फिडेल क्यास्ट्रो

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(फिडेल कास्ट्रोबाट अनुप्रेषित)
फिडेल क्यास्ट्रो
क्युबाको १७औँ राष्ट्रपति
कार्यकाल
सन् १९७६ डिसेम्बर २ – सन् २००८ फेब्रुअरी २४
प्रधानमन्त्रीस्वयं
उपराष्ट्रपतिराउल क्यास्ट्रो
पूर्वाधिकारीओस्वाल्डो डोर्तिकोस तोर्रादो
उतराधिकारीराउल क्यास्ट्रो
कम्युनिस्ट पार्टी अफ क्युबाको केन्द्रीय समितिको प्रथम सचिव
कार्यकाल
सन् १९६१ जुन २४ – सन् २०११ अप्रिल १९,
सहायकराउल क्यास्ट्रो
पूर्वाधिकारीब्लास रोका कल्देरियो
उतराधिकारीराउल क्यास्ट्रो
क्युबा मन्त्रिपरिषदको अध्यक्ष
कार्यकाल
सन् १९७६ डिसेम्बर २ – सन् २००८ फेब्रुअरी २४
राष्ट्रपतिस्वयं
पूर्वाधिकारीस्वयं (प्रधानमन्त्रीको रूपमा)
उतराधिकारीराउल क्यास्ट्रो
क्युबाको १६औँ राष्ट्रपति
कार्यकाल
सन् १९५९ फेब्रुअरी १६ – सन् १९७६ डिसेम्बर २
राष्ट्रपतिम्यानुअल उर्रुतिया लियो
ओस्वाल्डो डोर्तिकोस तोर्रादो
पूर्वाधिकारीजोस मिरो कादोना
उतराधिकारीस्वयं (मन्त्रिपरिषदको अध्यक्षको रूपमा)
असंलग्न आन्दोलनको ७औँ र २३औँ महासचिव
कार्यकाल
सन् २००६ सेप्टेम्बर १६ – सन् २००८ फेब्रुअरी २४
पूर्वाधिकारीअब्दुल्लाह अहमद बदावी
उतराधिकारीराउल क्यास्ट्रो
कार्यकाल
सन् १९७९ सेप्टेम्बर १० – सन् १९८३ मार्च ६
पूर्वाधिकारीजुनिअस रिचर्ड जयवर्धने
उतराधिकारीनीलम संजीव रेड्डी
व्यक्तिगत विवरण
जन्म
फिदेल ऐलेजेन्द्रो कास्त्रो रुस

सन् १९२६ अगस्ट १३
बिरान, होल्गुइन प्रान्त, क्युबा
मृत्यु२५ नोभेम्बर २०१६(2016-11-25) (उमेर ९०)
हवाना, क्युबा
राजनीतिक दलपार्तिदो ओर्थोदोक्सो
(१९४६–५२)
२६ जुलाईको आन्दोलन
(१९५३–६५)
कम्युनिस्ट पार्टी अफ क्युबा
(१९६५–२०१६)
जीवन साथी(हरू)मिर्ता डियाज बालार्ट (१९४८–५५)
डालिया सोटो डेल भेल (१९८०–२०१६; मृत्यु पर्यन्त)
नाताराउल, रेमन, जुयनिता
सन्तान(हरू)९, एलिना फर्नान्डिज सहित
निवाससेन्टियागो डे क्युबा
मातृ शिक्षाप्रतिष्ठानहवाना विश्वविद्यालय
जीवनवृतिवकिल
हस्ताक्षर
  • जुलाई ३१बाट राष्ट्रपति अधिकार राउल क्यास्ट्रोलाई स्थानान्तरित गरेका थिए।

फिडेल ऐलेजेन्ड्रो क्यास्ट्रो रूस (/ˈkæstr/;[१] अमेरिकी स्पेनी: [fiˈðel aleˈxandɾo ˈkastɾo ˈrus] अनु. फिदेल ऐलेजेन्द्रो कास्त्रो रूस; सन् १९२६ अगस्ट १३ – सन् २०१६ नोभेम्बर २५) क्युबाको राजनीतिज्ञ तथा क्युबा क्रान्तिका प्राथमिक नेताहरू मध्येका एक थिए। उनी सन् १९५९ फेब्रुअरीदेखि सन् १९७६ डिसेम्बरसम्म क्युबाको प्रधानमन्त्री र फेरि क्युबाको राज्य परिषदको अध्यक्ष (राष्ट्रपति) भएका थिए। उनले सन् २००८ फेब्रुअरीमा आफ्नो पदबाट राजिनामा दिएका थिए।

जीवनी[सम्पादन गर्नुहोस्]

उनी एउटा धनी परिवारमा जन्मिएका थिए र उनले कानुनमा स्नातकोत्तर प्राप्त गरेका थिए। हबाना विश्वविद्धालयमा अध्ययन गर्दा उनले आफ्नो राजनीतिक जीवनको सुरूवात गरेका थिए र क्युबाको राजनीतिमा एक मान्यता प्राप्त व्यक्ति बनेका थिए। उनको राजनीतिक जीवन फुल्गेङ्कियो बतिस्ता शासन र संयुक्त राज्य अमेरिकाको क्युबाको राष्ट्रहितमा राजनीतिक र कारपोरेट कम्पनीहरूको प्रभावको आलोचक रहेको छन् । उनलाई उत्साहजनक रूपमा, तर सीमित, समर्थक मिले र उनले अधिकारीहरूको ध्यान आकर्षित गर्‍यो ।[२] उनले मोंकाडा बैरकोंमा १९६३ मा असफल हमलाको नेतृत्व गरे जसपछि उनी गिरफ्तार भए, उनीमा मुद्दा चला, उनी जेलमा रहे र त्यस पछि रिहा गरिए.इसपछि बतिस्ताको क्युबामा हमलाको लागि मान्छेहरूलाई संगठित र प्रशिक्षित गर्नको लागि उनी मेक्सिको[३][४] पुगे । उनी र उनको क्रान्तिकारी साथीहरूले डिसेम्बर १९५६ मा मेक्सिको छोडिदिए दिए र पुन: क्युबा फर्किए ।

कास्त्रो क्युबाको क्रान्तिको माध्यमले अमेरिका [५] समर्थित फुल्गेंकियो बतिस्ताको तानाशाहीलाई फाली सत्तामा आए[६] र उसपछि शीघ्र नै क्युबाको प्रधानमन्त्री बने।[७] सन् १९६५ मा उनी क्युबाको कम्युनिस्ट पार्टीका प्रथम सचिव बने र क्युबाको एक-दलीय समाजवादी गणतन्त्र बनाउनमा नेतृत्व दिए। १९७६ मा उनी क्युबाको राज्य परिषदराज्य परिषद र मन्त्रिपरिषदको अध्यक्ष (राष्ट्रपति) बने।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. "Castro". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  2. DePalma, Anthony (२००६), The Man Who Invented Fidel, Public Affairs। 
  3. Bockman, Larry James (April 1 १९८४), "The Spirit Of Moncada: Fidel Castro's Rise To Power, 1953 - 1959", अन्तिम पहुँच २००६-०६-१३  |month= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
  4. Sweig, Julia E. (२००२), Inside the Cuban Revolution, Harvard University Press, आइएसबिएन 0-674-00848-0 
  5. औडियो: क्युबा मार्क्स 50 इयर्स सिंस 'ट्रियम्फैंट रिवोल्यूशन', जेसन ब्युबिएन द्धारा, NPR औल थिंग्स कन्सिडर्ड , 1 जनवरी 2009
  6. फुलजेंसियो बतिस्ताको लागि "इनसाइक्लोपीडिया ब्रिटैनिका"मा प्रविष्टि
  7. "1959: Castro sworn in as Cuban PM", BBC News, अन्तिम पहुँच २००६-०६-०६ 

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]