जर्मनेली भाषा

जर्मनेली
जर्मनेली
दोएच्स
उच्चारण	दोयच्स
मूलभाषी	जर्मनेली भाषी युरोप
क्षेत्र	जर्मनी, अस्ट्रिया र स्विट्जरल्यान्ड
रैथाने(हरू)	जर्मनेली भाषी मानिसहरू जर्मनेली; अस्ट्रियाली; स्वीस; लिस्टेस्टाइनी; लक्जेम्बर्गी;
मातृभाषी वक्ता	९ करोड (२०१०) देखि ९ करोड ५० लाख सम्म (सन् २०१४)
भाषा परिवार	Indo-European जर्मनेली पश्चिम जर्मनेली उच्च जर्मनेली जर्मनेली; ; ; ;
प्रारम्भिक रूप	परम्परात उच्च जर्मनेली मध्यकालिन उच्च जर्मनेली उदाउँदो नयाँ उच्च जर्मनेली ; ;
स्तरीय स्वरूप	जर्मनीको मानक जर्मनेली स्वीट्जरल्यान्डको मानक जर्मनेली अस्ट्रियाको मानक जर्मनेली
लिपि	ल्याटिन (जर्मनेली वर्ण); ब्राजिली जर्मनेली
हस्ताक्षरित रूप	साङ्केतिक जर्मनेली, ; (Lautsprachbegleitende / Lautbegleitende Gebärden)
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा	६ देशहरू अस्ट्रिया ; बेल्जियम ; जर्मनी ; लिश्टेनस्टाईन ; लक्जेम्बर्ग ; स्विट्जरल्याण्ड ; ; ३ वटा क्षेत्रहरू दक्षिणी टिरोल (इटाली) ; पोल्यान्डका ३१ नगरपालिकाहरू (ओपोल्स्को र सिलेसिया प्रदेश) ; ब्राजिलका दशवटा नगरपालिकाहरू ; ; विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय संस्थानहरू
अल्पसङ्ख्यक भाषाको; रूपमा मान्यता	११ देशहरू; (अल्पसङ्ख्यक/राष्ट्रिय भाषा) चेक गणतन्त्र; डेनमार्क (दक्षिणी डेनमार्कका केही क्षेत्रहरू); हङ्गेरी; इटाली; कजाख्स्तान; नामिबिया; पोल्यान्ड; रोमानिया; रूस (केही क्षेत्रहरू); स्लोभाकिया; युक्रेन ;
नियामक संस्था	कुनै आधिकारिक नियमन छैन; (जर्मनेली हिज्जे परिषदद्वारा हिज्जे नियमन)
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-१	de
आइएसओ ६३९-२	ger (B) ; deu (T)
आइएसओ ६३९-३	विविध:; deu – मानक जर्मनेली; gmh – मध्य उच्च जर्मनेली; goh – परम्परागत उच्च जर्मनेली; gct – Colonia Tovar dialect; bar – बाएरिस्च भाषा; cim – जिमब्रिस्च भाषा; geh – हटरिस्च जर्मनेली; ksh – कोल्स्च भाषिका; nds – न्युन जर्मनेली; sli – सलस्च जर्मनेली; ltz – लक्जेमबर्गी भाषा; vmf – Main-Franconian dialects; mhn – Mòcheno language; pfl – Palatine German language; pdc – पेल्सनभेनियाली जर्मनेली भाषा; pdt – Plautdietsch language; swg – स्वाबियाली जर्मनेली; gsw – स्वीस जर्मनेली; uln – उन्सेरदोएच्स भाषा; sxu – माथिल्लो निम्न जर्मनेली; wae – वास्लर जर्मनेली; wep – वेस्टफेलियाली भाषा; hrx – Riograndenser Hunsrückisch German; yec – यिद्दी भाषा
ग्लोटोलग	high1287 उच्च फ्रान्कोनियाली; uppe1397 माथिल्लो जर्मनेली
	(सह आधिकारिक र अल्पसङ्ख्यक भाषा सह आधिकारिक, तर अल्पसङ्ख्यक होइन वैधानिक अल्पसङ्ख्यक/सांस्कृतिक भाषा गैर वैधानिक अल्पसङ्ख्यक भाषा
	यो लेखमा आइपिए ध्वन्यात्मक चिह्नहरूको प्रयोग गरिएको छ। सही आइपिए सक्षम नभएमा तपाईँले युनिकोड अक्षरहरू प्रश्न चिह्न, कोठा अथवा अन्य कुनै चिह्न जस्तो देखिनेछ।

जर्मनेली भाषा ( दोएच्स (सहायता जानकारी)) पश्चिमी जर्मनेली भाषा परिवारमा पर्ने एक भाषा हो जुन मध्य युरोपमा मुख्यतया बोलिन्छ। यो जर्मनी, अस्ट्रिया, स्विजरल्यान्ड, इटालीको दक्षिण टिरोल, बेल्जियम र लिस्टेस्टाइनमा जर्मनेली भाषी समुदायमा सबैभन्दा धेरै बोलिने र आधिकारिक वा सह आधिकारिक भाषा पनि हो। यो लक्जेमबर्गको तीन आधिकारिक भाषाहरू मध्ये एक हो र यो पोल्यान्डको ओपोल्स्को प्रदेशमा सह आधिकारिक भाषाको रूपमा प्रयोग हुने गरेको छ। यो पश्चिमी जर्मनेली भाषा परिवारका अन्य सदस्यहरू जस्तै अफ्रिकी, डच, अङ्ग्रेजी, फ्रिसियाली भाषाहरू, न्युन जर्मनेली, लक्जेमबर्गी र यिद्दी लगायतका भाषाहरूसँग मिल्दोजुल्दो छ। यस भाषाको उत्तर जर्मनेली भाषा परिवारका सदस्यहरू जस्तै डेनमार्की, नर्वेली र स्विडेनी लगायतका भाषाहरूसँग शब्दावलीमा कडा समानताहरू पाइन्छ। जर्मनेली भाषा, जर्मनेली भाषा परिवारमा अवस्थित अङ्ग्रेजी पछिको दोस्रो सबैभन्दा बढी बोलिने भाषा हो।

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

↑ वेब्याक मेसिन O povo pomerano no ES. (२१ डिसेम्बर २०१२^{[समयचिह्न लम्बाइ]} मिति अभिलेखिकरण)
↑ वेब्याक मेसिन Plenário aprova em segundo turno a PEC do patrimônio. (३० नोभेम्बर २०१४^{[समयचिह्न लम्बाइ]} मिति अभिलेखिकरण)
↑ वेब्याक मेसिन ALEES – PEC que trata do patrimônio cultural retorna ao Plenário (१४ डिसेम्बर २०१३ मिति अभिलेखिकरण)
↑ LEI 14.061 – Declara Integrante Do Patrimônio Histórico E Cultural Do Estado Do Rio Grande Do Sul A “Língua Hunsrik”, De Origem Germânica
↑ LEI Nº 14.061, de 23 de julho de 2012 – Declara integrante do patrimônio histórico e cultural do estado do Rio Grande do Sul a língua hunsrik, de origem germânica
↑ Instituto de Investigação e Desenvolvimento em Política Linguística: Lista de línguas cooficiais em municípios brasileiros – Liste von brasilianischen Gemeinden, welche eine ko-offizielle Sprache, z. B. Deutsch und den ostpommerschen oder hunsrückischen Dialekt, eingeführt haben, abgerufen am 16. Juli 2019 (portugiesisch)
↑ वेब्याक मेसिन Deutsch in Namibia (२८ मे २०१६ मिति अभिलेखिकरण)
↑ Rüdiger Danowski: Zur Lage der deutschen Minderheit in Polen seit 1989. ostpreussen-info.de, abgerufen am 13. November 2009.
↑ वेब्याक मेसिन Regional- und Minderheitensprachen der Europäischen Union – Euromosaik-Studie: Deutsch in Ungarn (२४ अगस्ट २००९ मिति अभिलेखिकरण)
↑ वेब्याक मेसिन Regional- und Minderheitensprachen der Europäischen Union – Euromosaik-Studie: Deutsch in der Slowakei (२४ अगस्ट २००९ मिति अभिलेखिकरण)
↑ Ratifizierung der Europaischen Charta für Regional- oder Minderheitensprachen. Abgerufen am 5. Mai 2003.
↑ "Über den Rat", जर्मनेली भाषा संस्था, अन्तिम पहुँच ११ अक्टोबर २०१०।
↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "उच्च फ्रान्कोनियाली", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।
↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "माथिल्लो जर्मनेली भाषा परिवार", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

[1] वेब्याक मेसिन O povo pomerano no ES. (२१ डिसेम्बर २०१२^{[समयचिह्न लम्बाइ]} मिति अभिलेखिकरण)

[plenarioes-2] वेब्याक मेसिन Plenário aprova em segundo turno a PEC do patrimônio. (३० नोभेम्बर २०१४^{[समयचिह्न लम्बाइ]} मिति अभिलेखिकरण)

[3] वेब्याक मेसिन ALEES – PEC que trata do patrimônio cultural retorna ao Plenário (१४ डिसेम्बर २०१३ मिति अभिलेखिकरण)

[rslei-4] LEI 14.061 – Declara Integrante Do Patrimônio Histórico E Cultural Do Estado Do Rio Grande Do Sul A “Língua Hunsrik”, De Origem Germânica

[rsleijulho2012-5] LEI Nº 14.061, de 23 de julho de 2012 – Declara integrante do patrimônio histórico e cultural do estado do Rio Grande do Sul a língua hunsrik, de origem germânica

[6] Instituto de Investigação e Desenvolvimento em Política Linguística: Lista de línguas cooficiais em municípios brasileiros – Liste von brasilianischen Gemeinden, welche eine ko-offizielle Sprache, z. B. Deutsch und den ostpommerschen oder hunsrückischen Dialekt, eingeführt haben, abgerufen am 16. Juli 2019 (portugiesisch)

[7] वेब्याक मेसिन Deutsch in Namibia (२८ मे २०१६ मिति अभिलेखिकरण)

[8] Rüdiger Danowski: Zur Lage der deutschen Minderheit in Polen seit 1989. ostpreussen-info.de, abgerufen am 13. November 2009.

[9] वेब्याक मेसिन Regional- und Minderheitensprachen der Europäischen Union – Euromosaik-Studie: Deutsch in Ungarn (२४ अगस्ट २००९ मिति अभिलेखिकरण)

[EMSS-10] वेब्याक मेसिन Regional- und Minderheitensprachen der Europäischen Union – Euromosaik-Studie: Deutsch in der Slowakei (२४ अगस्ट २००९ मिति अभिलेखिकरण)

[11] Ratifizierung der Europaischen Charta für Regional- oder Minderheitensprachen. Abgerufen am 5. Mai 2003.

[IDS-2010-12] "Über den Rat", जर्मनेली भाषा संस्था, अन्तिम पहुँच ११ अक्टोबर २०१०।

[Glottolog-13] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "उच्च फ्रान्कोनियाली", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।

[Glottolog2-14] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "माथिल्लो जर्मनेली भाषा परिवार", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]

[१२]

[१३]

[१४]