फुसुलुन फि अदिआनिल हिन्द

फुसुलुन फि अदिआनिल हिन्द, अल-हिन्दुसियातु वलबुजियातु, वलजिनियातु, वलसेखयतु व इलाकतु अल तसव्वुफ बिहा

लेखक	जियाउर रहमान आजमी
मूल शीर्षक	فصول في أديان الهند الهندوسية والبوذية والجينية والسيخية وعلاقة التصوف بها
देश	साउदी अरब
भाषा	अरबी
प्रकार	धर्म हिन्दू धर्म इस्लाम इतिहास
प्रकाशित	सन् १९९७
प्रकाशक	दारुल बुखारी मक्तबुर रुसद
पृष्ठ	२१६ (दारुल बुखारी, पहिलो संस्करण)

फुसुलुन फि अदिआनिल हिन्द, अल-हिन्दुसियातु वलबुजियातु, वलजिनियातु, वलसेखयतु व इलाकतु अल तसव्वुफ बिहा (अर्थ: भारतीय धर्महरूको अध्याय: हिन्दू, बौद्ध, जैन, सिख धर्म र सूफीवादसँग तिनीहरूको सम्बन्ध) मुस्लिम विद्वान जियाउर रहमान आजमीद्वारा इस्लामिक दृष्टिकोणबाट हिन्दू धर्ममा लेखिएको एक पुस्तक हो। यो पुस्तक सन् १९९७ मा दारुल बुखारी मदिना मुनावाराबाट र पछि सन् २००२ मा मक्ताबुर रुसद, साउदी अरबबाट प्रकाशित भएको थियो।

इतिहास

यो पुस्तक वास्तवमा लेखकका लेखहरूको संग्रह हो, जुन मदिना इस्लामिक विश्वविद्यालयको "मगाजलात अल जमियत अल-इस्लामिया बिल मदीना अल मुनावारा (मदीना इस्लामिक विश्वविद्यालय पत्रिका)" मा प्रकाशित भएको थियो। र त्यसपछि जब उनी मदिना विश्वविद्यालयमा प्रोफेसरको रूपमा नियुक्त भए, उनी "अदियान अल-आलम (विश्व धर्म)" पढाउने जिम्मेवारी पनि थिए। अन्य कुराहरू बाहेक, यो जिम्मेवारी सुम्पिँदा, उनले लेखहरूबाट "धर्म" को पाठ तयार गरे र त्यसपछि ती लेखहरूलाई सार्वजनिक प्रयोगको लागि पुनर्व्यवस्थित गरी पुस्तक रूपमा प्रकाशित गरे। अब यी दुई पुस्तकहरू "धर्म"सँग सम्बन्धित छन्, अर्थात् "यहूदी र ईसाई धर्म" (دراست في اليهودية و عديان النسرانية) र "भारतको धर्म", दिरासात फिल येहुदियत वाल मसिहियत वाल अद्यानिल हिन्द (در) शीर्षकमा प्रकाशित। است في اليهودية و الكشرينية و عديان الحند, यहूदी धर्म, ईसाई धर्म र भारतीय धर्महरूमा अध्ययन), 784 पृष्ठहरू, यो समानताका कारण साउदी अरेबियाको प्रसिद्ध छापाखाना मक्ताबात अल-रुश्दले प्रकाशित गरिरहेको छ सामग्री को र अहिलेसम्म सात संस्करण भइसकेका छन्। स्थानीय इस्लामिक विश्वविद्यालयका शिक्षक तथा विद्यार्थीहरूमाझ निकै लोकप्रिय भएकाले संस्थाले हरेक वर्ष यो पुस्तक प्रकाशित गर्छ।

सामग्री

हिन्दू धर्म

हिन्दू धर्मको बारेमा आजमीले पुस्तकमा भनेका छन्, ईसापूर्व तेस्रो शताब्दीमा भारतको मोहनजोदारोमा कोल मानिसहरू सिन्धमा मोहनजोदारो सभ्यताको निर्माण। तिनीहरू हड़प्पा सहरमा बसोबास गरे र त्यसपछि दक्षिण भारतमा फैलिए, र तिनीहरू आफ्नो भाषा, कन्नड, मलयालम, तमिल र तेलुगु अनुसार चार समूहमा विभाजित भए। यस अवधिमा, तिनीहरूले धेरै शताब्दीसम्म सिन्धुको पूर्वमा आर्यहरू संग संघर्ष जारी राखे र यो शब्द सिन्धु (सिन्ध) लाई ग्रीक र इरानीहरूले हिन्दू नाम दिए। त्यहाँका बासिन्दाहरूले उनीहरूको निष्ठा स्वीकार गरे र त्यसपछि आर्यहरूले सामाजिक व्यवस्थालाई ढाल्न थाले र भारतका बासिन्दाहरू वैदिक समाजमा प्रवेश गरे। आर्यहरू युरोपेली फारसी मूलका थिए भनी सुझाव दिन आजमीले पुरातात्विक समानताका साथै संस्कृत र फारसीबीच भाषिक समानताहरू उद्धृत गरे र संस्कृत बोल्ने आर्यहरू र फारसी-भाषी एउटै बासिन्दा थिए भनी सुझाव दिन भाषाविज्ञानलाई उद्धृत गर्छन्। क्षेत्र, र तिनीहरू फारसबाट आएका थिए। त्यसपछि आर्यहरूले भारतका मूल निवासीहरूलाई चार वर्ग मा विभाजन गरे, तिनीहरू ब्राह्मण (आर्य पुजारी वा पादरी), क्षत्रिय (राजपूत योद्धा वा मराठा थिए। ), वैश्य (तुरानी द्रविड व्यापारी वा व्यापारी र किसान) र शुद्र (तुरानी द्रविड मजदुर वा मजदुर), पहिलेका दुई आर्य उच्च जात र पछिका दुई द्रविड तल्लो जात। आजमीका अनुसार, तीमध्ये शूद्रहरू आर्यहरूद्वारा उत्पीडित र अपमानित भएका थिए र 20 औं शताब्दीमा उनीहरूले सामूहिक रूपमा धर्म परिवर्तन गरे, र तमिलनाडु लगायतका विभिन्न स्थानहरूमा विशेष गरी दलित समुदायहरूले ठूलो संख्यामा धर्म परिवर्तन गरे स्वैच्छिक इस्लाम धर्म परिवर्तनलाई भारतीय प्रेसबाट कभरेज प्राप्त भयो, आजमीले बाबासाहब अम्बेडकरलगायतका उद्धरणहरू सहित धेरै स्रोतहरू उद्धृत गरे। पाँच युगमा। क्रमशः

1. चारै वेद पहिलो युगमा रचिएका थिए। आजमीका अनुसार वैदिक संस्कृति आर्य र स्थानीय द्रविडीय संस्कृतिको मिश्रणबाट बनेको थियो। यसबाहेक, उनले वेदहरूलाई अब्राहमिक सहिफा पुस्तकको रूपमा दाबी गर्ने परम्परागत विचारलाई आफ्ना तर्कहरूद्वारा अस्वीकार गर्छन्।
2. दोस्रो अवधिमा, हिन्दू दार्शनिकहरूले उपनिषदहरू लेखे, जसले सूफीवाद वा तसवुफको मूल अवधारणाहरू समावेश गरेको थियो, तिनीहरूसँग सम्बन्धित थिए मन्सुर हलाज, इब्न अरबी र सरमद काशानी, जसले मिलेर निर्बान लेखेका थिए। र ओम वाहदत अल-ओजुद, इब्न अधात, अहमद इब्न नमुस, अबू मुस्लिम खोरासानी र मुहम्मद इब्न जकारिया राजी द्वारा रचित। हिन्दू धर्ममा वर्णन गरिएको पुनर्जन्मको विचार इस्लामको नाममा प्रचार गरिएको थियो। साथै, उही समयमा अल्लाह उपनिषद नामक उपनिषद उनको शासनकालमा लेखिएको थियो। जलालुद्दीन अकबर, भारतका सम्राट, जहाँ इस्लाममा ईश्वरको अवधारणाको चर्चा गरिएको छ।
3. तेस्रो अवधिमा, धार्मिक अभ्यासहरूको एक संग्रह तयार भयो। स्मृति पुस्तकहरू यस अवधिमा लेखिएका थिए, जसमध्ये मनुस्मृति सबैभन्दा उल्लेखनीय छ।
4. चौथो कालमा भारतका बासिन्दाहरूसँग आर्यहरूको विलयका कारण आर्य देवताहरू लोप हुन थाले। आर्यहरूले इन्द्र लाई गर्जनको देवता, अग्निलाई अग्निको देवता, अरुणलाई आकाशको देवता र [[[उषा]] लाई बिहानको देवताको रूपमा पूजा गर्थे। तर पछि विष्णु पालनपोषणको देवताको रूपमा र शिव विनाशको देवताको रूपमा उहाँको स्थान लिनुभयो र यी देवताहरूको प्रशंसा गर्दै पौराणिक पुस्तकहरू लेखिए। ग्रन्थहरूमा विभिन्न ठाउँमा सृष्टि, पुनरुत्थान र दुई मानुबीचको समय र ब्रह्माण्डको दुई विनाशको कथा दिइएको छ। हिन्दू मान्यता अनुसार यो ब्रह्माण्ड अविनाशी छ । यो धेरै पटक नष्ट हुन्छ र नयाँ बनाइन्छ। आजमीले यो पनि दाबी गरे कि, आर्यहरू इजिप्ट र सिरिया मार्फत ईसाई सेन्ट पल को समयमा भएको थियो, आर्यहरूले पछि क्रिश्चियन सेन्ट पलद्वारा विकसित विष्णुको एक त्रिएक दैवी अवधारणाको विकास गरे त्रिएकवाद द्वारा ब्रह्मा र महादेव (शिव)।
5. पाँचौं युगमा, महाभारत, गीता र रामायण रचना गरिएको थियो, जसले आर्य नेताहरूको युद्ध र युद्धमा उनीहरूको विजयको वर्णन गर्दछ।

थप रूपमा, हिन्दू धर्मग्रन्थहरूमा इस्लामिक अगमवक्ता मुहम्मद, मुहम्मद इब्राहिम मीर सियालकोटी र सनाउल्लाह अमृतसरी र २० औं शताब्दीमा अन्य धेरैको आगमन सहित विभिन्न इस्लामिक सुसमाचार विवरणहरू समावेश गरिएको भनिन्छ। पुस्तकको सुरुमा आजमीले भनेका छन् कि मुस्लिमहरूको सहमति अनुसार हिन्दू धर्मग्रन्थ अस्मानी किताबले आर्यहरूले आफ्नो जन्मस्थान छोड्दा इब्राहिम इराकमा थिए भनी उल्लेख गरेको हुन सक्छ। आजमीले दोस्रो दृष्टिकोणको लागि थप समर्थनको दाबी गर्छन् कि धर्मको उदय भयो र या त अब्राहमिक टोरा र सहिहहरूबाट उनीहरूले यस क्षेत्रबाट गुजरेका थिए, वा हिन्दूहरूले, जब उनीहरूले आफ्नो पाठहरू परिमार्जन गरे, उनीहरूलाई सन्तुष्ट पार्न समावेश गरे शासकहरु नियम।

हिन्दू धर्मको बारेमा आजमी भन्छन्,

संसारका हरेक आधुनिक र प्राचीन जाति र धर्मका केही आधारभूत विश्वास र दर्शनहरू छन् जुन त्यस धर्मका अनुयायीहरूले विश्वास गर्छन्। यस आधारमा उनीहरूले आफ्ना समस्याहरू समाधान गर्छन्। उनीहरूको व्यक्तिगत र सामाजिक जीवनमा सुधार गर्नुहोस्। शोधकर्ताहरूले यी सिद्धान्तहरू अध्ययन गरेर संगठन वा धर्मको वास्तविकताको राम्रोसँग बुझ्न सक्छन्। यदि कुनै संस्था वा धर्मले यस्ता आधारभूत सिद्धान्त वा आस्थाको संरक्षण गर्दैन भने त्यसलाई निर्जीव शरीरसँग तुलना गर्न सकिन्छ। यस पक्षलाई ध्यानमा राखेर हिन्दू धर्मको बारेमा भन्न सकिन्छ कि यस धर्मको आफ्नो कुनै मूल सिद्धान्त वा धार्मिक मान्यता छैन। हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले पनि आफ्नो धर्ममा आधारभूत सिद्धान्तहरू नभएको महसुस गर्छन्। यसमा उनीहरु गर्व पनि गर्छन् । हिन्दू गुरु गान्धी ले भन्नुभयो, "हिन्दू धर्मका आधारभूत सिद्धान्तहरूको अनुपस्थिति यसको महानताको प्रमाण हो। यदि मलाई यस सम्बन्धमा सोधियो भने, म भन्छु- कट्टरताबाट स्वतन्त्रता र सत्यको खोजी यो धर्मको मूल सिद्धान्त हो। यस्तो अवस्थामा भगवानको अस्तित्वमा विश्वास गर्नु वा नमान्नु एउटै कुरा हो। उनले आफ्नो पुस्तक हिन्दुधर्ममा भनेका छन्, ‘हिन्दू धर्मको विशेषता यो हो कि यसले कुनै विशेष धर्मको कदर गर्दैन। तर यसमा अन्य धर्महरूको विश्वास र आधारभूत अवधारणाहरू समावेश छन्। त्यसैले हिन्दू विद्वानहरूले सबै नयाँ चीजहरूलाई पवित्र मान्छन्। उनीहरूलाई लाग्छ कि यो उनीहरूको लक्ष्य र उद्देश्य हो। तिनीहरू सबै सन्तहरूलाई भगवानले पठाएको मानव स्वरूपमा सृष्टिकर्ता मान्छन्। उसले हिन्दू धर्मको दावी गरेको र कतिपय विश्वासमा उनीहरुको विरोध गरे पनि हिन्दू धर्म त्यागेर मुस्लिम वा क्रिश्चियन भएको दाबी नगरेसम्म उहाँलाई अवतार मान्न हिचकिचाउँदैनन्। यसको मुख्य कारण यो हो कि हिन्दू धर्मका अनुयायीहरूको धार्मिक आस्थाको कुनै अलग मापन छैन - हिन्दू धर्मको अनुयायीलाई सदाको लागि हिन्दू धर्मको धारक मानिन्छ, चाहे उसले मानोस् वा नगरोस्, उसलाई हिन्दू मानिन्छ। उनले आफ्नो पुस्तक हिन्दुधर्ममा भनेका छन्, ‘हिन्दू धर्मको विशेषता यो हो कि यसले कुनै विशेष धर्मको कदर गर्दैन। तर यसमा अन्य धर्महरूको विश्वास र आधारभूत अवधारणाहरू समावेश छन्। त्यसैले हिन्दू विद्वानहरूले सबै नयाँ चीजहरूलाई पवित्र मान्छन्। उनीहरूलाई लाग्छ कि यो उनीहरूको लक्ष्य र उद्देश्य हो। तिनीहरू सबै सन्तहरूलाई भगवानले पठाएको मानव स्वरूपमा सृष्टिकर्ता मान्छन्। उसले हिन्दू धर्मको दावी गरेको र कतिपय विश्वासमा उनीहरुको विरोध गरे पनि हिन्दू धर्म त्यागेर मुस्लिम वा क्रिश्चियन भएको दाबी नगरेसम्म उहाँलाई अवतार मान्न हिचकिचाउँदैनन्। यसको मुख्य कारण हिन्दू धर्मका अनुयायीहरूको धार्मिक आस्थाको कुनै छुट्टै मापन छैन - हिन्दू धर्मको अनुयायीलाई सदाको लागि हिन्दू धर्मको धारक मानिन्छ।

आजमी भन्छन् कि इस्लाम प्रति हिन्दूहरूको नकारात्मक धारणाको कारण हो,

मेरो विचारमा, हिन्दूहरूले रिसालाको वास्तविकता र तौहीदको सार बुझ्दैनन्, जुन उनीहरूको मुस्लिमहरूसँगको द्वन्द्व र घृणाको मुख्य कारण हो। किनभने, हिन्दू धर्मबाट प्रभावित सूफीवाद अपनाएका मुस्लिमहरूले इस्लामको साँचो पंथलाई विकृत गरेका छन् - कुरान र सुन्नतको प्रकाशमा सहबाह र तबिसहरूले पालना गरेका पंथहरू। र इमाम अहमद इब्न हनबल जसले अकिदाहको स्थापनाको लागि संघर्ष गरे र शेखुल इस्लाम इब्न तैमियाहले उनको बाटो पछ्याए र अहलुस सुन्नत वाल जमातका इमामहरूले उनको अनुसरण गरे। यसबाहेक, यी सुफीहरूले इस्लामी अकिदा लाई पगन विश्वाससँग मिसाए। यसको सबैभन्दा ठूलो प्रमाण भारतभरि धेरै चिहानहरू मा निर्मित मकबरेहरू हुन् र तिनीहरूको वरिपरि तवाफ, सिज्दा र प्रार्थना जस्ता कुफ्र गतिविधिहरू गरिन्छ। यी गतिविधिहरू मुख्यतया हिन्दूहरूले आफ्नो मन्दिरको वरिपरि गर्छन्, यसका अलावा हिन्दू लेखकहरूले इस्लाम र इस्लाम धर्मको बारेमा गरेका झूट र प्रचारहरू पनि उत्तिकै जिम्मेवार छन्। तिनीहरूले हाम्रो इतिहास र पैगम्बरको जीवनको बारेमा ठूलो मात्रामा झूट फैलाए। तिनीहरूले हाम्रो इतिहास र पैगम्बरको जीवनको बारेमा ठूलो मात्रामा झूट फैलाए। हिन्दू धर्मशास्त्रको प्राथमिक विद्यार्थीले इस्लाम र मुस्लिमहरूप्रति नकारात्मक दृष्टिकोण राखेर आफ्नो अध्ययन सुरु गर्छ। तसर्थ, भारतका मुस्लिमहरूका लागि उनीहरूको धार्मिक ग्रन्थहरूलाई स्थानीय भाषाहरूमा अनुवाद गर्ने प्रयास ठूलो मात्रामा गरिनुपर्छ। अर्कोतर्फ, मुस्लिमहरूले लगभग आठ शताब्दीसम्म भारतमा शासन गरे। तर सामान्यतया तिनीहरूमध्ये अल्लाहको विशेष अनुग्रह पाएकाहरू बाहेक धेरै शासकहरू थिएनन्, जसले आफ्नो अधीनमा हिन्दू जनतामा इस्लामको प्रकाश फैलाउन कुनै पहल गरे। वास्तवमा, स्थिति झनै खतरनाक भयो जब उनको पहलमा वेद, गीता र रामायण जस्ता हिन्दू धर्मग्रन्थहरू अरबी र फारसीमा अनुवाद गरियो; जहाँ उनीहरूले कुरान, हदीस, सीरत र इस्लाम धर्मको विवरणसहितको मौलिक र शुद्ध पुस्तकहरू संस्कृतलगायत अन्य स्थानीय भाषामा अनुवाद गर्न उदासीनता देखाएका छन्। आज पनि कुरानको कुनै भरपर्दो सही अनुवाद हिन्दी भाषामा लेखिएको छैन। मैले केही पुस्तकालयहरूमा कुरानको केही हिन्दी अनुवादहरू पढेको छु, जसलाई त्यति सही अनुवाद गरिएको छैन। त्यसैले तिनीहरूको पुन: जाँच हुनुपर्छ। अकिदा र आत्मशुद्धिको क्षेत्रमा प्रख्यात विद्वानको पर्यवेक्षणमा यसलाई नयाँ अनुवाद गर्नु राम्रो हुनेछ।

स्वागत छ

अबुबकर मुहम्मद जकारिया आफ्नो पुस्तक "हिन्दुसियात वा तसूर बाद अल-फिराक अल-इस्लामियत बिहा" (अरबी: الهندوسية وتحرف بعد الفرک السلامية بها) (हिन्दू धर्म र इस्लामी जनजातिहरू), जुन उनले सुरुमा लेखेका थिए। थीसिसको रूपमा, यसका लागि उनले आफ्ना शिक्षक जियाउर रहमान आजमी को प्रत्यक्ष सहयोग लिए र आजमीको पुस्तक "फुसुलुन फि आदियानिल हिन्द" लाई पनि नजिकबाट पछ्याए।

बाह्य कडीहरू

• इस्लाम हाउस डटकममा फुसुलुन फि अदिआनिल हिन्द अरबी भाषामा