रहिम यार खान जिल्ला

रहिम यार खान ضلع رحیم یار خان‎
जिल्ला
रहिम यार खान जिल्लाको अवस्थिति
निर्देशाङ्क: २८°२५′१२″उ॰ ७०°१८′००″पू॰
देश	पाकिस्तान
प्रदेश	पन्जाब
सदरमुकाम	रहिम यार खान
तहसील	४
क्षेत्रफल
• जम्मा	११,८८० किमी२ (४५९० वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या  (२०१७)
• जम्मा	४,८१४,००६
• घनत्व	४१०/किमी२ (१०००/वर्ग माइल)
• लैङ्गकि अनुपात	१०५.२ पुरुष / १०० महिला
समय क्षेत्र	युटिसी+५ (पाकिस्तानी समय)

रहिम यार खान जिल्ला(उर्दु: ضلع رحیم یار خان‎) पाकिस्तानको पन्जाब प्रदेशमा रहेको एक प्रमुख जिल्ला हो। यो जिल्लाको सदरमुकाम रहिम यार खान सहर हो जुन सहर प्रशासनिक रूपमा ९ सङ्घिय परिसरमा विभाजित भएको छ।

भूगोल

रहिम यार खान जिल्ला २७°४०'-२९°१६' उत्तर अक्षांश र ६०°४५'-७०°०१' पूर्व देशान्तरणमा अवस्थित छ। जिल्ला को नदीको क्षेत्र सिन्धु र पन्जाने नदीको पूर्वी किनारा को नजिकैमा छ। रहिम यार खान जिल्लालाई उत्तर तर्फबाट मुजाफरबाद जिल्लाले घेरेको छ भने पूर्वमा बहावलपुर जिल्लाले धेरेको छ त्यस्तै गरी दक्षिणमा भारतको जैसलमेर जिल्लाले घेरेको छ भने पश्चिममा सिन्ध प्रदेशको घोटकी जिल्लाले घेरेको छ।

रहिम यार खान जिल्ला ३ भौतिक विशेषताहरूमा विभाजन भएको छ। जिल्ला नदी किनारको क्षेत्र सिन्धु नदी को दक्षिणी किनारामा पर्छ। यस जिल्लामा नहर-सिंचाई क्षेत्र दक्षिणमा छ र मुख्य मिन्चन बन्ड द्वारा विभाजित छ। सिंचाई क्षेत्रको अनुमानित उचाइ समुद्री स्तरभन्दा माथि १५० देखि २०० मीटर (४९० देखि ६५५ फिट) मा रहेको छ। यो जिल्लाको तेस्रो भागलाई चोलस्तान भनिन्छ जुन सिंचाइ आयोजनाबाट दक्षिणमा र पाकिस्तान-भारतको सिमान क्षेत्र सम्म फैलिएको छ। मरुभूमिको सतह सबै बालुवाले ढाकेको छ जुन १५० मीटर (४९२ फीट) सम्मको उचाइ रहेको छ।

जनसाङ्ख्यिकी

सन् १९९८ को राष्ट्रिय जनगणना अनुसार यस जिल्लाको कुल जनसङ्ख्या ३१,४१०,५३ रहेको छ जसमध्य १९.१६% मानिसहरू शहरी क्षेत्रमा बसोबास गर्छन्। यस जिल्लाको वार्सिक अौसत जनसङ्ख्या विद्धि दर ३.२% रहेको छ। यस जिल्लाको कुल क्षेत्रफल ११,८८० वर्ग किलोमिटर रहेको छ जसमा जनसङ्ख्या धनत्व २६४ प्रति वर्ग किलोमिटर हुन आउँछ जुन सन् १८८१ मा १५५ रहेको थियो। यस जिल्लाको शहरी क्षेत्रमा बसोबास गर्ने जनसङ्ख्या ७,१७५,८२ अथवा कुल जनसङ्ख्याको १९.६ प्रतिशत छ जुन सन् १९८१-९८ सम्म वार्सिक रूपमा ४.३ प्रतिशतले बढेको थियो भने सन् १९७२-८१ सम्मको तथ्याङ्कमा जनसङ्ख्या वार्सिक रूपमा ४.७ प्रतिशतले धटेको देखिएको थियो। यस शहरमा तीन नगरपालिका समिति र पाँच सहर समितिहरू रहेका छन्। यश शहरको कुल आवाधी मध्य ९७ % मुस्लिम छन् भने हिन्दु १.८ % रहेका छन् र अन्य बाँकी धर्ममा मानिसहरू छन्। यस जिल्लामा कुल मुस्लिा आवाधी ग्रामीण क्षेत्रमा भन्दा शहरी क्षेत्रमा बढी रहेका छन्। सन् १९९८ को राष्ट्रिय जनगणना अनुसार यस जिल्लाको प्रमुख भाषा सराइकी हो जसको आवाधी कुल जनसङ्ख्याको ६२.६ % रहेको छ भने २७.३ % पन्जाबी र २.९ % उर्दु र सिन्ध रहेका छन्।

शिक्षा

जिल्लाको कुल साक्षरता दर ३८ % रहेको छ जसलाई १० कक्षा माथिको म्याट्रिक परीक्षा पास गरेका भनेर चिनिन्छ।

बाह्य कडीहरू

• रहिम यार खान जिल्लाको नक्शा
• पाकपिडियामा रहिम यार खान