द्वीपीय देश
एक द्वीप देश एक देश हो जसको प्राथमिक क्षेत्र एक वा धेरै द्वीपहरू वा द्वीपहरूको भागहरू मिलेर बनेको छ। सबै स्वतन्त्र देशहरूको लगभग २५% द्वीप देशहरू छन्। द्वीप देशहरू ऐतिहासिक रूपमा धेरै महाद्वीपीय राज्यहरू भन्दा बढी स्थिर छन् तर नौसेना महाशक्तिहरूद्वारा विजयको जोखिममा छन्।[१]
टाढाको वा महत्त्वपूर्ण द्वीपहरू र द्वीपसमूहहरू जुन आफैँ सार्वभौम होइनन् प्राय: निर्भरता वा विदेशी क्षेत्रहरू भनेर चिनिन्छन्। द्वीप देशको अर्थतन्त्रहरू बीच ठुलो भिन्नताहरू छन्: तिनीहरू मुख्यतया उत्खनन उद्योगहरूमा भर पर्न सक्छन्, जस्तै खानी, माछा मार्ने र कृषि, र/वा सेवाहरू जस्तै पारवहन हबहरू, पर्यटन र वित्तीय सेवाहरूमा।[१]
राजनीति
[सम्पादन गर्नुहोस्]ऐतिहासिक रूपमा, द्वीप देशहरू तिनीहरूको महाद्वीपीय समकक्षहरूको तुलनामा राजनीतिक अस्थिरताको कम जोखिममा परेका छन्। प्रजातान्त्रिक भएका द्वीप देशहरूको प्रतिशत महाद्वीपीय देशहरूको भन्दा बढी छ। जबकि परिभाषा अनुसार द्वीप देशहरू सार्वभौम राज्यहरू हुन्, त्यहाँ विश्वभरि धेरै द्वीपहरू र द्वीपसमूहहरू पनि छन् जुन तिनीहरूको आधिकारिक सार्वभौम राज्यहरूबाट अर्ध-स्वायत्त रूपमा सञ्चालन हुन्छन्। यी प्रायः निर्भरता वा विदेशी क्षेत्रहरू भनेर चिनिन्छन् र उचित द्वीप देशहरूमा प्रकृतिमा समान हुन सक्छन्।[१]
भूगोल
[सम्पादन गर्नुहोस्]केही द्वीप देशहरू जलवायु परिवर्तनबाट अन्य देशहरू भन्दा बढी प्रभावित छन्, जसले जमिनको प्रयोगमा कमी, पानीको अभाव, र कहिलेकाहीँ पुनर्वास समस्याहरू जस्ता समस्याहरू उत्पन्न गर्छ। प्रशान्त महासागरको बढ्दो पानीको सतहले केही तल्लो द्वीप देशहरू बिस्तारै डुबिरहेका छन्।[२]
उदाहरणहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]द्वीप देशहरू सामान्यतया कम जनसङ्ख्याको साथ साना हुन्छन्, यद्यपि केही, इन्डोनेसिया र जापान जस्ता उल्लेखनीय अपवादहरू छन्। केही द्वीप देशहरू एक वा दुईवटा प्रमुख द्वीपहरूमा केन्द्रित छन्, जस्तै संयुक्त अधिराज्य, ट्रिनिडाड र टोबागो, न्युजिल्यान्ड, क्युबा, बहराइन, सिङ्गापुर, श्रीलङ्का, आइसल्यान्ड, माल्टा र ताइवान। अन्य सयौं वा हजारौं साना द्वीपहरूमा फैलिएका छन्, जस्तै इन्डोनेसिया, फिलिपिन्स, बहामास, सेसेल्स र मालदिभ्स।[३]
यो पनि हेर्नुहोस्
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ १.० १.१ १.२ Ott, Dan (१९९६), Small is Democratic, Routledge, पृ: १२८, आइएसबिएन 0-8153-3910-0, अन्तिम पहुँच मार्च २३, २०१९।
- ↑ "FAO: Climate change threatens food security of Pacific island countries", डिसेम्बर २, २००८, मूलबाट २००८-१२-०७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०२-०१।
- ↑ "Wen pledges new aid to Pacific countries", International Herald Tribune, अप्रिल ५, २००६, मूलबाट २००७-०२-१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१३-०८-२१।