२०२३ इन्डियन प्रिमियर लिग

२०२३ इन्डियन प्रिमियर लिग
मिति	३१ मार्च २०२३ – २९ मे २०२३
प्रशासक(हरू)	भारतीय क्रिकेट नियन्त्रण बोर्ड (बिसिसिआई)
क्रिकेटको प्रकार	ट्वान्टी२०
प्रतियोगिता प्रकार	ग्रुप स्टेज र प्लेअफ्स
आयोजक(हरू)	भारत
विजेता	चेन्नई सुपर किङ्स (५औँ उपाधी)
उप-विजेता	गुजरात टाइटन्स
सहभागीहरू	१०
खेल सङ्ख्या	७४
म्यान अफ द सिरिज	शुबमन गिल (गुजरात टाइटन्स)
अधिक रन	शुबमन गिल (गुजरात टाइटन्स) (८९०)
अधिक विकेट	मोहम्मद शमी (गुजरात टाइटन्स) (२८)
आधिकारिक वेबसाइट	iplt20.com

२०२३ इन्डियन प्रिमियर लिग (प्रायोजन कारणले गर्दा आईपीएल-१६, टाटा आईपीएल २०२३ भनेर पनि चिनिन्छ), इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) को आगामी १६औँ संस्करण हो, जुन भारतमा फ्रेन्चाइज आधारित ट्वान्टी२० क्रिकेट लीग हो। यो भारतीय क्रिकेट कन्ट्रोल बोर्ड (बिसिसिआई) को स्वामित्वमा छ। गुजरात टाइटन्स डिफेन्डिङ च्याम्पियन हो।

यस सिजनदेखि आईपीएल ४ वर्षको अन्तरालपछि आफ्नो मूल होम एन्ड अवे ढाँचामा फर्किने छ। कोभिड-१९ महामारीको कारण र अघिल्लो ३ सिजनहरू तटस्थ स्थानहरूमा आयोजित। १० टोलीले देशका विभिन्न ठाउँमा आफ्नो पूर्वनिर्धारित घरेलु मैदानमा घरेलु खेल खेल्नेछन्।

यस सिजनदेखि आगामी ५ वर्षसम्म भियाकम१८ को जियो सिनेमा एपले इन्टरनेटमा प्रसारण गर्नेछ भने स्टार स्पोर्ट्सले भारतको टेलिभिजनमा पनि त्यस्तै गर्नेछ। यस सिजनमा सहभागी टोलीले नो बल र वाइड बलको समीक्षाका लागि तेस्रो अम्पायरसमक्ष अपिल गर्न सक्नेछन्।

फाइनलमा, चेन्नई सुपर किङ्सले गुजरात टाइटन्सलाई, पाँच विकेटले (डिएलएस विधि) पराजित गर्दै कीर्तिमानी पाँचौँ उपाधि जितेको थियो।

नियम

यस संस्करणमा धेरै नयाँ नियमहरू लागु गरिएका छन्:

1. बल डेलिभर गर्दा र ब्याट्सम्यानले प्राप्त गर्नु अघि फिल्डर वा विकेटकिपरले अनुचित आन्दोलन गरेमा पाँच रनको जरिवाना, र डेड बल पनि घोषित गरिनेछ।
2. टस पछि टोली घोषणा गर्न सकिन्छ।
3. एक "प्रभाव प्लेयर" नियमले पक्षहरूलाई चार नामित विकल्पहरूबाट खेलको क्रममा एक खेलाडी बदल्न अनुमति दिइन्छ।
4. यदि कुनै टोलीले तोकिएको समयमा आफ्नो २० ओभर बलिङ गर्न असफल भएमा बाँकी इनिङ्सका लागि फिल्डिङ प्रतिबन्धको घेरा बाहिर चार फिल्डरहरूलाई मात्र अनुमति दिइनेछ।
5. टोलीहरूले निर्णय समीक्षा प्रणाली (DRS) प्रयोग गरेर वाइड र नो-बलका लागि बलहरूको समीक्षा गर्न सक्छन्। यो परिवर्तन पहिलो पटक २०२३ महिला प्रिमियर लिगको समयमा प्रयोग गरिएको थियो।

सहभागी टोलीहरू

टोली	हेड कोच	कप्तान
चेन्नई सुपर किङ्स	स्टेफिन फेलेमिङ	महेन्द्र सिंह धोनी
दिल्ली क्यापिटल्स	रिकी पोन्टिङ	डेभिड वार्नर
गुजरात टाइटन्स	आशिष नेहरा	हार्दिक पाण्डेय
कोलकाता नाइट राइडर्स	चन्द्रकान्त पण्डित	नितिस राना
लखनऊ सुपर जायन्ट्स	एण्डी फ्लावर्स	के.एल. राहुल
मुम्बई इन्डियन्स	मार्क बुचर	रोहित शर्मा
पञ्जाब किङ्स	ट्रेवोर बेलिस	शिखर धवन
राजस्थान रोयल्स	कुमार संगाकारा	सञ्जु स्यामसन
रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	सञ्जय बंगर	फाफ डू प्लेसी
सनराइजर्स हैदराबाद	ब्रायन लारा	एडेन मारकरम

ढाँचा

टिमहरूलाई दुई ओटा ग्रुपमा विभाजन गरिएको छ (ग्रुप ए र ग्रुप बी)। प्रत्येक टिमले ७ वटा होम र अवे खेलहरू खेल्नेछन् जस्मा प्रत्येक टिमहरूले ओपोजिट ग्रुपको टिमहरू सँग दुई चोटि खेल्नेछन् तर एउटै ग्रुपको टिम सँग चाई एक चोटि मात्र खेल्नेछन्। जम्मा ७० ओटा खेलहरू हुने छन् जुन् १२ ओटा मैदानमा हुनेछ।

ग्रुप ए	ग्रुप बी
मुम्बई इन्डियन्स	चेन्नई सुपर किङ्स
कोलकाता नाइट राइडर्स	सनराइजर्स हैदराबाद
राजस्थान रोयल्स	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर
दिल्ली क्यापिटल्स	पन्जाब किङ्स
लखनऊ सुपर जायन्ट्स	गुजरात टाइटन्स

अङ्क तालिका

स्थान	टोली	खेलेको खेल	जित	हार	बराबर	नतिजा बिहिन	अङ्क	कुल रन दर	छनौट
१	गुजरात टाइटन्स	१४	१०	४	०	०	२०	०.८०९	क्वालिफाएर १ चरणमा प्रवेश
२	चेन्नई सुपर किङ्स	१४	८	५	०	१	१७	०.६५२
३	लखनऊ सुपर जायन्ट्स	१४	८	५	०	१	१७	०.२८४	इलिमिनेटर चरणमा चरणमा प्रवेश
४	मुम्बई इन्डियन्स	१४	८	७	०	०	१६	०.०४४
५	राजस्थान रोयल्स	१४	७	७	०	०	१४	०.१४८
६	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	१४	७	७	०	०	१४	०.१३५
७	कोलकाता नाइट राइडर्स	१४	६	८	०	०	१२	-०.२३९
८	पञ्जाब किङ्स	१४	६	८	०	०	१२	-.०.३०४
९	दिल्ली क्यापिटल्स	१४	५	९	०	०	१०	-०.८०८
१०	सनराइजर्स हैदराबाद	१४	४	१०	०	०	१०	-०.५९०

प्लेअफ

क्वालिफायर १/इलिमिनेटर

क्वालिफायर २

फाइनल

२९ मे २०२३ — अहमदाबाद

२३ मे २०२३ — चेन्नई

१

गुजरात टाइटन्स

१५७(२०)

२

चेन्नई सुपर किङ्स

१७२/७(२०)

Q1W

चेन्नई सुपर किङ्स

१७१/५ (१५)

चेन्नई १५ रन ले विजयी -

Q2W

गुजरात टाइटन्स

२१४/४ (२०)

चेन्नई ५ विकेट ले (DLS) विजयी -

२६ मे २०२३ — अहमदाबाद

Q1L

गुजरात टाइटन्स

२३३/३ (२०)

EW

मुम्बई इन्डियन्स

१७१ (१८.२)

गुजरात ६२ रनले ले विजयी -

२४ मे २०२३ — चेन्नई

३

लखनऊ सुपर जायन्ट्स

१०१ (१६.३)

४

मुम्बई इन्डियन्स

१८२/८ (२०)

मुम्बई ८१ रन ले विजयी -

आलोचना

हालको आईपीएल संस्करणमा टोलीले सुस्त ओभर रेटमा बलिङ गरेका कारण म्याच समाप्त हुन धेरै समय लागेको छ। आईपीएलको नियमअनुसार एउटा इनिङ्स ९० मिनेटमा पूरा गर्नुपर्छ, जसमा दुई पाँच मिनेटको रणनीतिक टाइमआउट र पूरा खेल ३ घण्टा २० मिनेटमा समाप्त हुनुपर्छ। यद्यपि, ५ अप्रिल २०२३ सम्म, माथि उल्लिखित समय सीमामा एउटा पनि पारी समाप्त भएको थिएँन। टोलीका कप्तानलाई दण्डित गरे पनि ओभर रेटमा थोरै सुधार देखिएको छ।

तथ्यांक र कृतिमानी

अधिक रन

खेलाडी	टिम	म्याच	इनिङ	रन	उच्च स्कोर
शुभमन गिल	गुजरात टाइटन्स	१७	१७	८९०	१२९
फ्याप डुप्लेसी	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	१४	१४	७३०	८४
डेभोन कोनवे	चेन्नई सुपर किङ्स	१६	१५	६७२	९२*
विराट कोहली	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	१४	१४	६३९	१०१*
यशस्वी जयसवाल	राजस्थान रोयल्स	१४	१४	६२५	१२४
स्रोत: IPLT20.com

•   ओरेन्ज क्याप

अधिक विकेट

खेलाडी	टिम	म्याच	इनिङ	विकेट	BBI
मोहित शर्मा	गुजरात टाइटन्स	१७	१७	२८	५/१०
मोहम्मद शमी	गुजरात टाइटन्स	१४	१४	२७	४/११
रशिद खान	गुजरात टाइटन्स	१७	१७		४/३०
पियुष चावला	मुम्बई इन्डियन्स	१६	१६	२२	३/२२
युजवेन्दर चहल	राजस्थान रोयल्स	१४	१४	२१	४/१७
स्रोत : IPLT20.com

•   पर्पल क्याप

सेशन अवार्ड

खेलाडी	टिम	अवार्ड	पुरस्कार
डेभिड वार्नर	दिल्ली क्यापिटल्स	टिम फेअर प्ले अवार्ड
मोहम्मद शमी	गुजरात टाइटन्स	पर्पल क्याप (अधिमक विकेट)	₹१० लाख (युएस$१४,०००)
रशिद खान	गुजरात टाइटन्स	क्याच अफ द सेशन	₹१० लाख (युएस$१४,०००) र ट्रफी
शुभमन गिल	गुजरात टाइटन्स	गेम चेन्जर अफ द सेशन	₹१० लाख (युएस$१४,०००) र ट्रफी
शुभमन गिल	गुजरात टाइटन्स	अधिक चौका	₹१० लाख (युएस$१४,०००) र ट्रफी
शुभमन गिल	गुजरात टाइटन्स	प्लेअर अफ द सेशन	₹१० लाख (युएस$१४,०००) र ट्रफी
शुभमन गिल	गुजरात टाइटन्स	ओरेन्ज क्याप (अधिक रन)	₹१० लाख (युएस$१४,०००)
यशस्वी जयसवाल	राजस्थान रोयल्स	इमर्जिङ प्लेअर अफ द सेशन	₹१० लाख (युएस$१४,०००)
फाफ डू प्लेसी	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	अधिक छक्का	₹१० लाख (युएस$१४,०००) र ट्रफी
फाफ डू प्लेसी	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	लङ्गेष्ट छक्का	₹१० लाख (युएस$१४,०००) र ट्रफी
ग्लेन म्याक्सवेल	रोयल च्यालेन्जर्स बेङ्गलोर	सुपर स्ट्राइकर	₹१० लाख (युएस$१४,०००), ट्रफी र कार

• स्रोत : Sportstar