बयाना

बयाना
नगरपालिका
उपनाम:  बाणासुर नगर
निर्देशाङ्क: २६°५४′०″उ ७७°१६′४८″पू
देश	भारत
राज्य	राजस्थान
जिल्ला	भरतपुर
सरकार
• प्रकार	नगरपालिका
उन्नतांश	१९६ मिटर (६४३ फिट)
जनसङ्ख्या  (सन् २०११)
• जम्मा	५५०००
भाषाहरू
• आधिकारिक	हिन्दी
समय क्षेत्र	युटिसी+५:३० (भारतीय मानक समय)

बयाना एक ऐतिहासिक सहर हो र भारतको राजस्थानको भरतपुर जिल्लाको बयाना तहसीलको मुख्यालय हो। हिण्डौन सहर बायनाको नजिकको सहर हो - ३३ किलोमिटर। बयानालाई 'बाणासुर' नगर पनि भनिन्छ। यो १५२७ मा मेवाडका राजपूत शासक राणा संगा र मुगल सम्राट बाबर बीचको प्रसिद्ध महत्त्वपूर्ण युद्धको स्थल थियो।

इतिहास

निष्ठाको इतिहास हजारौँ वर्ष पुरानो छ। श्रीमद्भागवत १०.६२ र पुराणमा बाणासुरकी छोरी उषा र भगवान् कृष्णका प्रपौत्र अनिरुद्धको पूर्वाभासको वर्णन गरिएकाले यसलाई बाणासुर नगर भनिएको हो। यहाँको बयाना उषा मन्दिर यसको प्रमाण हो। सन् ३२२ मा गुप्त वंशमा चन्द्रगुप्तको शासन थियो। त्यस समयमा श्रीपथको नामले चिनिने अर्नेस्ट एरियामा पुष्प गुप्तालाई यसको राज्यपालको रूपमा नियुक्त गरिएको थियो। सन् ३७१–७२ मा सम्राट समुद्र गुप्तका सामन्त योद्धा क्षत्रियले यज्ञ स्तम्भ खडा गरे। यसको अवशेष आज पनि छ।