बिफर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
बिफर
सन् १९७३ मा बङ्गलादेशमा बिफर भएको बच्चा। बाक्लो तरल पदार्थले भरिएको बम्पहरू र बीचमा डिप्रेसन वा डिम्पल लक्षणहरू छन्।
विशिष्टतासंक्रामक रोग
लक्षणहरू
  • प्रारम्भिक: ज्वरो आउने, बान्ता हुने, मुख दुख्ने
  • पछि: तरल पदार्थले भरिएको छालाहरू जो चकनाचुर हुन्छन्
जटिलताछालामा दाग लाग्नु, अन्धो हुनु
देखापर्ने समयसमातेको १ देखि ३ हप्ता पछि
अवधिकरिब ४ हप्ता
निको हुने प्रकृयामृत्युको ३०% जोखिम

बिफर एक संक्रामक रोग थियो जुन भेरिओला भाइरसको कारणले हुन्छ जुन ओर्थोपक्स भाइरस जीनससँग सम्बन्धित छ।[१] अन्तिम प्राकृतिक रूपमा हुने केस अक्टोबर १९७७ मा निदान गरिएको थियो, र विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले सन् १९८० मा यो रोगको विश्वव्यापी उन्मूलन प्रमाणित गर्यो, यसलाई उन्मूलन गर्ने एक मात्र मानव रोग बनायो।[२]

लक्षणहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

रोगको प्रारम्भिक लक्षणहरूमा ज्वरोबान्ता समावेश थियो। यसपछि मुखमा अल्सर र छालामा दाग देखा पर्छ।[३] धेरै दिनहरूमा, छालाको दाग केन्द्रमा दाँत भएको तरल पदार्थले भरिएको छालामा परिणत हुन्छ।[४] मृत्युको जोखिम लगभग ३०% थियो, बच्चाहरू बीच उच्च दर संग। अक्सर, बाँचेकाहरूको छालामा व्यापक दागहरू थिए, र कोहीलाई अन्धो बनाउथो।[५]

रोकथाम[सम्पादन गर्नुहोस्]

बिफरलाई रोक्नको लागि प्रयोग गरिएको सबैभन्दा प्रारम्भिक प्रक्रिया भेरियोला माइनर भाइरस (सम्भावित भ्रमबाट बच्न बिफर भ्याक्सिनको परिचय पछि भेरियोलेसन भनेर चिनिन्छ) को खोप थियो, जुन सम्भवतः भारत, अफ्रिकाचीनमा यो अभ्यास युरोपमा आउनुभन्दा पहिले भएको थियो।[६] भारतमा टीकाकरणको उत्पत्ति भएको विचारलाई चुनौती दिइएको छ, किनकि केही पुरातन संस्कृत चिकित्सा ग्रंथहरूले टीकाकरणको प्रक्रियालाई वर्णन गरेको छ।[७] चीनमा बिफरको बिरूद्ध टीकाकरणको खाता १० औं शताब्दीको अन्त्यमा भेट्टाउन सकिन्छ, र यो प्रक्रिया १६ औं शताब्दीमा मिङ वंशको समयमा व्यापक रूपमा अभ्यास गरिएको थियो।[८]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. "The Origin of the variola Virus", Viruses 7 (3): 1100–1112, मार्च २०१५, डिओआई:10.3390/v7031100, पिएमआइडी 25763864, पिएमसी 4379562 
  2. "Smallpox - Symptoms and causes", Mayo Clinic (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०४-२७ 
  3. "Signs and Symptoms", CDC (en-usमा), ७ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच १४ डिसेम्बर २०१७ 
  4. "Signs and Symptoms", CDC (en-usमा), ७ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच १४ डिसेम्बर २०१७ 
  5. "What is Smallpox?", CDC (en-usमा), ७ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच १४ डिसेम्बर २०१७ 
  6. "Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination", Proceedings 18 (1): 21–25, जनवरी २००५, डिओआई:10.1080/08998280.2005.11928028, पिएमआइडी 16200144, पिएमसी 1200696 
  7. Wujastyk, Dominik (१९९५), "Medicine in India", Oriental Medicine: An Illustrated Guide to the Asian Arts of Healing, London: Serindia Publications, पृ: 19–38, 29, आइएसबिएन 0-906026-36-9  |name-list-style= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
  8. Temple, Robert (१९८६), The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention, New York: Simon and Schuster, Inc., पृ: 135–37, आइएसबिएन 0-671-62028-2, "With a foreword by Joseph Needham"  |name-list-style= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)