डी.बी. टुहुरो

डी.बी. टुहुरो
डी.बी. टुहुरो
जन्म	वि.स. २०३५।०१।११ गते; रोल्पा
राष्ट्रियता	नेपाली
शिक्षा	स्नातकोत्तर, नेपाली
पेशा	लेखन
चिनारीको कारण	कविता,गीत,गजल,समालोचना
उल्लेखनीय कार्य	रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना समालोचना,२०७४
गृहनगर	रोल्पा नगरपालिका, रोल्पा
धर्म	मगरात
जीवनसाथी	देवा पुन मगर
मातापिता	रण बहादुर घर्तीमगर

डी.बी. टुहुरो (अंग्रेजीः DB Tuhuro) नेपाली साहित्यका एक कवि, गीतकार, समालोचक^[२] तथा सम्पादक^[३] हुन् । नेपाली साहित्यमा स्नातकोत्तर गरेका टुहुरो छन्दोबद्ध कविताको साथमा गजल^[४], गीत, मुक्तक, समालोचना आदि विधामा कलम चलाउछन् । रोल्पा जिल्लामा साहित्यको उर्वर भुमि बनाउनमा उनको अटुलनिय योगदान छ ।

प्रारम्भिक जीवन[सम्पादन गर्नुहोस्]

डी.बी. टुहुरोको जन्म वि.स.२०३५ बैशाख ११ गते बिहीबारका दिन सल्यान जिल्लाको चाँदेकरेन्जी गाबिस वडा नं. २ मेलचौरमा भएको हो । सल्यान जिल्लाको बामे गाबिसको खानीगाउँमा उनका बुवा रण बहादुर घर्तीमगरले बयानामा जग्गा लिएपछि बुवा रोल्पाबाट सल्यान गएका थिए । उनी आठ वर्षको हुदा उनको बुवाको देहान्त भयो । बुवाको देहान्त पछि बुयानामा लिएको जग्गा किन्न सक्ने हैसियत रहेन, पैसा फिर्ता मागेर बाच्यो उनको परिवार । दश वर्षको हुदा मुग्लान (कालापहाड) गए उनी । मुग्लानमा ढुंगा बोक्ने काम गरेर फर्के पछि एघार वर्षको उमेरमा देवीस्थल गाबिसको पानीखोला भन्ने स्थानबाट पढाई सुरु गरे । कालोपाटीमा खरीले लेखेर बेलको छहारीमा तीन कक्षा सम्म पढेका गुरुले उनलाई पढाउथे । दुई कक्षामा पढ्दै गर्दा उनलाई फेरी मुग्लान जाने बाध्यता आईलाग्यो । दु:खीलाई दुख्खै उपहार भनेझै मुग्लानमा दुर्घटनामा परे पछि घर फर्के उनी । फेरी पढाई सुरु गरे । एक दिन घाँस काट्न जान्छु भनी वनमा गएकी आमा साँझमा फर्की नआएपछि धेरै रोए उनी । दोस्रो दिन खबर आयो - आमाको दोस्रो बिहे भएछ । उनको जीवनमा अर्को चोट थपियो । आमाको दोस्रो बिहे भएपछी छिमेकीले आफ्नो घर लगे उनीहरूको रेखदेख गरे। उनलाई पढ्ने रहरले पछ्याइरह्यो । जसरी पनि पढ्नु पर्छ भन्ने पक्षमा उनी थिए । उनको पढ्ने क्रम रोकीएन । पढाई जारी राखे । बिद्यालय गएकै दिन देखि प्रथम मात्र भएका उनलाई सधै कसी पढ्ने, के खाने, के लाउने ? चिन्ता भईरह्यो । त्यसैबेला तत्कालीन प्रधानपञ्च चित्र बहादुर बुढाथोकीको सहयोगमा सदरमुकाम खलङ्गा गई जिबिस सल्यानका अधिकृत बझाङ घर भएका यज्ञराज जोशीको खाना पकाउने र पढ्ने काम संगसंगै गर्न थाले उनले । यज्ञराज जोशीको सहयोगमा उनले कक्षा छ र सात त्रिभुवन माबि सल्यानमा पढेँ । पछि जोशीको रोल्पा जिल्लामा सरुवा भएपछि उनी पनि रोल्पा आए र बालकल्यान माबि लिबाङमा भर्ना भए । वि.सं. २०५२ सालमा बालकल्यान माबिबाटै उनले दोस्रि श्रेणीमा एसएलसी पास गरे । ^[५]

ब्यक्तिगत जीवन[सम्पादन गर्नुहोस्]

वि.सं. २०५३ साल देखि तुलसी अंग्रेजी बोर्डिङ स्कुल रोल्पा लिबाङबाट शिक्षकको रूपमा जागिरे जीवन प्रारम्भ गरेका टुहुरो २८ वर्षको उमेरमा देवा पुनसंग बिवाह बन्धनमा बाँधिए । उनी तुलसी बोर्डिङ स्कुलका संस्थापक तथा राजनितिज्ञ कृष्ण बहादुर घर्तीमगरसंग सगोल परिवारमा रहदै आएका छन् ।

साहित्यिक जीवन[सम्पादन गर्नुहोस्]

वि.सं. २०५० सालबाट साहित्य लेखनमा लागेका टुहुरोको साहित्यिक यात्रा कक्षा नौ मा पढ्दै गर्दा कर्मचारी मिलन केन्द्र रोल्पाबाट आयोजित खुला कविता प्रतियोगितामा सान्त्वाना स्थान प्राप्त गरे संगै सुरु भयो । झण्डै एक दर्जन किताब लेखिसकेका डि.बी. टुहुरो रोल्पाको साहित्यिक विकासमा महत्त्वपुर्ण योगदान दिने एक अग्रणी ब्यक्तित्व हुन । उनको योगदानको कदर गर्दै उनको नामबाट रोल्पामा "डी.बी. टुहुरो प्रतिस्थान" नै स्थापना भएको छ ।

लेखन एवम् प्रकाशन / मुख्य कृतिहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

टुहुरो कविता सङ्ग्रह, २०५६
प्रेम मुक्तक सङ्ग्रह, २०५७
जीवन कविता सङ्ग्रह, २०५८
तिमी मुक्तक सङ्ग्रह, २०५९
स्पन्दन संयुक्त गजल सङ्ग्रह, २०६०[[चित्|thumb|345x345px|डी.बी. टुहुरोद्वारा लिखित कृति रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना (अगाडिको कभर भाग )]]
बिहानी कविता सङ्ग्रह,२०६७
सिर्जना कविता सङ्ग्रह, २०६१
छन्दमाला छन्दग्रन्थ, २०७०
ललित साहित्य परिषद्को ईतिहास समालोचना, २०७१
मेरो नेपाली व्याकरण ररचना, २०७१
रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना समालोचना,२०७४^[६]