भीमबहादुर पाँडे

सरदार भीमबहादुर पाँडे क्षत्री
तस्वीर उपलब्ध छ ।
भारतको लागि नेपाली राजदूत
कार्यकाल २१ मे, १९६९ – २४ मे, १९७२
पूर्वाधिकारी	झरेन्द्रनारायण सिंह
उतराधिकारी	कृष्ण बम मल्ल
महालेखा परीक्षक
कार्यकाल वि.सं. २०२९ ज्येष्ठ ८ – वि. सं. २०३५ ज्येष्ठ ७
पूर्वाधिकारी	नरसिंह प्रधान
उतराधिकारी	रामप्रसाद जोशी
व्यक्तिगत विवरण
जीवन साथी	छायादेवी पाँडे
सन्तान(हरू)	५ छोरा; सागरबहादुर पाँडे, पवनबहादुर पाँडे, हिमालय बहादुर पाँडे, पृथ्वीबहादुर पाँडे, शान्तबहादुर पाँडे

भीमबहादुर पाँडे नेपाली कूटनीतिज्ञ एवम् इतिहासकार हुन् । उनले भारतको लागि नेपाली राजदूतको कार्यभार २१ मे, १९६९ देखि २४ मे, १९७२ सम्म सम्हालेका थिए । भीमबहादुर पाँडेलाई पश्चिम जर्मनीको राजदूतबाट फिर्ता गरी भारत पठाइएको थियो। उनी वि.सं. २०२९ देखि २०३५ सम्म महालेखापरीक्षक थिए । उनलाई महान् कूटनीतिज्ञ मानिन्छ ।

सरदार भीमबहादुरले जुद्धशमशेर जंगबहादुर राणाको समयमा नेपालको तराईको औद्योगिकीकरणमा भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।

उनले आफ्ना पूर्वज ऐतिहासिक पाँडे वंशको वंशावली सहितको पुस्तक राष्ट्रभक्तिको झलक: पाँडेवंशको भूमिका लेखेका थिए । उनले त्यस बखतको नेपाल नामक पुस्तकमा तराईको औद्योगिकीकरणको कठिनाइको व्याख्या गरेका थिए ।

प्रशासन सेवा

विजयशमशेरसँग धेरै नजिक रहेर सरदार भीमबहादुर पाँडेले काम गरेका थिए ।

विजय शमशेरको नेतृत्वमा सरदार भीमबहादुर पाँडेले विकास योजनाको खाका तयार गर्न भूमिका खेलेका थिए। २००५ सालमा राष्ट्रिय आर्थिक योजना समितिको सदस्यसचिव भएका थिए । उद्योग परिषद्का हाकिम भए ।

कूटनीति

नेपालले बेलायत र अमेरिकासँग दौत्य सम्बन्ध कायम गरेपछि पाँडे लन्डन दूतावासमा काउन्सिलर र वासिङ्टनमा प्रथम सचिव नियुक्त भए ।

भारतका लागि नेपाली राजदूत

मुख्य लेख: भारतको लागि नेपाली राजदुत

लामो कूटनीतिक भूमिका अनुभव गरेका उनी भारतमा राजदूत हुँदा नेपालको उत्तरी सीमामा रहेका भारतीय सैनिक चेक पोस्ट हटाउने काम भएको थियो।

त्यस बखतको नेपाल

‘त्यस बखतको नेपाल’ विसं. २०३८ मा छापिएको पुस्तकशृंखला हो। पाँच भागमा विभक्त पुस्तकमा १९७७–२००७ सालसम्मका पाँचजना राणा प्रधानमन्त्रीका पालामा भरपर्दो स्रोतबाट सुनेका, लेखक आफैले देखेका र खास आफैले भोगेका घटनाहरु समेटिएको छ। यस पुस्तकमा पाँडेले राणाकालीन सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक इतिहासको बारेमा चर्चा गरेका छन्।

पाँडेको यस पुस्तक शृंखलामा राणाकालको आखिरी तीन दशकभित्रको समयताका भएका राणा व्यवस्था चरमचोटिमा, नेपालमा आर्थिक विकासको कल्पना, नेपालमा प्रजातन्त्रको प्रवेश र नेपालको प्रशासनिक जगको बारेमा उल्लेख गरेका छन्।

यस पुस्तकबाट पाठकले सती प्रथा र दास प्रथा अन्त्यलगायत राणाकालका सुधार, त्यसबेलाको नेपाली समाजको चेतनाको स्तर तथा राणाहरूले सत्ता टिकाउन गरेका अनेक प्रयत्नको जानकारी पाउन सक्छन्।

व्यक्तिगत जीवन

उनको विवाह छायादेवी पाँडेसँग भएको थियो। उनका छोरा पृथ्वीबहादुर पाँडे एक बैङ्कर एवं नेपाल इन्भेस्टमेन्ट बैङ्कको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत हुन् ।