ल्होत्साम्पा

ल्होत्साम्पा

ལྷོ་མཚམས་པ་
पूर्व नेपालको शरणार्थी शिविरमा रहदै आएका भुटानी शरणार्थीहरू
जम्मा जनसङ्ख्या
२४२,०००
उल्लेखीय जनसङ्ख्या भएका क्षेत्रहरू
संयुक्त राज्य अमेरिका नेपाल थिम्पु पारो फुन्छोलिङ्ग
भाषाहरू
नेपाली जोङखा
धर्महरू
हिन्दु धर्म बुद्ध धर्म
सम्बन्धित जातीय समूह
ब्राह्मण, क्षेत्री, खस, किराँत जाति

ल्होत्साम्पा (तिब्बती: ལྷོ་མཚམས་པ་, अर्थ: दक्षिणबासि) भुटानका मुख्यतया हिन्दुधर्मी र अरु नेपाली मूलका मानिसहरूलाई भनिन्छ। यिनीहरू भुटानमा इश्वी १९औ सताब्दी देखि बसोबास गर्न थाले। यिनीहरूको आगमन बढ्दै गएका बेला भर्खरै भुटानको राजनीतिक विकास हुन थालेको थियो र १८८५मा तत्कालिन राजा उगेन वान्ग्चुच्कले कुटनैतिक सम्बन्ध बढाएर भुटानको पररास्ट्र नीति ब्रिटिश/भारतलाई सुम्पे। तर धेरै सङ्ख्यामा बसाइ सर्नुभन्दा धेरै पहिले करिब सन् १६२०मा नै शाब्द्रुंग नवांग नामग्यालले केही नेवार शिल्पकारहरूलाई काठमाडौँबाट बोलाएका थिए

यिनीहरू हिन्दु चाड पर्बहरू दसैं र तिहार, मनाउछन् भने बौद्ध धर्मको ल्होसार, लूसोंग, सागा दावा, ल्हाबाब ड्युचेन, ड्रूपका टेशी र भूमचूती अरु चाड-पर्ब हुन। नेपाली प्राय सबै ल्होत्साम्पाको बोलीचालीको भाषा हो र अङ्ग्रेजी र हिन्दी बोल्ने अनि बुझ्ने मानिसहरू पनि छन्। अरु भाषाहरूमा गुरूङ, लेप्चा, लिम्बु, मगर, नेवारी र तामाङ इत्यादि पर्दछन।

तिनीहरू मध्ये करिब एक लाख दुई दशकदेखि दक्षिणपूर्वी नेपालको झापा र मोरङ जिल्लाका सात शिविरमा शरणार्थीका रूपमा छन्. त्यसैगरी भारतमा ३० हजार जति ल्होत्साम्पाहरू शरणार्थीका रूपमा बसिरहेका रहेका छन्। उनिहरूले शरणार्थी सम्बन्धी राष्ट्रसङ्घीय उच्चायुक्त र नेपाल सरकारबाट केही राहत र सहयोग् पाउछन्। भुटानी शरणार्थीको पुनर्वास कार्यक्रम अर्न्तर्गत हालसम्म ४० हजार शरणार्थी पुनर्वासका लागि विदेश प्रस्थान गरे। संयुक्त राज्य अमेरिकाले हालसम्म ३४ हजार १२९ शरणार्थीलाई पुनर्वासमा लिइसकेको छ ।

यो पनि हेर्नुहोस

• टेकनाथ रिजाल