डी.बी. टुहुरो

डी.बी. टुहुरो
जन्म	वि.स. २०३५।०१।११ गते रोल्पा
राष्ट्रियता	नेपाली
शिक्षा	स्नातकोत्तर, नेपाली
पेशा	लेखन
चिनारीको कारण	कविता,गीत,गजल,समालोचना
उल्लेखनीय कार्य	रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना समालोचना,२०७४
गृहनगर	रोल्पा नगरपालिका, रोल्पा
धर्म	मगरात
जीवनसाथी	देवा पुन मगर
मातापिता	रण बहादुर घर्तीमगर

डी.बी. टुहुरो

डी.बी. टुहुरो (अंग्रेजीः DB Tuhuro) नेपाली साहित्यका एक कवि, गीतकार, समालोचक तथा सम्पादक हुन् । नेपाली साहित्यमा स्नातकोत्तर गरेका टुहुरो छन्दोबद्ध कविताको साथमा गजल, गीत, मुक्तक, समालोचना आदि विधामा कलम चलाउछन् । रोल्पा जिल्लामा साहित्यको उर्वर भुमि बनाउनमा उनको अटुलनिय योगदान छ ।

प्रारम्भिक जीवन

डी.बी. टुहुरोको जन्म वि.स.२०३५ बैशाख ११ गते बिहीबारका दिन सल्यान जिल्लाको चाँदेकरेन्जी गाबिस वडा नं. २ मेलचौरमा भएको हो । सल्यान जिल्लाको बामे गाबिसको खानीगाउँमा उनका बुवा रण बहादुर घर्तीमगरले बयानामा जग्गा लिएपछि बुवा रोल्पाबाट सल्यान गएका थिए । उनी आठ वर्षको हुदा उनको बुवाको देहान्त भयो । बुवाको देहान्त पछि बुयानामा लिएको जग्गा किन्न सक्ने हैसियत रहेन, पैसा फिर्ता मागेर बाच्यो उनको परिवार । दश वर्षको हुदा मुग्लान (कालापहाड) गए उनी । मुग्लानमा ढुंगा बोक्ने काम गरेर फर्के पछि एघार वर्षको उमेरमा देवीस्थल गाबिसको पानीखोला भन्ने स्थानबाट पढाई सुरु गरे । कालोपाटीमा खरीले लेखेर बेलको छहारीमा तीन कक्षा सम्म पढेका गुरुले उनलाई पढाउथे । दुई कक्षामा पढ्दै गर्दा उनलाई फेरी मुग्लान जाने बाध्यता आईलाग्यो । दु:खीलाई दुख्खै उपहार भनेझै मुग्लानमा दुर्घटनामा परे पछि घर फर्के उनी । फेरी पढाई सुरु गरे । एक दिन घाँस काट्न जान्छु भनी वनमा गएकी आमा साँझमा फर्की नआएपछि धेरै रोए उनी । दोस्रो दिन खबर आयो - आमाको दोस्रो बिहे भएछ । उनको जीवनमा अर्को चोट थपियो । आमाको दोस्रो बिहे भएपछी छिमेकीले आफ्नो घर लगे उनीहरूको रेखदेख गरे। उनलाई पढ्ने रहरले पछ्याइरह्यो । जसरी पनि पढ्नु पर्छ भन्ने पक्षमा उनी थिए । उनको पढ्ने क्रम रोकीएन । पढाई जारी राखे । बिद्यालय गएकै दिन देखि प्रथम मात्र भएका उनलाई सधै कसी पढ्ने, के खाने, के लाउने ? चिन्ता भईरह्यो । त्यसैबेला तत्कालीन प्रधानपञ्च चित्र बहादुर बुढाथोकीको सहयोगमा सदरमुकाम खलङ्गा गई जिबिस सल्यानका अधिकृत बझाङ घर भएका यज्ञराज जोशीको खाना पकाउने र पढ्ने काम संगसंगै गर्न थाले उनले । यज्ञराज जोशीको सहयोगमा उनले कक्षा छ र सात त्रिभुवन माबि सल्यानमा पढेँ । पछि जोशीको रोल्पा जिल्लामा सरुवा भएपछि उनी पनि रोल्पा आए र बालकल्यान माबि लिबाङमा भर्ना भए । वि.सं. २०५२ सालमा बालकल्यान माबिबाटै उनले दोस्रि श्रेणीमा एसएलसी पास गरे ।

ब्यक्तिगत जीवन

वि.सं. २०५३ साल देखि तुलसी अंग्रेजी बोर्डिङ स्कुल रोल्पा लिबाङबाट शिक्षकको रूपमा जागिरे जीवन प्रारम्भ गरेका टुहुरो २८ वर्षको उमेरमा देवा पुनसंग बिवाह बन्धनमा बाँधिए । उनी तुलसी बोर्डिङ स्कुलका संस्थापक तथा राजनितिज्ञ कृष्ण बहादुर घर्तीमगरसंग सगोल परिवारमा रहदै आएका छन् ।

साहित्यिक जीवन

वि.सं. २०५० सालबाट साहित्य लेखनमा लागेका टुहुरोको साहित्यिक यात्रा कक्षा नौ मा पढ्दै गर्दा कर्मचारी मिलन केन्द्र रोल्पाबाट आयोजित खुला कविता प्रतियोगितामा सान्त्वाना स्थान प्राप्त गरे संगै सुरु भयो । झण्डै एक दर्जन किताब लेखिसकेका डि.बी. टुहुरो रोल्पाको साहित्यिक विकासमा महत्त्वपुर्ण योगदान दिने एक अग्रणी ब्यक्तित्व हुन । उनको योगदानको कदर गर्दै उनको नामबाट रोल्पामा "डी.बी. टुहुरो प्रतिस्थान" नै स्थापना भएको छ ।

लेखन एवम् प्रकाशन / मुख्य कृतिहरू

• टुहुरो कविता सङ्ग्रह, २०५६
• प्रेम मुक्तक सङ्ग्रह, २०५७
• जीवन कविता सङ्ग्रह, २०५८
• तिमी मुक्तक सङ्ग्रह, २०५९
• स्पन्दन संयुक्त गजल सङ्ग्रह, २०६०[[चित्|thumb|345x345px|डी.बी. टुहुरोद्वारा लिखित कृति रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना (अगाडिको कभर भाग )]]
• बिहानी कविता सङ्ग्रह,२०६७
• सिर्जना कविता सङ्ग्रह, २०६१
• छन्दमाला छन्दग्रन्थ, २०७०
• ललित साहित्य परिषद्को ईतिहास समालोचना, २०७१
• मेरो नेपाली व्याकरण ररचना, २०७१
• रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना समालोचना,२०७४

पुरस्कार तथा सम्मान

• राष्ट्रिय शिक्षा पदक (२०६५)
• देवीचन्द्र साहित्य पुरस्कार (२०६५)
• सेती विष्ट साहित्य पुरस्कार (२०६८)
• अभिन्दित (ललित साहित्य परिषद्, २०६८)
• राष्ट्रिय शिक्षा पुरस्कार (शिक्षा मन्त्रालय, २०६९)
• प्रतिक चिन्ह (नेपाल संगीत तथा नाट्य प्रज्ञाप्रतिस्थान,२०७०)
• भानु काव्य पुरस्कार (२०७१)

सम्पादन

• लालित्य
• साङ्
• रोल्पाली कवि र कविता
• शीतविन्दु
• रोल्पाली गजल र गजलकारहरु
• समकालीन रोल्पाली मुक्तक

संलग्नता

• ललित साहित्य परिषद्
• राप्ती साहित्य परिषद्

[[चित्|thumb|340x340px|डी.बी. टुहुरोद्वारा लिखित कृति रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना (पछाडीको कभर भाग )]]

वाह्य लिङ्कहरू

• साहित्यकार डी.बी.टुहुरोको ‘रोल्पाको साहित्यिक रुपरेखा तथा स्रष्टा र सिर्जना’ लोकार्पण,उज्यालो टुडे डट कम वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१७-०५-३१ मिति
• http://www.rolpaonline.com वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१७-०७-२७ मिति
• रोल्पाको साहित्यिक दस्तावेज सार्वजनिक हुने, रेडीयो नविनसंसार
• रोल्पाली गजल र गजलकारहरु | रमेश सुवेदी, नयाँ युगबोध दैनिक
• http://nabinlochan.blogspot.com
• टुहुरोेले लेखे, रोल्पाको साहित्यिक दस्ताबेज, नयाँ पत्रिका दैनिक