शरभ
शरभ | |
---|---|
संबद्ध | शिवको अवतार |
पत्नी | प्रत्यङ्गिराको रूपमा पार्वती |
शरभ (संस्कृत: शरभ, तमिल: ஸரபா, कन्नड: ಶರಭ, तेलुगु: శరభ) वा सरभ हिन्दू धर्मग्रन्थमा उल्लेखित एक-भाग सिंह र एक भाग पक्षी भएको जनावर हो, जसलाई आठ खुट्टा भएको र सिंह तथा हात्तीभन्दा धेरै शक्तिशाली वर्णन गरिएको छ। यसले एकै छलाङमा उपत्यका नाघ्न सक्ने वर्णन गरिएको छ। पछिल्ला साहित्यमा, शरभलाई आठ खुट्टा भएको हरिणको रूपमा वर्णन गरिएको छ। [१] [२]
शैव शास्त्रहरूमा भगवान शिवले नरसिंह (विष्णुको उग्र मानव-सिंह अवतार)लाई शान्त पार्न शरभाको रुप धारण गरेको वर्णन भेटिन्छ। यो रूपलाई शरबेश्वर ("भगवान शरभ") वा शरबेश्वरमूर्ति भनेर चिनिन्छ।[३] वैष्णवहरूले नरसिंहको चित्रणलाई शिव-शरभले नष्ट गरेको भनी खण्डन गर्छन् र शरभलाई विष्णुको नाम मान्छन्। विमथगिरा पुराण, वथिस्तभान पुराण, पुराण र अन्य पुराणहरूमा विष्णुले शरभसँग लड्नका लागि उग्र भारुण्ड चरा-पशुको रूप धारण गरेको वर्णन गर्दछ।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Shiva to Shankara decoding the phallic symbol।
- ↑ "शरभ", Monier Williams Sanskrit-English Dictionary, पृ: १०५७, मूलबाट २०१२-०२-२६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १८ जनवरी २०१०।
- ↑ The mythical Aryans and their invasion, अन्तिम पहुँच २०१०-०१-०९।