मैथिल ब्राह्मण

मैथिल ब्राह्मण भारतीय उपमहाद्वीपको मिथिला क्षेत्रबाट उत्पत्ति भएको हिन्दू ब्राह्मण समुदाय हो जसमा तिरहुत, दरभङ्गा, कोसी, पूर्णिया, मुङ्गेर, भागलपुर र सन्थाल परगना विभाग लगायतका भारतका क्षेत्रहरू र र नेपालका केही छेउछाउका जिल्लाहरूमा बसोबास गर्दछन्। मैथिल ब्राह्मण पाँच पञ्च-गौडा ब्राह्मण समुदायहरू मध्ये एक हुन्। मैथिल ब्राह्मणहरुले बोल्ने मुख्य भाषा मैथिली हो।

इतिहास

मिथिला क्षेत्रका केही राजवंश परिवारहरु, जस्तै ओनिवार वंश र खान्डवाल राजवंश (राज दरभङ्गा), मैथिल ब्राह्मण थिए र उनीहरुको मैथिल संस्कृतिको संरक्षणका लागि प्रख्यात थिए।

सन् १९६० र १९७० मा, मैथिल ब्राह्मणहरू बिहारमा राजनीतिक रूपमा महत्त्वपूर्ण बनेका थिए। विनोदानन्द झा र ललित नारायण मिश्र समुदायका प्रमुख राजनीतिक नेताका रूपमा उभिएका थिए। जगन्नाथ मिश्रको मुख्य मन्त्रालय अन्तर्गत धेरै मैथिल ब्राह्मणहरूले बिहारमा महत्त्वपूर्ण राजनीतिक पदहरू ग्रहण गरेका थिए।

विभाजन

वैदिक संहिताका अनुसार, मैथिल ब्राह्मणहरू वाजसनेयी (यजुर्वेदिक) र चन्दोग्य (सामवेदिक) मा विभाजित छन् र प्रत्येक समूह कडा रुपमा बहिर्मुखी छ। यिनीहरुलाई थप चार मुख्य वर्गहरू, श्रोत्रिय (सोत), योगी (भालमानुष), पैञ्जा र जयवारहरूद्वारा वर्गीकृत गरिएको छ। मैथिल ब्राह्मण विभिन्न मूल वा कुलको नाममा विभाजित छन् र प्रत्येक मूललाई उपमूल वा उप कुलहरूमा विभाजन गरिएको छ।

धार्मिक अभ्यासहरू

मैथिल ब्राह्मण मुख्यतया विभिन्न रूपहरुमा शक्तिवादका अभ्यासकर्ता हुन्, यद्यपि त्यहाँ वैष्णव र शैवहरू पनि छन्।

पञ्जी

पन्जी वा पन्जी प्रबन्ध हरिद्वारमा हिन्दू वंशावली दर्ताहरू जस्तै मैथिल ब्राह्मणहरु बीच राखिएको व्यापक वंशावली तथ्याङ्कहरू हुन्।

यो पनि हेर्नुहोस्

• गोत्र
• उल्लेखनीय मैथिल ब्राह्मणहरूको सूची

बाह्य कडीहरू

• ब्राउन हेइन्ज, क्यारोलिन, "मैथिल ब्राह्मण: एक अनलाइन नृवंशविज्ञान", मानवशास्त्र विभाग, क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालय, अन्तिम पहुँच २१ अक्टोबर २०१०।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० अगस्ट २०१० मिति