सामग्रीमा जानुहोस्

म्याग्नेसियम

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
म्याग्नेसियम, 00Mg
ढाँचा:Infobox element/symbol-to-top-image/alt
म्याग्नेसियम
Pronunciation/mæɡˈnziəm/ (mag-NEE-zee-əm)
Appearanceचम्किलो खैरो ठोस धातु
म्याग्नेसियम in the periodic table
Hydrogen (diatomic nonmetal)
Helium (noble gas)
Lithium (alkali metal)
Beryllium (alkaline earth metal)
Boron (metalloid)
Carbon (polyatomic nonmetal)
Nitrogen (diatomic nonmetal)
Oxygen (diatomic nonmetal)
Fluorine (diatomic nonmetal)
Neon (noble gas)
Sodium (alkali metal)
Magnesium (alkaline earth metal)
Aluminium (post-transition metal)
Silicon (metalloid)
Phosphorus (polyatomic nonmetal)
Sulfur (polyatomic nonmetal)
Chlorine (diatomic nonmetal)
Argon (noble gas)
Potassium (alkali metal)
Calcium (alkaline earth metal)
Scandium (transition metal)
Titanium (transition metal)
Vanadium (transition metal)
Chromium (transition metal)
Manganese (transition metal)
Iron (transition metal)
Cobalt (transition metal)
Nickel (transition metal)
Copper (transition metal)
Zinc (transition metal)
Gallium (post-transition metal)
Germanium (metalloid)
Arsenic (metalloid)
Selenium (polyatomic nonmetal)
Bromine (diatomic nonmetal)
Krypton (noble gas)
Rubidium (alkali metal)
Strontium (alkaline earth metal)
Yttrium (transition metal)
Zirconium (transition metal)
Niobium (transition metal)
Molybdenum (transition metal)
Technetium (transition metal)
Ruthenium (transition metal)
Rhodium (transition metal)
Palladium (transition metal)
Silver (transition metal)
Cadmium (transition metal)
Indium (post-transition metal)
Tin (post-transition metal)
Antimony (metalloid)
Tellurium (metalloid)
Iodine (diatomic nonmetal)
Xenon (noble gas)
Caesium (alkali metal)
Barium (alkaline earth metal)
Lanthanum (lanthanide)
Cerium (lanthanide)
Praseodymium (lanthanide)
Neodymium (lanthanide)
Promethium (lanthanide)
Samarium (lanthanide)
Europium (lanthanide)
Gadolinium (lanthanide)
Terbium (lanthanide)
Dysprosium (lanthanide)
Holmium (lanthanide)
Erbium (lanthanide)
Thulium (lanthanide)
Ytterbium (lanthanide)
Lutetium (lanthanide)
Hafnium (transition metal)
Tantalum (transition metal)
Tungsten (transition metal)
Rhenium (transition metal)
Osmium (transition metal)
Iridium (transition metal)
Platinum (transition metal)
Gold (transition metal)
Mercury (transition metal)
Thallium (post-transition metal)
Lead (post-transition metal)
Bismuth (post-transition metal)
Polonium (post-transition metal)
Astatine (metalloid)
Radon (noble gas)
Francium (alkali metal)
Radium (alkaline earth metal)
Actinium (actinide)
Thorium (actinide)
Protactinium (actinide)
Uranium (actinide)
Neptunium (actinide)
Plutonium (actinide)
Americium (actinide)
Curium (actinide)
Berkelium (actinide)
Californium (actinide)
Einsteinium (actinide)
Fermium (actinide)
Mendelevium (actinide)
Nobelium (actinide)
Lawrencium (actinide)
Rutherfordium (transition metal)
Dubnium (transition metal)
Seaborgium (transition metal)
Bohrium (transition metal)
Hassium (transition metal)
Meitnerium (unknown chemical properties)
Darmstadtium (unknown chemical properties)
Roentgenium (unknown chemical properties)
Copernicium (transition metal)
Ununtrium (unknown chemical properties)
Flerovium (post-transition metal)
Ununpentium (unknown chemical properties)
Livermorium (unknown chemical properties)
Ununseptium (unknown chemical properties)
Ununoctium (unknown chemical properties)
Be

Mg

Ca
सोडियमम्याग्नेसियमएल्युमिनियम
Groupgroup 2 (alkaline earth metals)
Periodperiod 3
Block  s-block
Electron configuration[Ne] 3s2
Electrons per shell२, ८, २
Physical properties
Phase at STPsolid
Melting point९२३ K ​(६५० °C, ​१२०२ °F)
Boiling point१३६३ K ​(१०९१ °C, ​१९९४ °F)
Heat of fusion८.४८ kJ/mol
Heat of vaporization१२८ kJ/mol
Molar heat capacity२४.८६९ J/(mol·K)
Atomic properties
Oxidation states0,[१] +1,[२] +2 ढाँचा:Infobox element/symbol-to-oxidation-state/comment
ElectronegativityPauling scale: १.३१
Ionization energies
  • अभिव्यक्ति त्रुटि: अज्ञात विराम चिन्ह चरित्र "४"।
Atomic radiusempirical: १६० pm
Covalent radius१४१±७ pm
Van der Waals radius१७३ pm
Color lines in a spectral range
Spectral lines of म्याग्नेसियम
Other properties
Natural occurrenceprimordial
Crystal structure ​षट्भुजाकार
[[File:षट्भुजाकार|frameless|alt=षट्भुजाकार crystal structure for म्याग्नेसियम|upright=0.23]]
Thermal conductivity१५६ W/(m⋅K)
Magnetic orderingparamagnetic
Young's modulus४५ GPa
Shear modulus१७ GPa
Bulk modulus४५ GPa
Speed of sound thin rod(annealed)
४९४० m/s (at r.t.)
Poisson ratio०.२९०
Mohs hardness२.५
Brinell hardness२६० MPa
CAS Number७४३९-९५-४
Isotopes of म्याग्नेसियमv · [{{fullurl:Template:{{{template}}}|action=edit}} e]
Template:infobox म्याग्नेसियम isotopes does not exist
ढाँचा:Category-inline
| references

म्याग्नेशियम (मराठी: मॅग्नेशियम) एक रसायनिक तत्त्व हो, जसको चिह्न Mg हो , यसको परमाणु संख्या १२ हो र सामान्य ऑक्सीडेशन संख्या +२ हो। यो कॅल्शियम र बेरियम जस्तै एक एल्कालाईन अर्थ धातु हो।पृथ्वीमा आठौँ धेरै उपलब्ध यस तत्त्व,तौलको अनुपातमा २% छ, अझ पूरै ब्रह्माण्डमा यो नवौँ सबै भन्दा बढी पाइने तत्त्व हो। यसको बाहुल्यको सम्बन्ध यस तथ्यसंग छ, कि सुपरनोभा तारहरूमा तीन हेलियमका नाभिकहरू कार्बनमा शृंखलागत तरिकाले जोडिए पछि मॅग्नेशियमको निर्माण हुन्छ। मॅग्नेशियम आयनको पानीमा उच्च घुलनशीलताले यसलाई समुद्री जलमा तेश्रो धेरै घुलनशील तत्त्वको रूपमा स्थापना गरिदिएको छ। मॅग्नेशियम सबै जीव जन्तुहरूलगायत मनुष्यको लागि पनि उपयोगी तत्त्व हो। यो मानव शरीरमा पाइने पांच प्रमुख रसायनिक तत्वहरू मध्येको एक हो। मानव शरीरमा यसको ५०% उपस्थिति अस्थिहरू र हड्डिहरूमा हुन्छ जब कि बांकी ५०% भाग शरीरमा हुने जैविक कियाहरूमा सहभागी रहन्छ।

रसायनिक गुणहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]

मॅग्नेशियमले पाणीसंग रासायनिक प्रतिक्रिया गरी मॅग्नेशियम हायड्रॉक्साइड र हायड्रोजन गॅसको निर्माण हुन्छ :
Mg+२HO → Mg(OH)+H

मॅग्नेशियम कार्बन डायऑक्साइडसँग प्रतिक्रिया गरी मॅग्नेशियम ऑक्साइड कार्बनको निर्माण गर्दछ :
२Mg (S) + CO → २MgO (S) + C (S)

रसायनिक गुणहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]

भौतिक गुणहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्री

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. Mg(0) has been synthesized in a compound containing a Na2Mg22+ cluster coordinated to a bulky organic ligand; see Rösch, B.; Gentner, T. X.; Eyselein, J.; Langer, J.; Elsen, H.; Li, W.; Harder, S. (२०२१), "Strongly reducing magnesium(0) complexes", Nature 592 (7856): 717–721, डिओआई:10.1038/s41586-021-03401-w, पिएमआइडी 33911274, बिबकोड:2021Natur.592..717R 
  2. Bernath, P. F.; Black, J. H.; Brault, J. W. (१९८५), "The spectrum of magnesium hydride", Astrophysical Journal 298: ३७५, डिओआई:10.1086/163620, बिबकोड:1985ApJ...298..375B  |name-list-style= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता). See also Low valent magnesium compounds.
  3. Bernath, P. F., Black, J. H., & Brault, J. W. (१९८५), "The spectrum of magnesium hydride", Astrophysical Journal २९८: ३७५, डिओआई:१०.१०८६/१६३६२०|doi= मान जाँच (सहायता), बिबकोड:१९८५ApJ...२९८..३७५B 

रसायनिक गुणहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]

भौतिक गुणहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]

यो पनि हेर्नुहोस्

[सम्पादन गर्नुहोस्]