अम्बिकापुर

अंबिकापुर
अंबिकापुर
समय क्षेत्र: आईएसटी (यूटीसी+५:३०)
देश	भारत
राज्य	छत्तीसगढ
जिल्ला	सरगुजा
महापौर	श्री.टी एस सिंहदेव
जनसंख्या	६५,९९९ (2001)
क्षेत्रफल • ऊंचाई (AMSL)	• ६०३ m (१,९७८ ft)
विभिन्न कोड • पिनकोड • 497 001 • टेलिफोन • +91-7774
आधिकारिक वेबसाईट : [http://[१] [२] [३] [४]]

अम्बिकापुर भारतका छत्तीसगढ राज्य उत्तरमा स्थित छ। यो सरगुजा जिलेको मुख्यालय छ। यसको नाम हिन्दुहरूको देवी दुर्गाका एक रूप 'अम्बिका'का नामले बनाएको छ। सहरको जनसङ्ख्या लगभग १ लाख छ।

अम्बिकापुर सहरको नाम छ र यो सरगुजा जिल्लाको मुख्यालय छ। सहरमा महामाया देवीको मंदिर छ। यस मंदिरको पर्याप्त मान्य्दछ। पहिला मानिस यहाँ आफ्नो मनता पूर्ण भएमा देवीलाई बोकाको बलि अर्पित गरे गरिन्थ्यो। तर अब यो परम्परा पर्याप्त कम हो गई छ। यो स्थानीय बोली सरगुजिया छ। आदिवासी क्षेत्र हुने कारण यो बरसहरूदेखि उपेक्षित रहेकोछ। छत्तीसगढ एक अलग राज्य बन्नका पछि यहाँ पनि विकास हुने लागेको छ। सरगुजा जिल्लाको सीमाहरू उडीसा,झारखण्ड,उत्तर प्रदेश र मध्य प्रदेशलाई छू्दछन्।

दर्शनीय स्थल

यहाँ अनेक जल प्रपात छन्:-

चेन्द्रा ग्राम

चित्र:Mainpath1 05.gif

मैनपाट

अम्बिकापुर- रायगढ राजमार्गमा १५ किमीको दुरीमा चेन्द्रा ग्राम स्थित छन्। यस ग्रामदेखि उत्तर दिशामा तीन कि.मी.को दुरीमा यो जल प्रपात स्थित छन्। यस जलप्रपातका नजीक नैं वन विभागको एक नर्सरी छन्, जहाँ विभिन्न प्रकारका पेड-बोटहरूलाई रोपित गरिएका हुन्। यस जल प्रपातमा वर्ष भर पर्यटक प्राकृतिक सौन्दर्यको आनंद लिने जान्छन्। यहाँमा एक तितली पार्क पनि विकसित गरिंदैछ।

रकसगण्डा जल प्रपात

ओडगी विकासखंडमा बिहारपुरका निकट बलंगी नामक स्थानका समीप स्थित रहरूहड नदी पर्वत श्रृखलाको उंचाईदेखि गिरकर रकसगण्डा जल प्रपातको निर्माण गर्दछ जसदेखि वहाँ एक संकरे कुंडको निर्माण हुन्छन् यो कुंड अत्यन्त गहिरो छ।

भेडिया पत्थर जल प्रपात

कुसमी चान्दो मार्गमा तीस किमीको दुरीमा ईदरी ग्राम छ। ईदरी ग्रामदेखि तीन किमी जंगलका बीच भेडिया पत्थर नामक जलप्रपात छ।

बेनगंगा जल प्रपात

कुसमी- सामरी मार्गमा सामरीपाटका जमीरा ग्रामका पूर्व -दक्षिण कोणमा पर्वतीय श्रृंखलाका बीच बेनगंगा नदीको उदगम स्थान छ। यहा साल वृक्षोका समूहमा एक शिवलिंग पनि स्थापित छ।

सेदम जल प्रपात

अम्बिकापुर- रायगढ मार्गमा अम्बिकापुरदेखि ४५ कि.मीको दूरीमा सेदम नामको गाउँ छ। यसका दक्षिण दिशामा दुइ कि.मी.को दूरीमा पहाडिहरूका बीच एक सुन्दर झरना प्रवाहित हुन्छ।

धेरै अन्य रोचक स्थल पनि छन्

-

मैनपाट

चित्र:Mainpath2 05.gif

मैनपाट

मैनपाट अम्बिकापुरदेखि ७५ किलोमीटर दुरीमा छ यसलाई छाना्तीसगढको शिमला भनिन्छ। मनपाट विन्ध पर्वत मालामा स्थित छ जसको समुद्र सतहदेखि ऊंचाई ३७८१ फीट छ यसको लम्बाई २८ किलोमीटर र चौडाई १० देखि १३ किलोमीटर ह।

ठिनठिनी पत्थर

अम्बिकापुर नगरदेखि १२ किमी.को दुरीमा दरिमा हवाई अड्डा छन्। दरिमा हवाई अड्डाका नजीक बडे - बडे पत्थरोको समुह छ। यी पत्थरोलाई कुनै ठोस चीजदेखि ठोकनमा आवाजे आउँछ।

कैलाश गुफा

अम्बिकापुर नगरदेखि पूर्व दिशामा ६० किमी.मा स्थित सामरबार नामक स्थान छ, जहाँ प्राकृतिक वन सुषमाका बीच कैलाश गुफा स्थित छ।

तातापानी

अम्बिकापुर-रामानुजगंज मार्गमा अम्बिकापुरदेखि लगभग ८० किमी. दुर राजमार्गदेखि दुइ फलांग पश्चिम दिशामा एक गरम जल स्त्रोत छ। यस स्थानदेखि आठदेखि दस गरम जलका कुन्ड छ।

सारासौर

चित्र:Sarasour1 05.gif

सारासौर

अम्बिकापुर - बनारस रोडमा ४० किमी.मा राँगामुडा स्थान छन्। राँगामुडादेखि भैयाथान रोडमा १५ किमी.को दूरीमा महान नदीका तटमा सारासौर नामक स्थान छन्।

बांक जल कुंड

अम्बिकापुरदेखि भैयाथानदेखि अस्सी कि.मीको दूरीमा ओडगी विकासखंड छ, यहाँदेखि १५ किमी.को दुरीमा पहाडिहरूको तलहटीमा बांक ग्राम बसेको छ यसै ग्रामका नजीक रिहन्द नदी वन विभागका विश्राम गृहका नजीक अर्द्ध चन्द्राकार बहती भएको एक विशाल जल कुंडको निर्माण गर्दछ। यसलाई नैं बांक जल कुंड भनिन्छ। यो जल कुंड अत्यन्त गहिरो छ, जसमा माछाहरू पाइन्छ। यहाँ वर्ष भर पर्यटक माछाहरूको शिकार गर्न एवं घुम्न आउँछन्। ambikapur se २५ km ki duri par bishrampur nagar hai , jo koyale ki khan k liye prasidh hai , bishrampur me pure asia ki sabse badi machine hai , ko ki koyale ke utpadan me lagi hai.

यी पनि हेर्नुहोस्

• सरगुजा जिल्ला

[