भारतको प्रतीक

भारतको प्रतीक
प्रयोगकर्ता	भारत
ग्रहण	२६ जनवरी १९५०
ब्लाजोन	अशोकको सिंह राजधानी
आदर्श वाक्य	सत्यमेव जयते "सत्यको सधै जित हुन्छ", "मुण्डकोपनिषद"बाट

भारतको राज्य प्रतीक भारत गणतन्त्रको राष्ट्रिय प्रतीक हो र सङ्घ सरकार, धेरै राज्य सरकारहरू, र अन्य सरकारी एजेन्सीहरू द्वारा प्रयोग गरिन्छ। प्रतीक अशोकको सिंह राजधानीको रूपान्तरण हो, जुन मौर्य साम्राज्यको पुरानो मूर्तिकला हो। मूर्ति चार सिंह देखाउने तीन आयामी प्रतीक हो।

यो डिसेम्बर १९४७ मा भारतको अधिराज्यको प्रतीक भयो, र पछि भारत गणतन्त्रको प्रतीक भयो। भारतको राज्य प्रतीक भारत सरकारको आधिकारिक छाप हो। यो भारतको राष्ट्रिय प्रतीकको रूपमा प्रयोग गरिन्छ र आधिकारिक कागजातहरू, मुद्रा र राहदानीहरूमा देखा पर्दछ।

प्रयोग

अन्ततः अपनाईएको प्रतीकमा, केवल तीनवटा सिंहहरू देखिन्छन्, चौथो दृश्यबाट लुकेको छ। एबकसको बीचमा चक्का राहतमा देखिन्छ, दायाँमा साँढे र बाँयामा एक दौडने घोडा, र चरम दायाँ र बायाँमा धर्म चक्रहरूको रूपरेखा। घोडा र साँढेलाई एबेकसको तल प्रतिनिधित्व गरिन्छ। गोरुले कडा परिश्रम र दृढताको प्रतिनिधित्व गर्दछ, जबकि घोडाले वफादारी, गति र ऊर्जालाई प्रतिनिधित्व गर्दछ। एबेकसको मुनिको घण्टी आकारको कमललाई हटाइयो।

प्रतीकको अभिन्न अङ्ग बनाउनु भनेको देवनागरी लिपिमा अबाकसको तल अङ्कित आदर्श वाक्य हो: सत्यमेव जयते। यो पवित्र हिन्दु वेदको समापन भाग, मुण्डकउपनिषदको उद्धरण हो।

अन्य प्रतीक

• 
  भारतको सर्वोच्च अदालतको प्रतीक
• 
  केन्द्रीय अन्वेषण ब्यूरोको प्रतीक

यो पनि हेर्नुहोस्

• भारतको झण्डा
• वन्दे मातरम्
• जन गण मन