदी भारतको हिमाचल प्रदेश राज्यको लाहौल र स्पीती जिल्लाको केलोङबाट ८ किलोमिटर (५.० माइल) दक्षिणपश्चिममा टाँडीमा दुई नदीहरू चन्द्र र भागाको संगमबाट बनेको हो। चन्द्र-भागा त्यसपछि हिमाचल प्रदेशको चम्बा जिल्ला हुँदै जम्मू कश्मीरको जम्मु डिभिजनमा प्रवेश गर्नु अघि, जहाँ यो किश्तवार, डोडा, रामबन, रियासी र जम्मू जिल्लाहरू हुँदै बग्छ। यो पाकिस्तानमा प्रवेश गर्छ र पञ्जनाद नदी बनाउँदै सतलजमा खाली हुनु अघि पन्जाब प्रान्तबाट बग्छ।