चन्द्रशेखर
स्वरूप
चन्द्रशेखर | |
---|---|
कार्यकाल १० नोभेम्बर १९९० – २१ जून १९९१ | |
पूर्वाधिकारी | विश्वनाथ प्रताप सिंह |
उतराधिकारी | पी. वी. नरसिंह राव |
व्यक्तिगत विवरण | |
जन्म | १ जुलाई १९२७ इब्राहिमपट्टी, उत्तर प्रदेश |
मृत्यु | ८ जुलाई २००७ |
राष्ट्रियता | भारत |
राजनीतिक दल | समाजवादी जनता पार्टी (राष्ट्रीय) |
जीवन साथी | द्विजा देवी[१] |
चन्द्रशेखर (भारतका पूर्व प्रधानमन्त्री)
[सम्पादन गर्नुहोस्]चन्द्रशेखर (१७ जुन १९२७ – ८ जुलाई २००७) भारतीय राजनीतिमा एक प्रमुख व्यक्तित्व र भारतको ७ औं प्रधानमन्त्री थिए। उनको कार्यकाल १९९० देखि १९९१ सम्म चल्यो। चन्द्रशेखर भारतीय राजनीति र समाजमा महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्ने एक प्रभावशाली नेता थिए।
१. प्रारम्भिक जीवन
[सम्पादन गर्नुहोस्]- जन्म: १७ जून १९२७, मानपुर, बलिया, उत्तर प्रदेश, भारत
- शिक्षा: चन्द्रशेखरले अपनी प्रारम्भिक शिक्षा बलिया र इलाहाबादमा प्राप्त गरे। त्यसपछि उनले काशी हिन्दू विश्वविद्यालय (BHU) मा स्नातक अध्ययन गरे।
२. राजनीतिक यात्रा
[सम्पादन गर्नुहोस्]- प्रारम्भिक राजनीति: चन्द्रशेखरले राजनीति मा आफ्नो यात्रा भारतीय युवा कांग्रेससँग सुरु गरे। उनी सन् १९५० को दशकमा सक्रिय राजनीतिज्ञ बन्न थाले।
- भारतीय जनतापार्टी (BJP) र जनता दल (JD): चन्द्रशेखरले भारतीय जनतापार्टी (BJP) र जनता दल (JD) मा सक्रिय भूमिका निभाए।
- राजनैतिक विचारधारा: उनी समाजवादी विचारधारा मान्ने नेता थिए र देशमा सामाजिक न्याय र आर्थिक समानता को प्रवर्द्धन गर्न चाहन्थे।
३. प्रधानमन्त्रीको कार्यकाल
[सम्पादन गर्नुहोस्]- कार्यकाल: चन्द्रशेखरको प्रधानमन्त्रीको कार्यकाल २६ नोभेम्बर १९९० देखि २१ जुन १९९१ सम्म रह्यो।
- प्रधानमन्त्रीको भूमिका: उनको सरकारले भारतमा आर्थिक सुधार र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्यो। चन्द्रशेखरको नेतृत्वमा आर्थिक सुधारको थालनी गरिएको थियो र विदेश नीतिमा सुधार ल्याइयो।
- आर्थिक सुधार: उनका कार्यकालमा आर्थिक संकटलाई व्यवस्थापन गर्नको लागि महत्वपूर्ण निर्णयहरू गरिएका थिए, जसमध्ये मौर्यबाद आर्थिक सुधारको प्रक्रिया थियो।
४. सामाजिक र सांस्कृतिक योगदान
[सम्पादन गर्नुहोस्]- सामाजिक सुधार: चन्द्रशेखरले समाजको कमजोर वर्गको हितमा काम गरे र सामाजिक न्यायको प्रवर्द्धन गरे।
- सांस्कृतिक प्रभाव: उनले भारतीय राजनीति र समाजमा महत्वपूर्ण सांस्कृतिक प्रभाव पार्ने काम गरे।
५. समापन र विरासत
[सम्पादन गर्नुहोस्]- निधन: चन्द्रशेखरको निधन ८ जुलाई २००७ मा भएको थियो।
- विरासत: उनी भारतीय राजनीति र समाजमा आफ्नो प्रभावशाली योगदानको लागि सम्झनिन्छन्। उनका योगदान र नेतृत्वको कारण उनलाई भारतीय राजनीति र सामाजिक क्षेत्रमा एक महत्वपूर्ण स्थान प्राप्त छ।
चन्द्रशेखर भारतीय राजनीति र समाजमा एक प्रमुख व्यक्तित्व थिए जसले आफ्नो कार्यकाल र योगदानद्वारा महत्वपूर्ण प्रभाव पार्न सफल भएका थिए। उनका विचार र नेतृत्वले भारतीय समाजको सामाजिक र आर्थिक परिप्रेक्ष्यलाई प्रभावी ढंगले बदल्न सहयोग पुर्यायो।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ "इंदिरा गांधी के घर के सामने पत्नी सुनाती रही 'अपशब्द' और पति बन गए PM", दैनिक भास्कर, १ जुलाई २०१३, अन्तिम पहुँच १ जुलाई २०१३।