पाणिनि

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
पाणिनि

पाणिनि संस्कृत भाषाका प्रसिद्ध व्याकरण शास्त्रि हुन्। उनको जन्म लगभग ५००० वर्ष पहिले वर्तमान नेपाल राज्यको हाल अर्घाखाँची जिल्लाको पणेना गाउपालिकामा भयको हो। उनको यही गाउँमा जन्म भयकोले नै यस गाउँपालिकाको नामाकरण पाणिनिको नाममा राखियको हो। । उनले व्याकरण शास्त्रको रचना गरेका थिए जसलाई चार भागमा लेखिएको छ। पाणिनिद्वारा पहिलो माहेश्वर १४ सूत्रहरूको रचना भएको थियो । जसलाई महेश्वर (शिव)ले वरदान स्वरुप प्रदान गरेका थिए भनिन्छ । त्यसैले पहिलो रचनालाई माहेश्वरसूत्र भनिन्छ । दोस्रो अष्टाध्यायी जसमा आठ अध्याय र लगभग चार हजार सूत्र छन् ।

संस्क्रित व्याकरणलाई विश्वकै सबैभन्दा सरल र सजिलो भाषाको रूपमा लियिन्छ। पाणिनिलाई संस्कृत व्याकरण भाषाका पिताको रूपमा लियिन्छ। संस्कृत भाषालाई सबैमाझ पुर्याउन, यस भाषालाई फैलाउन उल्लेख्य देन गर्नुभयको ईतिहास छ। नेपालका विभिन्न जिल्लामा पुगेर पाणिनिले भाषा पर्बर्दनको लागि उल्लेख्य भूमिका खेल्नुभयको छ। पाणिनिकै नाममा नेपालको स्याङ्जा जिल्लामा पाणिनि आधुनिक गुरुकुल आश्रम बिद्यालय खोलियको छ।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]