पश्चिमी क्षत्रप

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
पश्चिमी क्षत्रप
३५–४१५ ई
पश्चिमी क्षत्रप
राजधानीउज्जैन
भडौच
आम भाषाहरूपाली भाषा
संस्कृत, प्राकृत
धर्म
बुद्ध धर्म
हिन्दु धर्म
ऐतिहासिक कालप्राचीन
• स्थापित
३५
• विस्थापित
४१५ ई
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
इन्डो-स्काइथियन साम्राज्य
मालव
सातवाहन वंश
गुप्त साम्राज्य
वाकाटक वंश
कालाचुरी वंश
त्रैकुटक वंश
मैत्रक वंश
अचेलभारत
पाकिस्तान

पश्चिमी क्षत्रप (ब्राह्मी:, महाक्षत्रप, "महान क्षत्रप") भारतको पश्चिमी र मध्य भाग (सौराष्ट्रमालवा: आधुनिक गुजरात, महाराष्ट्र, राजस्थानमध्य प्रदेश राज्यहरू) का इन्डो-स्काइथियन (सका) शासक थिए। पश्चिमी क्षत्रपहरू भारतीय उपमहाद्वीपको उत्तरी भागमा शासन गर्ने कुषाणहरूसँग समकालीन थिए, र सम्भवतः कुषाणहरूका वासलहरू थिए।

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

ईस्वी दोस्रो शताब्दीमा सातवाहन वंशका सम्राट गौतमीपुत्र सातकर्णीले शक शासकहरूलाई पराजित गरेपछि पश्चिमी क्षत्रपहरूको शक्ति घट्न थाल्यो।[१] यस पछि, शक राज्य पुनर्जीवित भयो, तर अन्ततः ४ औं शताब्दी ईस्वीमा गुप्त साम्राज्यको चन्द्रगुप्त द्वितीय द्वारा नष्ट भयो। पश्चिमी क्षत्रपहरू, अभिरस/अहिरहरूबाट परास्त भएपछि, तेस्रो शताब्दीको दोस्रो भागमा द्रुत रूपमा पतन भयो।[२][३]

"भारतको महान भाषिक विरोधाभास" को रूपमा वर्णन गरिएकोमा, संस्कृत शिलालेखहरू प्राकृत शिलालेखहरू भन्दा धेरै पछि देखा पर्‍यो, यद्यपि प्राकृतलाई संस्कृत भाषाको वंशज मानिन्छ। रुद्रदमनको शासनकालमा, लगभग १५० ईस्वीमा, यो पनि थाहा छ कि ग्रीक लेखक यवनेश्वरले "ग्रीक बोल्न नसक्नेहरूको प्रयोग" को लागि ग्रीकबाट संस्कृतमा यवनजातक अनुवाद गरे, जुन अनुवाद पछि सबै ज्योतिषशास्त्रको लागि एक अधिकार बनेको थियो।[४]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. World history from early times to A D 2000 by B .V. Rao: p.97
  2. Singh, Madanjeet (१९६५), The Cave Paintings of Ajanta (अङ्ग्रेजीमा), Thames and Hudson। 
  3. Ancient India by Ramesh Chandra Majumdar p. 234
  4. Selin, Helaine (२०१३), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Westen Cultures (अङ्ग्रेजीमा), Springer Science & Business Media, पृ: ९०६, आइएसबिएन 9789401714167