कुडमाली भाषा

कुडमाली
कुडमाली
কুড়মালি, কুর্মালী; कुड़मालि, कुरमालि; କୁଡ଼ମାଲି; पंचपरगनिया, পঞ্চপরগনিয়া
मूलभाषी	भारत, बङ्गलादेश र नेपाल
मातृभाषी वक्ता	५५५,६९५
भाषा परिवार	भारोपेली भाषा परिवार आर्य इरानेली आर्य पूर्वी आर्य बिहारी सदनिक कुडमाली; ; ; ; ; ;
लिपि	देवनागरी
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा	भारत झारखण्ड (अतिरिक्त); पश्चिम बङ्गाल (अतिरिक्त);
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-३	कुनै:; kyw – कुडमाली; tdb – पाँचपर्गनिया
ग्लोटोलग	kudm1238 कुडमाली; panc1246 पाँचपर्गनिया

कुरमाली वा कुडमाली एक आर्य भाषा हो जुन पूर्वी भारतमा बोलिने भाषाहरूको बिहारी समूहसँग सम्बन्धित छ। व्यापारिक बोलीको रूपमा, यसलाई पंचपरगानिया पनि भनिन्छ, यो क्षेत्रको "पाँच परगना" को लागि यसले झारखण्डमा समेट्छ।^[४] कुडमाली भाषा लगभग ५.५ लाख मानिसहरूले मुख्य रूपमा झारखण्ड, ओडिशा र पश्चिम बङ्गालको किनारमा बोल्ने गरिन्छ, असमको चिया घाटीहरूमा पनि ठुलो जनसङ्ख्याले कुडमाली बोल्छन्।

भौगोलिक वितरण[सम्पादन गर्नुहोस्]

कुरमाली भाषा मुख्यतया भारतको तीन पूर्वी राज्यहरूमा बोलिन्छ, अर्थात्, दक्षिणपूर्वी जिल्ला सरायकेला खर्सवान, पूर्वी सिंहभूम, पश्चिम सिंहभूम, बोकारो र झारखण्डको राँची जिल्लाहरूमा; उत्तरी जिल्ला मयुरभंज, बालासोर, केन्दुझार, जाजपुर र ओडिशाको सुन्दरगढमा; र दक्षिण पश्चिम जिल्ला पश्चिम मेदिनीपुर, झारग्राम, बांकुरा, पुरुलिया र उत्तरी जिल्लाहरूमा मालदाह, उत्तर दिनाजपुर, दक्षिण दिनाजपुर, पश्चिम बङ्गालको जलपाईगुडी।^[५]^[६]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "कुडमाली", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।
↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "पाँचपर्गनिया", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।
↑ "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues – 2011", www.censusindia.gov.in, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India, मूलबाट १० अप्रिल २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ जुलाई २०१८।
↑ Alam, Qaiser Zoha (१९९६), Language and Literature: Divers Indian Experiences (अङ्ग्रेजीमा), Atlantic Publishers & Dist, आइएसबिएन 978-81-7156-586-3।
↑ "National Population and Housing Census 2011 (National Report)", cbs.gov.np 1, Kathmandu, Nepal: Government of Nepal National Planning Commission Secretariat, नोभेम्बर २०१२, पृ: 166, मूलबाट १८ अप्रिल २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३१ अगस्ट २०२२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १८ अप्रिल २०१३ मिति
↑ "C-16 POPULATION BY MOTHER TONGUE", censusindia.gov.in, मूलबाट ४ जुन २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ४ जुन २०२२।

[Glottolog-1] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "कुडमाली", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।

[Glottolog2-2] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "पाँचपर्गनिया", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।

[CensusStatements-3] "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues – 2011", www.censusindia.gov.in, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India, मूलबाट १० अप्रिल २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ जुलाई २०१८।

[4] Alam, Qaiser Zoha (१९९६), Language and Literature: Divers Indian Experiences (अङ्ग्रेजीमा), Atlantic Publishers & Dist, आइएसबिएन 978-81-7156-586-3।

[5] "National Population and Housing Census 2011 (National Report)", cbs.gov.np 1, Kathmandu, Nepal: Government of Nepal National Planning Commission Secretariat, नोभेम्बर २०१२, पृ: 166, मूलबाट १८ अप्रिल २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३१ अगस्ट २०२२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १८ अप्रिल २०१३ मिति

[:4-6] "C-16 POPULATION BY MOTHER TONGUE", censusindia.gov.in, मूलबाट ४ जुन २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ४ जुन २०२२।

[१]

[२]

[४]

[५]

[६]