हैदराबादी बिरयानी

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
हैदराबादी बिरयानी
హైదరాబాదీ బిర్యానీ
हैदराबादी बिरयानी
उत्पत्ति स्थानभारत
क्षेत्र वा राज्यहैदराबाद, तेलङ्गाना
मुख्य सामग्रीहरू

हैदराबादी बिरयानी (उर्दू: حیدرآبادی بریانی, तेलुगु: హైదరాబాదీ బిర్యానీ) हैदराबाद, भारतबाट उत्पत्ति भएको बिरयानीको एक प्रकार हो ।[१][२] यो चामलबाट खाना पकाउने दम विधिको प्रयोग गरी तयार गरिन्छ। सामग्रीहरूमा मुख्यत: बासमती चामल र भेडाको मासु पर्दछन्। केहि लोकप्रिय प्रजातिका भेडाको सट्टामा कुखुरा र गाईको मासुको पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ।

सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

मुख्य सामग्रीहरू बासमती चामल, बाख्राको मासु वा कुखुराको मासु वा गाईको मासु, दही, प्याज, दालचिनी, ल्वाङ, इलायची, तेज पत्ता, जायफल, कालो जीरा (शाही जीरा), गदा फूल (जावित्री), चक्र फूल (बिरयानी फूल), कागती, र केसर हुन्। धनिया पात र भुटेको प्याज गार्निशको रूपमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ। मूल परिकार रातो मासुको साथ तयार गरिन्छ तर कुखुरा, माछा, प्राउन वा तरकारीहरू केहि भिन्नताका लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसमा थप्नको लागि उत्तम चीज भनेको भेडाको मासु हो। यद्यपि हैदराबादी बिरयानी कुखुरा र गाईको मासुले बनेको हुन्छ ।[१]

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

हैदराबादी बिरयानी सामान्यतया मुगलई र इरानी खानाको मिश्रणको रूपमा ऐतिहासिक हैदराबाद राज्यको हैदराबादको निजामको भान्छामा बनाइएको हो भनेर विश्वास गरिएको छ।[३][४][५] हैदराबादी बिरयानी एक प्रमुख भारतीय खाना हो।

प्रकारहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

woman with a very large pot sealed with dough
प्रमुख भान्से अस्मा खान दम बिरयानी खोल्न लाग्दै

हैदराबादी बिरयानी दुई प्रकारका हुन्छन्: कच्ची (कच्चा) बिरयानी, र पक्की (पकाइएको) बिरयानी।[६]

कच्ची गोश्त की बिरयानी (काँचो मासुको बिरयानी )[सम्पादन गर्नुहोस्]

कच्ची बिरयानी कच्ची गोश्त (कच्चा मासु)बाट तयार पारिन्छ जसलाई रात भरि मसलाको साथ मोलिन्छ र त्यसपछि पकाउनु भन्दा पहिले दहीमा भिजाइन्छ। मासुलाई सुगन्धित बासमती चामलको तहको बीचमा यसलाई स्याण्डविच जसरी राखिन्छ र भाँडालाई पीठोले टालेपछि गरिसकेपछि "दम" मा पकाइन्छ। यो चुनौतीपूर्ण प्रक्रिया हो किनकि यसमा मासुलाई धेरै पकाउन वा मासु पकाउनबाट बच्न समय र तापक्रममा सावधानीपूर्वक ध्यानमा राख्न आवश्यक पर्दछ।

पक्की बिरयानी (पाकेको मासुको बिरयानी)[सम्पादन गर्नुहोस्]

पक्की बिरयानीमा मासु छोटो समयको लागि मोलिन्छ र चामलसँग मिल्नु पूर्व एक पिठो मोलेको भाँडामा पकाइन्छ। पक्की अक्नीमा (पकाएको लेदोको साथ), सामग्री सेक्नु अघि पकाइन्छ।

लेदो गदा, इत्तरकेवराको परावर्तन हो। यसमा केसरइलायची पनि प्रयोग गरिन्छ।

बिरयानीको एक शाकाहारी संस्करण पनि रहेको छ जसलाई गाजर, मटर, काउली, आलुकाजु जस्ता तरकारीहरूको प्रयोग गरी बनाइन्छ।

सहायक[सम्पादन गर्नुहोस्]

बिरयानी सामान्यतया दही चटनीमिर्ची का सालनको साथ खान दिइन्छ।[४] बघार-ए-बेङ्गन साधारण सहायक भोजन हो। सलादमा प्याज, गाजर, काँक्रो, र कागती टुक्राहरू समावेश छन्।

यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. १.० १.१ Colleen Taylor Sen (२००४), Food culture in India, Greenwood Publication, पृ: ११५, आइएसबिएन 0-313-32487-5, अन्तिम पहुँच १२ अक्टोबर २०११ 
  2. https://www.recipe52.com/2018/08/04/pakistani-chicken-biryani-recipe/
  3. "Biryani is an Indian invention". Virsanghvi.com.
  4. ४.० ४.१ "Telangana / Hyderabad News : Legendary biryani now turns `single'", The Hindu, २००५-०८-१८, अन्तिम पहुँच २०११-०२-१८ 
  5. "Of biryani, history and entrepreneurship - Rediff.com Business", In.rediff.com, २००४-०४-०९, अन्तिम पहुँच २०११-०२-१८ 
  6. "Metro Plus Chennai / Eating Out : Back to Biryani", The Hindu, २००५-०६-१३, अन्तिम पहुँच २०११-०२-१८  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-११-१० मिति

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]