जिरेल जाति

जिरेल जाति (listen^ⓘ) नेपाललको आदिवासीहरु मध्येको किरात समुदायमा पर्ने एक जाति हो। यस जातिका अधिकांश मानिसहरू अहिले जिरी,जुगु,क्षत्रापा,कर्थली,चोकाटी, गोर्थली, भक्तपुर, काठमाडौं लगायतका क्षेत्रमा बसोबास गर्ने गर्छन्। जिरेल जातिको आफ्नै भाषा छ जसलाई जिरेल भाषा भनिन्छ। जिरेल भाषा नेपालमा बोलिने एक जातीय भाषा हो। यो भाषा प्राय दोलखाको जिरी, जुगु, क्षत्रापा, सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको चोकाटी, गोर्थली, कर्थलीमा बस्ने जिरेल जातिले बोल्ने गर्दछन्। जसलाई जिरेल भाषा भनिन्छ। यो Sino-Tibetan भाषा समुहको भाषा हो।बहुसंख्यक जिरेल जाति बुद्ध धर्म मान्दछन्। केही जिरेलहरू हिन्दू तथा ईसाइ धर्म मान्छन। जिरेल जातिमा १२ थर र दर्जनौ भन्दा बढी उपथरहरु छन्। ति थरहरू यस प्रकार छन् –

मूल थरहरू:

१. ठुङ्ग्बा २. देवलिङा ३. थाबो ४ देप्पा ५. सेर्बा ६. पाल्पाली ७. थुर्बिदो ८. गरा साम्बा ९. च्याबा १०. मेयोक्पा ११. जुपुले १२. छ्युङपाते

उपथरहरु: १. चावे ठुङ्बा २ चावे सेर्बा ३. जुपुदे (चावे जुपुले) ४. थुर्बिदो ५. उर्बिदो (चावे थुर्बिदो) ६. क्याम्बोले ७. तुम्पुले ८. फल्बो (नेवारले) ९.र्गाचिगा (गर्जङा) १०.रारेङ्गे ११. जैसी १२. खुलाल १३. चावे थाबो १४. मुख्य १५. थापा १६. राय १७. घर्ती ।

जिरेल जातिले बिनायो, डम्फू, खैँजडी, टुंग्ना, ढ्याङग्रो आदि लोक बाजाहरू प्रयोग गर्छन्।

जिरेल जातिको बसोबास क्षेत्र जिरी क्षत्रापा जुँगु लागयतका भूभागहरु हुन् । जिरेलहरूले बोल्ने भाषा जिरेल हो । यो भाषा चिनियाँ तिब्बती भाषा परिवार भित्र पर्दछ।

यो पनि हेर्नुहोस्

जिरेल भाषा

यो पनि हेर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

हे वा स नेपालका जनजातिहरू
हिमाल:	तोप्केगोला जाति · घले जाति · ताङबे जाति · सीयार जाति · तीनगाउँले जाति · डोल्पो जाति · लार्के जाति · याक्खा जाति · शेर्पा जाति · योल्मो जाति · ल्होपा जाति · ल्होमी जाति · भोटे जाति · मुगाली जाति · मार्फाली जाति · बाह्रगाउँले जाति · थुदाम जाति · थकाली जाति · ब्याँसी जाति · वालुङ जाति · छैरोतन जाति
पहाड:	सुरेल जाति · बराम जाति · थामी जाति · लेप्चा जाति · भुजेल जाति · कुसुन्डा जाति · लिम्बू जाति · सुनुवार जाति / सुनुवार · तामाङ जाति · मगर जाति · वनकरिया जाति · जिरेल जाति · फ्री जाति · हायू जाति · छन्त्याल जाति · पहरी जाति · दुरा जाति · गुरुङ जाति · कुशवाडिया जाति · चेपाङ जाति · नेवार जाति · राई जाति
भित्री मधेश:	दराई जाति · भोटे जाति · देवास जाति. राजी जाति · दनुवार जाति · माझी जाति · कुमाल जाति · राउटे जाति
तराई:	गन्गाई जाति · धानुक जाति · धिमाल जाति · कोचे जाति · ताजपुरिया जाति · सतार जाति · मेचे जाति · झाँगड जाति · किसान जाति · थारु जाति · राजवंशी जाति