बाँके बकुल्ला

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

बाँके बकुल्ला बकुल्ला प्रजातिमा पर्ने होचो बर्णको पंक्षी हो। यो पंक्षी विशेष गरी रातमा र साँझको समयमा बढी सकृय हुने गर्छ। दिउँसोको समयमा यस प्रजातिको शरीर खैरो र हल्का कालो रङ्गको देखिन्छ। यस पंक्षीले पानी भएको क्षेत्र वरिपरि एक समूहमा प्रजनन गर्ने गर्छ। यो पंक्षी सफा पानीको मुहान नजिक वा तटीय क्षेत्रमा विश्व व्यापी रूपमा बसोबास गर्ने गर्छ।[१]

बाँके बकुल्ला
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:
जन्तु जगत
सङ्घ:
हाड भएका
वर्ग:
गण:
कुल:
वंश:
प्रजाति:
N. nycticorax
वैज्ञानिक नाम
Nycticorax nycticorax
(कर्लस लिनियस, १७५८)
बाँके बकुल्लाको बासस्थान दायरा
  प्रजनन दायरा
  वर्ष भरि
  शीतकालिन दायरा

विवरण[सम्पादन गर्नुहोस्]

यस प्रजातिका बकुल्लाको एक वयस्कको लम्बाई ६४ सेमी (२५ इन्च) हुन्छ भने यसको तौल ८०० ग्रा (२८ औंस) हुन्छ। यस पंक्षीको कालो टाउको, खैरो र हल्का कालो शरीर, रातो आँखा र छोटो पहेँलो खुट्टाहरू हुन्छन्। यसको हल्का खैरो पखेटा हुन्छ भने यसको पखेटा तलको भाग सेतो हुन्छ। यस प्रजातिका भाले र पोथी हेर्दा खेरी एउटै देखिन्छन् यद्यपि भाले भने हल्का ठूलो हुन्छ। यो पंक्षी बकुल्ला प्रजातिहरू मध्ये सबैभन्दा फरक देखिने गर्छ। यस पंक्षीको कालो छोटो र तीखो ठुँड, छोटो र पहेँलो खुट्टा र छोटो घाँटी हुन्छ।

यस पंक्षीको युवा प्रजातिको टाउको, पखेटा र पछाडिको मधुरो खैरो र कहीँ कहीँ पहेँलो धब्बाहरू पनि देखिन्छ। यस पंक्षीको तल्लो भाग हल्का पहेँलो र खैरो हुन्छ। यसको पंक्षीको बच्चाहरूको सुन्तला रङ्गको आँखा र हल्का हरियो र पहेँलो खुट्टा हुन्छ। यस पंक्षीहरूले समूहमा हुँदा निकै आवाज निकाल्ने गर्छ।

वितरण र बासस्थान[सम्पादन गर्नुहोस्]

यस प्रजातिको बकुल्लाले मुख्यतया बसाइँसराइ गर्ने गर्छ र यसको बसाइँसराइ दायरा प्याटेगोनिया फैलिएको छ। यो पंक्षी विश्व व्यापी रूपमा दक्षिण र उत्तर अमेरिका, एसिया, युरोप र अफ्रिकामा पाइने गर्छन्।

बाँके बकुल्लाको बासस्थान भिन्न भिन्न ठाउँमा भएतापनि यी पंक्षी विषेश गरी तालको छेउछाउ, नदि, नहर, पोखरीमा आदिमा पाइन्छन्। यो पंक्षी समुद्र तटमा म्याङ्ग्रोभ क्षेत्र र हिलो भएको ठाउँमा पनि उत्तिकै मात्रामा पाइन्छ। यस पंक्षीको धान खेती पनि एक महत्त्वपूर्ण बासस्थान हो। यो पंक्षी कहिलेकाँही गाईवस्तु भएको ठाउँमा पनि पाइन्छ। [३]

प्रजनन दायरा[सम्पादन गर्नुहोस्]

यस पंक्षीले विश्व व्यापी रूपमा समुन्द्रीको किनार वा नुनिलो पानी भएको क्षेत्र वरिपरि प्रजनन गर्ने गर्छ। यस पंक्षीको अन्य उप प्रजातिहरूले भने उत्तर र दक्षिण अमेरिका देखि क्यानडा र अर्जेन्टिना देखि चिल्ली सम्म प्रजनन गर्छ। अन्य केही उप प्रजातिले भने दक्षिण अमेरिका देखि फल्कल्याण्ड टापु, युरोपका अधिकांश मुलुक, एसिया र अफ्रिका सम्म प्रजनन गर्ने गर्छ। यस पंक्षीले एक समुदायमा रहेर त्यसैको वरिपरि गुण बनाउने गर्छ। यस पंक्षीले विषेशगरि अग्लो रुखको टुप्पोमा गुण बनाउने गर्छ। यस पंक्षीले एक पटकमा ३ देखि ८ वटा सम्म अण्डा पार्ने गर्छ।

आहारा[सम्पादन गर्नुहोस्]

यस पंक्षीले मुख्यतया साँझ सकृय हुने भएकाले यसले साँझ र घाम डुबेपछि सिकार गर्छ। यस पंक्षीले आफ्नो आहारा विभिन्न माध्यको प्रयोग गरेर समाउने गर्दछ। यसले आफ्नो सिकारलाई लामो दुरीबाटै ठम्याउन सक्छ र त्यसलाई निकैबेर हेर्छ र राम्रो मौका पायो भने आक्रमण गर्ने गर्छ। यसले आहारा समाउनका लागि चारोको पनि प्रयोग गर्छ जसमा यसले आफ्नो प्वाँख र रुखका पातहरू पानिमा हाल्ने गर्छ। यस पंक्षी निकै चलाख हुन्छ भने यसले आफ्नो आहारा पाउनका लागि मानिसले फालेका रोटि र अन्य खाद्य वस्तु पानीमा फाल्छ र त्यसलाई माछाले खान आउँद यसले माछालाई छोप्ने गर्छ। जमिनमा भने यसले आफ्नो सिकारलाई विस्तारै हिँडेर र दोडिएर समाउने गर्दछ। यसले माछाका अलावा किरा, फटयाङ्ग्रा, माकुरो, गाइनेकिरा आदि खाने गर्छ।

स्थित[सम्पादन गर्नुहोस्]

यस पंक्षी विश्व लगभग सबै मुलुकहरूमा सहजै पाइने भएकाले यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ द्वरा कम चासोका प्रजातिको रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ र यसलाई आइयुसीएनको रातो सूचीमा पनि सूचीकृत गरिएको छ।

तस्वीर सङ्ग्रह[सम्पादन गर्नुहोस्]

यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]