काठमाडौँ विश्वविद्यालय

काठमाडौँ विश्वविद्यालय
Kathmandu University

काठमाडौँ विश्वविद्यालय
Motto	नेतृत्वको लागि गुणस्तरीय शिक्षा
प्रकार	निजी
स्थापना	वि.स. २०४८ साल
Chancellor	नेपालको प्रधानमन्त्री
Vice-Chancellor	प्रा. डा. भोला थापा
Students	१५,०००
स्थान	धुलिखेल, काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला
वेबसाइट	ku.edu.np

काठमाडौँ विश्वविद्यालय वा केयु (अङ्ग्रेजी : Kathmandu University वा KU) नेपालको एक निजी स्रोत र साधनबाट सञ्चालित सामुदायिक विश्वविद्यालय हो। यो विश्वविद्यालय काभ्रे जिल्लाको धुलिखेलमा अवस्थित छ। सन् १९९१ को डिसेम्बरमा स्थापित नेपालको पहिलो निजी स्रोत र साधनबाट सञ्चालित सामुदायिक विश्वविद्यालयका मुख्य भवन धुलिखेलमा रहेका भए पनि अन्य क्याम्पस तथा सम्बन्धन प्राप्त क्याम्पस देशका अन्य भागमा पनि छन्। मानविकी, व्यवस्थापन, वाणिज्य, विज्ञान, चिकित्साशास्त्र, इन्जिनियरिङ आदिको यो विश्वविद्यालयमा पढाई हुने गरेको छ। हाल काठमाडौँ विश्वविद्यालयमा १५,००० जति विद्यार्थी अध्ययनरत छन्।

सन् १९९१ मा आदर्श वाक्य "नेतृत्वको लागि गुणस्तरिय शिक्षा" अथवा "Quality Education for Leadership" सहित केयु स्थापित भएको हो। विश्वविद्यालय आफ्नो सात वटा विद्यालयहरूको माध्यमले धुलिखेल, भक्तपुर र ललितपुरमा चलिरहेको छ।

विद्यालय

काठमाडौँ विश्वविद्यालयको कला, विज्ञान र विद्यालयहरूको माध्यम प्रबन्धनको विभिन्न धाराहरूमा गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्दछ।

1. कला विद्यालय
2. शिक्षा विद्यालय
3. इन्जिनियरिङ विद्यालय
4. व्यवस्थापन विद्यालय
5. चिकित्सा विज्ञान विद्यालय (KUSMS, पूर्व केयुएमएसको रूपमा जानिन्छ)
6. विज्ञान विद्यालय
7. कानुन विद्यालय

प्रत्येक विद्यालयमा यो धेरै कार्यक्रमहरू र पाठ्यक्रमहरू छ। मेडिकल साइन्सेज विद्यालय (KUSMS) र विद्यालय अफ इन्जिनियरिङमा छात्रहरूको सङ्ख्या सबैभन्दा बढी छ। चिकित्सा विज्ञानको विद्यालयलाई पहिले केयुएमएसको रूपमा चिनिन्थ्यो, तर सन् २००६ को एक निर्णयले त्यसको नाम आधिकारिक रूपमा परिवर्तन गरेर कुस्म्स राख्यो किन भनें स्कुलले केवल चिकित्सा विधामा स्नातक र स्नातकोत्तर प्रदान नगरेर प्यारामेडिकल क्षेत्रका विद्यार्थी लाई पनि पढाउँछ। विद्यालय अफ ईन्जिनियरिङ् विश्वविद्यालय परिसर भित्रै छ भने अन्य स्कुलहरूका सम्बन्धन प्राप्त कलेजहरू देशको चारै तिर छन्।

प्रयोजन र उद्देश्य

काठमाडौँ विश्वविद्यालय निम्न उद्देश्य लिएर विकसित गरिएको हो:

1. छात्रको योग्यता र व्यक्तित्वको सर्वांगीण विकास लाई बढावा दिन।
2. समकालीन समाजमा विज्ञान र यसका उपयोगिताको बारेमा चेतना फैलाउन।
3. ज्ञान र यसका उपयोगिताहरू बढाउन।
4. बुद्धिमान विद्वानहरू, छात्रहरू र कर्मचारीहरू बढाउन र यस्तै एक समुदायको स्थापना गर्न।

काठमाडौँ विश्वविद्यालयको उद्देश्य हो स्नातक र स्नातकोत्तर कार्यक्रमहरू ईन्जिनियरिङ्, विज्ञान, प्रवन्धन, कला, शिक्षा र निकट भविष्यमा चिकित्सा विज्ञानको क्षेत्रमा प्रदान गर्नु। यसले ईन्जिनियरिङ् (कम्प्यूटर बिजुली र इलेक्ट्रनिक्स, र यान्त्रिक), विज्ञान (फार्मेसी र जीव विज्ञान र लागू जीव विज्ञान)मा स्नातक पाठ्यक्रम, प्रबंधनमा MBA,सँगीत र सानो पाठ्यक्रम कला तथा शिक्षाको विद्यालयद्वारा प्रदान गरिने पाठ्यक्रममा स्नातक।

इतिहास

प्रशासनिक भवन, काठमाडौँ विश्वविद्यालय

केयु विश्वविद्यालयका रूपमा नोभेम्बर १९९१ मा स्थापना भयो।(कू कू २०४८/१९९१ ऐन) बने पछिको निजी तरिकामा प्रबंधित नेपालमा उच्च शिक्षाको सार्वजनिक संस्था हो। विश्वविद्यालयको पूर्ववर्ती १९८५मा काठमाडौँ घाटी स्थापना क्याम्पस थियो। परिसरमा एक निजी त्रिभुवन विश्वविद्यालय देखि संबद्ध र मध्यवर्ती स्तर (एमएससी)मा विज्ञानको क्षेत्रमा पाठ्यक्रमको पेशकश परिसरको रूपमा शुरू गर्‍यो।

काठमाडौँ विश्वविद्यालयले मध्यवर्तीसँग १९९२मा विज्ञान कार्यक्रममा आफ्नो शैक्षिक कार्यक्रम शुरू गर्‍यो। १९९४ मा, विश्वविद्यालय फार्मेसी, जीवविज्ञान, र ईन्जिनियरिङ् (इलेक्ट्रिकल र इलेक्ट्रनिक्स, कम्प्यूटर र यान्त्रिक)मा स्नातक कार्यक्रमको शुभारंभ गर्‍यो। त्यस पछि, पर्यावरण विज्ञान आफ्नो शैक्षिक कार्यक्रममा सहभागी भएको थियो। एम. फिल र पीएचडी कार्यक्रम १९९७बाट शुरू गरियो।

संविधान

काठमाडौँ विश्वविद्यालय एक स्वतन्त्र, गैर मुनाफा, गैर सरकारी, के लिए सार्वजनिक संस्था है अध्ययन, शिक्षण, र कला, विज्ञान, तर अनुसन्धान प्रवन्धन, प्राविधिक र अन्य विविध विषयहरू। यो उच्च शिक्षा अकादमिक उत्कृष्टताको उच्च मानकहरू लाई बनाए राखनको लागि समर्पितको एक संस्थाको रूपमा विकसित गरे .

अन्य विकास का प्रयासहरू

विश्वविद्यालयको विकासको प्रयासहरूको लागि उत्पन्न गरिएको पैसाको अनुमानित राशि छ कि छ यस ५] लायक रूपये हो १५५ मिलियन। यस राशि मध्ये भूमि,को लागि रु. ७० मिलियन रूपैया हो। भवन निर्माणको लागि ६० मिलियन छ। शेष रूपैया. सडकको विकासको लागि २५ मिलियन भूनिर्माणमा र उपकरणहरूको खरीदमा छ। पैसाको अतिरिक्त राशि पुरा निर्माण कार्यको पूरा गर्नको लागि आवश्यक, मास्टर प्लानको अनुसार, रूपैया हो। १.३ अरब. यो २५.८६ मिलियन अमेरिकी डलरको बराबर छ। यस राशि रू. पुरा लागतको ८५६,६ मिलियन या ६७% गर्नको लागि सिविल निर्माणको लागि आवंटित भएको छ। शेष आवंटन फर्नीचर, उपकरण वाहनहरू र पुस्तकहरू र पत्रिकाहरूको खरीदको लागि गर्दै छन्।

विश्वविद्यालय काठमाडौँ विश्वविद्यालयको हाई विद्यालयको मालिक हो।

विश्वविद्यालय Rangjung Yeshe संस्थानसँग साझेदारी मा, बौद्ध अध्ययन केन्द्र चलाईन्छ।

प्रोत्साहन गर्ने सुविधाहरू

काठमाडौँ विश्वविद्यालय योग्य र प्रतिबद्ध संकाय सदस्यहरूको एक जमातलाई आकर्षित गर्नमा सक्षम भएको छ। यि संकाय सदस्यहरूको मददको माध्यमले, कार्यक्रमहरूको लागि पाठ्यक्रमको मस्यौदा तैयार गरिएको छ। विद्यालयको रूपमा राम्रो तरिकाले स्नातक स्नातकोत्तर स्तरमा कार्यक्रमहरूको पेशकश गर्दै छन्। यिनी कार्यक्रमहरूमा छात्रहरू र अभिभावकहरूदेखि उत्साहजनक प्रतिक्रिया हासिल छ।

शिक्षा र प्रबंधनको विद्यालयको विद्यालयको लागि छोडेर, अन्य सबै विद्यालयहरूलाई पहिलेदेखि नै धुलिखेलमा विश्वविद्यालय परिसरमा परिचालन शुरू गरेको छ। छात्रहरूको चार ब‍याचहरू प्रवन्धन विद्यालय (म्यानेजमेन्ट विद्यालय)बाट एमबीए कार्यक्रम पूरा गरेर सकाएका छन्। विश्वविद्यालयको पहिलो दीक्षांत समारोह ७ अगस्ट १९९५मा आयोजित गरिएको थियो र दीक्षांत समारोहमा एक प्रख्यात प्रवन्धन गुरु, भारतका डा. एमबी अत्रेया ठेगानाद्वारा दिइएको थियो। दोस्रो दीक्षांत समारोह ८ डिसेम्बर १९९६मा आयोजित भएको थियो र दीक्षांत समारोहमा सम्बोधन प्रोफेसर एन ज्ञानम, कुलपति, पोण्डीचेरी विश्वविद्यालय र भारतीय विश्वविद्यालय सङ्घका राष्ट्रपतिद्वारा दिइएको थियो। तेश्रो दीक्षांत समारोह ९ नोभेम्बर १९९७मा आयोजित गरिएको थियो र दीक्षांत समारोहमा सम्बोधन प्रोफेसर (डा.) एम. राममोहन राव, निदेशक, भारतीय प्रवन्धन संस्थान, बंगलौर, भारतद्वारा दिइएको थियो चौथो दीक्षांत समारोह १७ सेप्टेम्बर १९९८मा आयोजित भयो र प्रमुख अतिथि र नर्वेजियन प्राविधिक संस्थान, नर्वे का पूर्व उपाध्यक्ष चान्सलरद्वारा संबोधित भएको थियो। नेपालमा पहिलोपल्टको लागि, काठमाडौँ विश्वविद्यालय यान्त्रिक, विद्युत, इलेक्ट्रनिक्स बढी कम्प्यूटर विज्ञान र ईन्जिनियरिङ् स्नातकहरूको एक ब‍याच दीक्षान्तरित।

बाह्य कडीहरू

• आधिकारिक वेभसाइट
• काठमाडौँको स्नातक छात्रहरूको लागि विश्वविद्यालय छात्रवृत्ति वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०७-२१ मिति
• बौद्ध अध्ययनको लागि केंद्र, काठमाडौँ विश्वविद्यालय वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-१२-१७ मिति
• Rangjung Yeshe संस्थान वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०८-१८ मिति
• काठमाडौँ विश्वविद्यालय 'प्रोफेसर एसोसिएशन वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१६-११-१० मिति