टोटो भाषा
| टोटो | |
|---|---|
| 𞊒𞊪𞊒𞊪, তোতো | |
  टोटो र बङ्गाली लिपिमा "टोटो" शब्द | |
| क्षेत्र | पश्चिम बङ्गाल |
| रैथाने(हरू) | टोटो |
| मातृभाषी वक्ता | १,४११ |
| बङ्गाली लिपि र टोटो (लिपि) | |
| भाषा सङ्केतहरू | |
| आइएसओ ६३९-३ | txo |
| ग्लोटोलग | toto1302[१] |
टोटो भारत र भुटानको सिमानामा बोलिने एक चिनियाँ तिब्बती भाषा हो, जुन भुटानको सीमामा पश्चिम बङ्गालको टोटोपारामा आदिवासी टोटो मानिसहरूद्वारा बोलिने गरिन्छ। यो पश्चिम बङ्गालको जलपाईगुडी जिल्लाको भारत-भुटान सीमामा पर्ने शुभपारा, धुन्चीपारा र पंचायतपारा पहाडहरूमा पनि बोलिन्छ।
स्थिति[सम्पादन गर्नुहोस्]
टोटोलाई युनेस्कोले १,००० वक्ताहरूको साथमा गम्भीर रूपमा लोपोन्मुख भाषाको रूपमा सूचीबद्ध गरेको छ। तर, समुदायका अधिकांश परिवारले घरमा टोटो बोल्छन्। विद्यालयमा बङ्गाली प्रयोग गरे पनि अधिकांश बालबालिकाले घरमै टोटो सिक्छन्।[२]
भारतीय मानवविज्ञान सर्वेक्षणले टोटो जनजातिको भाषासम्बन्धी अध्ययन गर्न थाल्यो, जसको जनसङ्ख्या घटेर १,५३६ मा झरेको छ, उनीहरूले यो थाहा पाएनन् कि यो भाषा जनजातिभन्दा बढी खतरामा छ। अनुसन्धाताहरू र टोटो समुदायका सदस्यहरू स्वीकार्छन् कि भाषा खतरामा छ र अन्य भाषाहरू, विशेष गरी नेपाली र बङ्गालीको प्रभाव दिनप्रतिदिन बढ्दै गइरहेको छ।[३]
हिमालय भाषा परियोजनाले टोटोको पहिलो व्याकरणात्मकमा काम गरिरहेको छ।
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "टोटो", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।
- ↑ Ben Doherty (अप्रिल २९, २०१२), "India's tribal people fast becoming lost for words", The Age, अन्तिम पहुँच २०१५-०२-०८।
- ↑ Singh, Shiv Sahay (१ अगस्ट २०१४), "Toto language more endangered than tribe", The Hindu, अन्तिम पहुँच १८ डिसेम्बर २०१९।