कृत्रिम बौद्धिकता
कम्प्युटर विज्ञानमा, कृत्रिम बौद्धिकता (ए.आइ), कहिलेकाहीं यान्त्रिक बुद्धि भनिन्छ, मानव वा जनावरले प्रदर्शन गर्ने प्राकृतिक बुद्धि को विपरित यन्त्र र मेसिनले प्रदर्शन गर्ने बौद्धिकता हो। अग्रणी एआई पाठ्यपुस्तकहरूले यस क्षेत्रलाई " बौद्धिक एजेन्ट " को अध्ययनको रूपमा परिभाषित गर्दछ: कुनै पनि उपकरण जसले आफ्नो वातावरणलाई बुझ्दछ र कार्यहरू लिन्छ जुन यसका लक्ष्यहरू सफलतापूर्वक प्राप्त गर्ने सम्भावना अधिकतम पार्दछ। बोलचालको रूपमा "कृत्रिम बौद्धिकता" भन्ने शव्द प्रायः मेशिनहरू (वा कम्प्युटर) लाई वर्णन गर्न प्रयोग गरिन्छ जुन "संज्ञानात्मक" कार्यहरूको नक्कल गर्दछ जसलाई "शिक्षा" र "समस्या समाधान" जस्ता मानव दिमागसँग जोड्दछ । [१]
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]कम्प्युटिङको प्रारम्भिक दिनहरूमा, वैज्ञानिकहरूले बुद्धिमानी मेसिनहरू सिर्जना गर्ने सपना देखेका थिए जसले मानिसले जस्तै तर्क गर्न र सिक्न सक्छ। अध्ययनको यो क्षेत्रलाई आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) भनिन्छ। प्रारम्भिक एआई अनुसन्धान विशेष कार्यहरूको लागि प्रोग्रामिङ कम्प्युटरहरूमा केन्द्रित थियो, जस्तै गणितीय समस्याहरू समाधान गर्ने वा चेकर्स खेल्ने। यद्यपि, यो दृष्टिकोण तुरुन्तै कठिनाईमा पर्यो किनभने मानव भाषा र तर्कको जटिलताहरूसँग व्यवहार गर्न कम्प्युटर प्रोग्राम गर्न गाह्रो थियो। 1950 को दशकमा, एआई को लागी एक नयाँ दृष्टिकोण विकसित गरिएको थियो जसलाई प्रतीकात्मक तर्क भनिन्छ। यो दृष्टिकोणले प्रतीकहरूमा ज्ञानलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ जुन नियमहरूद्वारा हेरफेर गर्न सकिन्छ। यसले कम्प्युटरहरूलाई मानिसजस्तै तर्क गर्न अनुमति दियो। तथापि, जटिल समस्याहरूको सामना गर्दा प्रतीकात्मक तर्क चाँडै कठिनाइहरूमा पर्यो। यी समस्याहरू समाधान गर्नका लागि, एआई अनुसन्धानकर्ताहरू तथ्याङ्क र गणितबाट प्रविधिहरूतिर लागे। यी प्रविधिहरू अहिले मेसिन लर्निङको रूपमा चिनिन्छन्। मेसिन लर्निङ एल्गोरिदमहरूले कम्प्युटरहरूलाई स्पष्ट रूपमा प्रोग्राम नगरी डेटाबाट सिक्न अनुमति दिन्छ। यसले हालैका वर्षहरूमा AI मा ठूलो प्रगति गरेको छ। मेसिन लर्निङ अब धेरै फरक अनुप्रयोगहरूमा व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छ, जस्तै अनुहार पहिचान, स्प्याम फिल्टरिङ, र सेल्फ-ड्राइभिङ कारहरू।[१]
परिभाषा
[सम्पादन गर्नुहोस्]कृतिम बौद्धिकता पञ्चतत्वले बनेको मानव शरीरको दिमागका अलावा मानवनिर्मित उपकरणहरु द्वारा विचार वा निर्णय प्रदर्शन गर्ने प्रक्रिया हो।
आधारभूत
[सम्पादन गर्नुहोस्]चुनौतीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]तर्क, समस्या समाधान
[सम्पादन गर्नुहोस्]ज्ञान प्रतिनिधित्व
[सम्पादन गर्नुहोस्]योजना
[सम्पादन गर्नुहोस्]सिकाइ
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्राकृतिक भाषा प्रशोधन
[सम्पादन गर्नुहोस्]धारणा
[सम्पादन गर्नुहोस्]गति र हेरफेर
[सम्पादन गर्नुहोस्]सामाजिक बुद्धिमत्ता
[सम्पादन गर्नुहोस्]सामान्य बुद्धिमत्ता
[सम्पादन गर्नुहोस्]दृष्टिकोण
[सम्पादन गर्नुहोस्]साइबरनेटिक्स र मस्तिष्क सिमुलेशन
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्रतीकात्मक
[सम्पादन गर्नुहोस्]संज्ञानात्मक अनुकरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]तर्क आधारित
[सम्पादन गर्नुहोस्]एन्टी-तर्क वा scruffy
[सम्पादन गर्नुहोस्]ज्ञान आधारित
[सम्पादन गर्नुहोस्]उप प्रतीकात्मक
[सम्पादन गर्नुहोस्]मूर्त बुद्धिमत्ता
[सम्पादन गर्नुहोस्]कम्प्यूटेशनल इंटेलिजेंस र सफ्ट कम्प्युटिंग
[सम्पादन गर्नुहोस्]सांख्यिकीय शिक्षा
[सम्पादन गर्नुहोस्]उपकरणहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]तर्क
[सम्पादन गर्नुहोस्]अनिश्चित तर्कका लागि सम्भावित तरिकाहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]मूल्यांकन प्रगति
[सम्पादन गर्नुहोस्]अनुप्रयोगहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]स्वास्थ्य सेवा
[सम्पादन गर्नुहोस्]मोटर वाहन
[सम्पादन गर्नुहोस्]एआईमा भएका प्रगतिहरूले स्वचालित गाडीहरूको सिर्जना र विकासको माध्यमबाट गाडी मोटर वाहन उद्योगको बृद्धि र विस्तारमा योगदान पुर्याएको छ। २०१६ अनुसार[उद्यतन] , त्यहाँ ३०० भन्दा बढी कम्पनीहरूले एआईको उपयोग गर्दै स्वचालित कारहरूको सिर्जना गर्दै छन्। एआईसँग सम्बन्धित केही कम्पनीहरूले टेस्ला, गुगल, र एप्पल हुन् । [२]
वित्त र अर्थशास्त्र
[सम्पादन गर्नुहोस्]साइबरसुरक्षा
[सम्पादन गर्नुहोस्]सरकार
[सम्पादन गर्नुहोस्]सरकारमा कृत्रिम बुद्धिमता अनुप्रयोग र नियमन समावेश गर्दछ। कृत्रिम बुद्धिमत्ता अनुहार पहिचान प्रणालीसँग जोडी जन निगरानी को लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ। यो चीनको केहि भागहरूमा पहिले नै उपयोगमा आइरहेको छ । [३] [४] एक कृत्रिम बौद्धिकताले २०१८ मा टामा शहरको नगर चुनावमा पनि प्रतिस्पर्धा गरेको थियो।
२०१९ मा भारतको प्रविधि शहर (टेक सिटि ) बेङ्गलुरुको शहर मा ३८७ ट्राफिक संकेतहरू मार्फत एआई व्यवस्थित ट्राफिक सिग्नल प्रणालीहरू तैनाथ गर्यो । यस प्रणालीले ट्राफिक घनत्व निश्चित गर्न क्यामेराको प्रयोग समावेश गर्दछ र तदनुसार सवारी को लागि सङ्केत अवधि निर्धारित गर्ने यातायात को मात्रा खाली गर्न आवश्यक समय गणना गर्नेछ । [५]
कानून सम्बन्धित व्यवसाय
[सम्पादन गर्नुहोस्]भिडियो खेलहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]सैन्य
[सम्पादन गर्नुहोस्]आतिथ्य
[सम्पादन गर्नुहोस्]अडिट
[सम्पादन गर्नुहोस्]विज्ञापन
[सम्पादन गर्नुहोस्]कला
[सम्पादन गर्नुहोस्]दर्शन र नैतिकता
[सम्पादन गर्नुहोस्]कृत्रिम सामान्य बुद्धिको सीमाहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]के मेशीन बुद्धिमान हुन सक्छ? के यसाले "सोच्न" सक्छ?
सम्भावित क्षति
[सम्पादन गर्नुहोस्]अस्तित्वगत जोखिम
[सम्पादन गर्नुहोस्]भौतिकशास्त्री स्टिफन हकिङ, माइक्रोसफ्टका संस्थापक बिल गेट्स, र स्पेस एक्स संस्थापक एलोन मस्कले ए.आइको विकासबाट हुन सक्ने सम्भावनाको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरेका छन कि मानवले यसलाई नियन्त्रण गर्न सक्दैन भन्ने कुराको साथ हकिङ यो " मानव जातिको अन्त्यको उच्चारण " हुन सक्छ। [६] [७] [८]
मानवताको अवमूल्यन
[सम्पादन गर्नुहोस्]सामाजिक न्याय
[सम्पादन गर्नुहोस्]मानव श्रमको लागि मागमा कमी
[सम्पादन गर्नुहोस्]स्वायत्त हतियार
[सम्पादन गर्नुहोस्]हाल, संयुक्त राज्य अमेरिका, चीन, रुस र बेलायत सहितका ५० + देशहरूले रणभूमि रोबोटहरूको अनुसन्धान गरिरहेको छन् । धेरै व्यक्तिहरू सुपरइनटेलिजेन्ट एआईबाट हुने जोखिमको बारेमा चिन्तित छन् कृत्रिम सिपाही र ड्रोनको प्रयोग सीमित गर्न पनि चाहान्छन्। [९]
नैतिक मेशीनहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]कृत्रिम नैतिक अभिकर्ता
[सम्पादन गर्नुहोस्]मेशिन नैतिकता
[सम्पादन गर्नुहोस्]खराब र मैत्री एआई
[सम्पादन गर्नुहोस्]मेशिन चेतना, भावुकता र दिमाग
[सम्पादन गर्नुहोस्]चेतना
[सम्पादन गर्नुहोस्]कम्प्यूटेशनलिज्म र फंक्शनलिज्म
[सम्पादन गर्नुहोस्]कडा एआई परिकल्पना
[सम्पादन गर्नुहोस्]रोबोट अधिकार
[सम्पादन गर्नुहोस्]सुपर बौद्धिकता
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्राविधिक एकवचनता
[सम्पादन गर्नुहोस्]Transhumanism
[सम्पादन गर्नुहोस्]अर्थशास्त्र
[सम्पादन गर्नुहोस्]ए.आइको दीर्घकालीन आर्थिक प्रभावहरू अनिश्चित छन्। अर्थशास्त्रीहरूको सर्वेक्षणले रोबोट र एआईको बढ्दो प्रयोगले दीर्घकालीन बेरोजगारीमा पर्याप्त वृद्धि हुने या नहुने भन्नेमा असहमति जनायो, तर उनीहरू सामान्यतया सहमत छन् कि उत्पादन लाभलाई पुनः वितरण गरेमा यो विशुद्ध फाइदा हुन सक्छ। [१०] फेब्रुअरी २०२० युरोपियन युनियन श्वेत पत्रमा कृत्रिम बुद्धिको लागि कृत्रिम बुद्धिको लागि वकालत गरिएको थियो, जसमा "स्वास्थ्य सेवा सुधार गर्ने (उदाहरणका लागि निदानलाई सटीक बनाउने, रोगहरूको राम्रो निवारण सक्षम पार्ने), खेती गर्ने दक्षता बृद्धि गर्ने, मौसम परिवर्तन शमन र अनुकूलनमा योगदान पुर्याउने, [र] पूर्वानुमानित रखरखावको माध्यमबाट उत्पादन प्रणालीको दक्षता सुधार ", सम्भावित जोखिम स्वीकार गर्दा। [११]
नियमन
[सम्पादन गर्नुहोस्]फिक्शन मा
[सम्पादन गर्नुहोस्]यो पनि हेर्नुहोस्
[सम्पादन गर्नुहोस्]स्पष्टीकरण नोट
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Russell & Norvig 2009, पृष्ठ 2.
- ↑ "33 Corporations Working On Autonomous Vehicles". CB Insights. N.p., 11 August 2016. 12 November 2016.
- ↑ Buckley, Chris; Mozur, Paul (२२ मे २०१९), "How China Uses High-Tech Surveillance to Subdue Minorities", The New York Times।
- ↑ "Security lapse exposed a Chinese smart city surveillance system"।[स्थायी मृत कडी]
- ↑ "AI traffic signals to be installed in Bengaluru soon", NextBigWhat (en-USमा), २०१९-०९-२४, अन्तिम पहुँच २०१९-१०-०१। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-१०-०१ मिति
- ↑ Rawlinson, Kevin (२०१५-०१-२९), "Microsoft's Bill Gates insists AI is a threat", BBC News, मूलबाट २९ जनवरी २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३० जनवरी २०१५।
- ↑ Holley, Peter (२८ जनवरी २०१५), "Bill Gates on dangers of artificial intelligence: 'I don't understand why some people are not concerned'", The Washington Post, आइएसएसएन 0190-8286, मूलबाट ३० अक्टोबर २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३० अक्टोबर २०१५।
- ↑ Gibbs, Samuel (२०१४-१०-२७), "Elon Musk: artificial intelligence is our biggest existential threat", The Guardian, मूलबाट ३० अक्टोबर २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३० अक्टोबर २०१५।
- ↑ "Stephen Hawking, Elon Musk, and Bill Gates Warn About Artificial Intelligence", Observer, २०१५-०८-१९, मूलबाट ३० अक्टोबर २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३० अक्टोबर २०१५।
- ↑ "Robots and Artificial Intelligence", www.igmchicago.org, अन्तिम पहुँच २०१९-०७-०३।
- ↑ White Paper: On Artificial Intelligence - A European approach to excellence and trust।