ओडिया लिपि
स्वरूप
| ओडिया लिपि ଓଡ଼ିଆ ଲିପି | |
|---|---|
| प्रकार | |
समयावधि | १४औँ शताब्दी - वर्तमान |
| लेखन दिशा | बायाँ देखि दायाँ |
| भाषाहरू | ओडिया, संस्कृत, सम्बलपुरी, कुई, सोरा, देसिया, कुवि, सन्थाली, छत्तीसगढी, हलबी |
| सम्बन्धित लिपिहरू | |
अभिभावक लिपिहरू | |
सम्बन्धित लिपिहरू | पूर्वी नागरी, तिरहुता, नागरी, नेवारी |
ओडिया लिपि एक ब्राह्मी लिपि हो जसलाई मुख्यतया ओडिया भाषा र संस्कृत र अन्य क्षेत्रीय भाषाहरू सहित अन्य भाषाहरू लेख्न प्रयोग गरिन्छ। यो भारतीय गणतन्त्रको आधिकारिक लिपिहरू मध्ये एक हो। यो लिपि १००० भन्दा बढी वर्षमा सिद्धम लिपिको एक प्रकारबाट विकसित भएको छ जुन पूर्वी भारतमा प्रयोग भएको थियो।
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]पूर्वी भारतमा, सिद्धान्त लिपिको व्युत्पन्नले लिपिहरूको एक समूह उत्पन्न गर्यो जुन अन्ततः बङ्गाली-असमिया लिपि, तिरहुता लिपि र ओडिया लिपि बन्न पुग्यो, पछिले हुकलाई एक विशेषता छातामा परिणत गर्यो।[१] ओडिया लिपिको घुमाउरो उपस्थिति ताडका पातहरूमा लेख्ने अभ्यासको परिणाम हो, जसमा धेरै सीधा रेखाहरू प्रयोग गरेर च्यात्ने प्रवृत्ति हुन्छ।[२]
वर्णमाला
[सम्पादन गर्नुहोस्]स्वर वर्ण
[सम्पादन गर्नुहोस्]| स्वर वर्ण | मात्रा | କ के साथ
योजन |
देवनागरीवर्ण |
|---|---|---|---|
| ଅ | ଼ | କ | अ |
| ଆ | ା | କା | आ |
| ଇ | ି | କି | इ |
| ଈ | ୀ | କୀ | ई |
| ଉ | ୁ | କୁ | उ |
| ଊ | ୂ | କୂ | ऊ |
| ଋ | ୃ | କୃ | ऋ |
| ଏ | େ | କେ | ए |
| ଐ | ୈ | କୈ | ऐ |
| ଓ | ୋ | କୋ | ओ |
| ଔ | ୌ | କୌ | औ |
व्यञ्जन वर्ण
[सम्पादन गर्नुहोस्]| स्पर्श | अनुनासिक | अन्तःस्थ | ऊष्मवर्ण | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| अघोषवर्ण | घोषवर्णाः | |||||||||||||
| अल्पप्राण | महाप्राण | अल्पप्राण | महाप्राण | |||||||||||
| कण्ठ्य | କ | क | ଖ | ख | ଗ | ग | ଘ | घ | ଙ | ङ | ||||
| तालव्य | ଚ | च | ଛ | छ | ଜ | ज | ଝ | झ | ଞ | ञ | ୟ | य | ଶ | श |
| मूर्धन्य | ଟ | ट | ଠ | ठ | ଡ | ड | ଢ | ढ | ଣ | ण | ର | र | ଷ | ष |
| दन्त्य | ତ | त | ଥ | थ | ଦ | द | ଧ | ध | ନ | न | ଲ | ल | ସ | स |
| ओष्ठ्य | ପ | प | ଫ | फ | ବ | ब | ଭ | भ | ମ | म | ୱ | व | ||
| ऊष्मवर्ण | ହ | ह | |
|---|---|---|---|
| मूर्धन्य | ଳ | ळ | |
| କ୍ଷ | क्ष | ||
| ଯ | |||
| ଜ୍ଞ | ज्ञ |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ McBride, Catherine; Joshi, R. Malatesha (२०१९), Handbook of Literacy in Akshara Orthography, Springer, पृ: २७, आइएसबिएन 9783030059774।
- ↑ "Odia alphabet, pronunciation and language", Omniglot.com, अन्तिम पहुँच १४ जुन २०१२।