काँडे भ्याकुर

काँडे भ्याकुर
संरक्षण स्थिति
कम चासोका  (आइयुसिएन ३.१)
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:	जन्तु जगत
सङ्घ:	हाड भएका
वर्ग:	पंक्षी
गण:	Passeriformes
कुल:	Timaliidae
वंश:	Turdoides
प्रजाति:	T. nipalensis
वैज्ञानिक नाम
Turdoides nipalensis (Hodgson, 1836)
पर्याय
Timalia nipalensis Acanthoptila nipalensis

काँडे भ्याकुर (अङ्ग्रेजी: Spiny Babler) नेपालमा मात्र पाइने पंक्षी हो । विश्वमा अन्त कतै नपाइने काडे भ्याकुर काठमाडौँ, ललितपुरमा पाइन्छ । नेपालमा मात्र पाइने दुर्लभ चरा काँडे भ्याकुर चितवन र तनहुँमा पनि फेला परेको छ । काँडे भ्याकुर विशेष गरी काठमाडौँको गोदावरी र धादिङको उत्तरी भेगमा पाइने गर्दछ । काँडे भ्याकुर समुद्र सतहबाट १२ सय मिटरभन्दा माथि रहेका पश्चिम नेपालको डोटी र राराताल वरपर पनि न्युन संख्यामा पाइने गरेको छ । काँडे भ्याकुर धादिङको शिद्धलेक गाँउपालीका स्थित नलाङ्गको ढेवा लेकमा अत्याधिक भेटिएको छ । यो नलाङ्गकै फाकफुक भन्ने ठाँउको जंगलमा पनि भेटिएको छ । शिद्धलेक गाँउपालीका यो चराको संरक्षणमा जुटेको छ ।

परिचय

नेपालमा मात्र पाइने काँडे भ्याकुर एक दुर्लभ चरा हो। मुख्य गरी यो चरा ललितपुर तथा मकवानपुरका केही जंगलहरूमा मात्र पाइने गर्दछ। यो ढुकुरभन्दा केही सानो र खरानी रंगको हुन्छ। काँडे भ्याकुर १२ सय मिटरभन्दा माथिको भूभागमा बस्न रुचाउँछ। यो चरा करिब २६ सेन्टिमिटर लामो हुन्छ। यसले ओसिलो क्षेत्रमा आहारा खोज्छ। यसले एकपटकमा दुईवटासम्म अण्डा कोरल्छ। काँडे भ्याकुर प्रायः समूहमा बस्न रुचाउँछ। लजालु स्वाभावको यो चरालाई सजिलैसँग फेला पार्न सकिँदैन।

बाह्य कडीहरू

• पन्छी जीवन प्रजाति तथ्यपान्ना पोडिसेप्स क्रिस्टाटस