तेह्र उपनिवेश
तेह्र उपनिवेश (अंग्रेजी: Thirteen Colonies) ब्रिटिश उपनिवेश थिए जो पूर्वी उत्तर अमेरिकाको आन्ध्र महासागरको तटमा सन् १६०७ देखि १७३३ सम्म स्थापित गरिएको थियो। यी उपनिवेश १७७६ मा ब्रिटेनबाट स्वतन्त्र भएर संयुक्त राज्य अमेरिकाको राज्य बने। यसै कारण आधुनिक अमेरिकी झण्डामा १३ रातो र सेतो धर्का छन् र मूल अमेरिकी झण्डामा १३ तारा थिए।
यी तेह्र उपनिवेशहरूमा डेलावेयर, पेन्सिलभेनिया, न्यु जर्सी, जोर्जिया, कनेक्टिकट, म्यासेचुसेट्स, मेरिल्यान्ड, साउथ क्यारोलाइना, न्यू ह्याम्प्सर, भर्जिनिया, न्यु योर्क, नर्थ कैरोलाइना र रोड आइल्यान्ड थिए।[१] प्रत्येक उपनिवेशले स्वशासनको आ-आफ्नो प्रणालीको विकास गरेका थिए। किसान स्वयं नै स्थानीय र प्रान्तीय सरकारको चुनाव गर्थे र स्थानीय निर्णायक मण्डलमा सेवा प्रदान गर्थे। भर्जिनिया, क्यारोलाइना र जर्जिया (संयुक्त राज्य) जस्ता केहि उपनिवेशमा अफ्रिकी दासको सङ्ख्या अधिक थियो। १७६० र १७७० को दशकमा कर (Tax) मा भएको विरोधको दौरान सबै उपनिवेश राजनीतिक र सैन्य रुपमामा ब्रिटिश सरकार विरुद्ध एकजुट भए र मिलेर अमेरिकी क्रान्तिकारी युद्ध (१७७५-१७८३) लडे। सन् १७७६ मा, उनीहरूले आफ्नो स्वतन्त्रताको घोषणा गरे र पेरिस सन्धि (१७८३) मा हस्ताक्षर गरेर उस लक्ष्य हासिल गरे। स्वतन्त्रता भन्दा पहिले, यी तेह्र उपनिवेश ब्रिटिश अमेरिकाको दुई दर्जन अलग-अलग कोलोनीमा विभाजित थिए। ब्रिटिश वेस्ट इंडीज, न्यूफाउंडल्यान्ड, क्युबेक, नोवा स्कटिया र पूर्व र पश्चिम फ्लोरिडाको प्रान्त युद्धको दौरान राजशाही प्रति वफादार रहे।
अमेरिकी क्रान्ति
[सम्पादन गर्नुहोस्]
ब्रिटिश संसदले औपनिवेशिक विधायिकाहरूलाई बाइपास गर्दै, उपनिवेशहरूमा प्रत्यक्ष रूपमा शुल्क र अन्तःशुल्क कर लगाएको थियो र अमेरिकीहरूले १७६५ को स्ट्याम्प ऐनमा तीव्र विरोधका साथ "प्रतिनिधित्व बिना कर उठाउन पाइदैन" को सिद्धान्तमा जोड दिन थाले। [२] तिनीहरूले तर्क गरे कि उपनिवेशहरूको ब्रिटिश संसदमा कुनै प्रतिनिधित्व छैन, त्यसैले उपनिवेशहरूमाथि कर लगाउनु ब्रिटिशको रूपमा उनीहरूको अधिकारको उल्लङ्घन हो। संसदले औपनिवेशिक विरोधलाई अस्वीकार गर्यो र नयाँ करहरू पारित गरेर आफ्नो अधिकारलाई जोड दियो।
औपनिवेशिक असन्तुष्टि १७७३ को चिया कानुन (Tea Act) पारित भए संगै बढ्यो, जसले प्रतिस्पर्धालाई कम गर्ने प्रयासमा ईस्ट इन्डिया कम्पनीद्वारा बेचेको चियामा कर कम गर्यो, र प्रधानमन्त्री नर्थको मन्त्रालयले यसबाट ब्रिटिश कर नीतिहरू स्वीकार गर्ने उपनिवेशवादीहरूको उदाहरण स्थापित गर्नेछ आशा गरेका थिए। चिया करलाई लिएर समस्या बढ्यो, किनकि प्रत्येक उपनिवेशमा रहेका अमेरिकीहरूले चिया बहिष्कार गरे, र बोस्टनका मानिसहरूले १७७३ मा बोस्टन टी पार्टीको समयमा बन्दरगाहमा चिया फाले जब सन्स अफ लिबर्टीले हजारौं पाउन्ड चिया पानीमा फ्याँक्यो। १७७४ मा तनाव बढ्यो जब संसदले असहनीय अधिनियमहरू भनेर चिनिने कानूनहरू पारित गर्यो, जसले म्यासाचुसेट्सको उपनिवेशमा स्व-शासनलाई धेरै प्रतिबन्धित गरेको थियो। यी कानूनहरूले ब्रिटिश सैन्य कमाण्डरहरूलाई पनि सैनिकहरूको आवासको लागि औपनिवेशिक घरहरू कब्जा गर्न अनुमति दिए, चाहे अमेरिकी नागरिकहरू आफ्नो घरमा सैनिकहरू राख्न इच्छुक छन् वा छैनन्। कानुनले सिपाही वा राजकीय अधिकारीहरू जोडिएका मुद्दाहरूमा सुनवाई सञ्चालन गर्ने औपनिवेशिक अधिकारलाई थप खारेज गर्यो, त्यस्ता सुनवाई अमेरिकामा भन्दा इङ्गल्याण्डमा आयोजित गर्न बाध्य पार्यो। संसदले थमस गेज (Thomas Gage)लाई म्यासाचुसेट्सका गभर्नर र उत्तरी अमेरिकामा ब्रिटिश सेनाको कमाण्डरको रूपमा पठायो। [३]
१७७४ सम्म, उपनिवेशवादीहरूले अझै पनि ब्रिटिश साम्राज्यको हिस्सा रहने आशा राखेका थिए, तर तेह्र उपनिवेशहरूमा ब्रिटिश शासनको बारेमा असन्तुष्टि व्यापक थियो।[४] उपनिवेशवादिले प्रथम महाद्वीपीय कांग्रेसको लागिप्रतिनिधिको चुनाव गरे, जो सेप्टेम्बर १७७४ मा फिलाडेल्फियामा आयोजना भएको थियो। असहनीय कानुनहरू पछि, प्रतिनिधिहरूले दाबी गरे कि उपनिवेशहरू केवल राजाप्रति वफादार छन्; तिनीहरूले शाही गभर्नरहरूलाई राजाको प्रतिनिधिको रूपमा स्वीकार गर्थे, तर तिनीहरू अब उपनिवेशहरूलाई असर गर्ने कानून पारित गर्ने संसदको अधिकारलाई मान्यता दिन इच्छुक थिएनन्। असहनीय अधिनियम पछि, प्रतिनिधिहरूले जोड दिए कि उपनिवेशहरू केवल राजाप्रति वफादार छन्; तिनीहरूले शाही गभर्नरहरूलाई राजाको एजेन्टको रूपमा स्वीकार गर्नेछन्, तर उनीहरू उपनिवेशहरूलाई असर गर्ने कानूनहरू पारित गर्ने संसदको अधिकारलाई मान्यता दिन इच्छुक छैनन्। अधिकांश प्रतिनिधिरूले बोस्टनमा ब्रिटिश अवस्थितिमा आक्रमणको विरोध गरे, र महाद्वीपीय कांग्रेसले महाद्वीपीय संघ भनेर चिनिने बहिष्कार लागू गर्न सहमत भए। बहिष्कार प्रभावकारी साबित भयो र ब्रिटिश आयातको मूल्य नाटकीय रूपमा घट्यो।[५] ब्रिटिश शासनको विरोध गर्ने देशभक्त र यसलाई समर्थन गर्ने वफादारहरू बीच तेह्र उपनिवेशहरू बढ्दो रूपमा विभाजित भए।[६]
अमेरिकी क्रान्तिकारी युद्ध
[सम्पादन गर्नुहोस्]
प्रतिक्रियामा, उपनिवेशहरूले प्रादेशिक कांग्रेसहरू भनेर चिनिने निर्वाचित प्रतिनिधिहरूको निकायहरू गठन गरे, र उपनिवेशहरूले आयातित ब्रिटिश व्यापार बहिष्कार गर्न थाले।[७] पछि १७७४ मा, १२ उपनिवेशहरूले फिलाडेल्फियाको पहिलो महाद्वीपीय कांग्रेसमा प्रतिनिधिहरू पठाए। दोस्रो महाद्वीपीय कांग्रेसको समयमा, बाँकी उपनिवेश जर्जियाले पनि प्रतिनिधिहरू पठाए।
म्यासाचुसेट्सका गभर्नर थोमस गेजलाई उपनिवेशवादीहरूसँग टकरावको डर थियो। उनले बेलायतबाट सुदृढीकरणको अनुरोध गरे, तर ब्रिटिश सरकार तेह्र उपनिवेशहरूमा दशौं हजार सिपाहीहरू बस्ने खर्च तिर्न इच्छुक थिएन। गेजलाई देशभक्तको हातीयारखाना कब्जा गर्न आदेश दिइयो। उनले म्यासाचुसेट्स कनकर्डमा रहेको हातीयार्खाना तर्फ मार्च गर्नको लागिएक सेना पठाए, तर देशभक्तलाई यसको बारेमा सूचना मिल्यो र उनीहरूले उनको गतिलाई रोके। देशभक्तले अप्रैल १७७५ मा लेक्सिङ्टन र कनकर्डको लडाईमा ब्रिटिश सेनालाई पछि धकेले, त्यसपछि बोस्टनमा घेराबन्दी गरे। [८]
वसन्त १७७५ सम्म, सबै शाही अधिकारीहरूलाई निष्कासित गरिएको थियो, र महाद्वीपीय कांग्रेसले तेह्र उपनिवेशहरूको लागि प्रतिनिधिहरूको सम्मेलनको आयोजना गर्यो। यसले ब्रिटिशसँग लड्न सेना खडा गर्यो र जर्ज वाशिंगटनलाई यसको कमाण्डर नियुक्त गर्यो , सन्धिहरू गर्यो , स्वतन्त्रता घोषणा गर्यो, र उपनिवेशहरूलाई संविधान लेख्न र राज्य बन्न सिफारिस गर्यो। [९]
मे १७७५ मा, फिलाडेल्फियामा क्रान्तिकारी राजधानीमा भेला भएको दोस्रो महाद्वीपीय कांग्रेसले ब्रिटिश विरुद्ध क्रान्तिकारी युद्धको लागि सिपाहीहरू भर्ती गर्न थाल्यो, आफ्नै पैसा छाप्न सुरु गर्यो र जर्ज वाशिंगटनलाई देशभक्त मिलिसियाहरूको कमाण्डर नियुक्त गर्यो। बोस्टनको घेराबन्दी सुरु गरेपछि ब्रिटिश सेनाहरू बोस्टनबाट फिर्ता लिन बाध्य भए। देशभक्त मिलिशियाहरूलाई पछि वाशिंगटनको कमाण्डमा महाद्वीपीय सेनाको औपचारिक रूप दिइयो।
स्वतन्त्रताको घोषणा
[सम्पादन गर्नुहोस्]४ जुलाई, १७७६ मा, दोस्रो महाद्वीपीय कांग्रेसले सर्वसम्मतिले पारित गर्यो र घोषणा जारी गर्यो।
मुख्यतया फ्रान्सको सहयोगमा, उनीहरूले अमेरिकी क्रान्तिकारी युद्धमा ब्रिटिशहरूलाई पराजित गरे। निर्णायक विजय १७८१ मा योर्कटाउनको घेराबन्दीबाट आयो। पेरिसको सन्धि (१७८३) मा बेलायतले आधिकारिक रूपमा संयुक्त राज्य अमेरिकाको स्वतन्त्रतालाई मान्यता दियो। [१०][११]
जनसङ्ख्या
[सम्पादन गर्नुहोस्]दासप्रथा
[सम्पादन गर्नुहोस्]दास प्रथा कानूनी थियो र सबै तेह्र उपनिवेशहरूमा अभ्यास गरिएको थियो।[१२] धेरै ठाउँमा, यसमा घरका नोकरहरू वा खेतमा काम गर्ने कामदारहरू समावेश थिए। भर्जिनिया र मेरील्याण्डको निर्यातमुखी सुर्ती खेती मा र दक्षिण क्यारोलिनाको धान र नीलको खेतीमा यो आर्थिक महत्त्वको थियो।[१३] About 287,000 slaves were imported into the Thirteen Colonies over a period of 160 years, or 2% of the estimated 12 million taken from Africa to the Americas via the Atlantic slave trade. The great majority went to sugar colonies in the Caribbean and to Brazil, where life expectancy was short and the numbers had to be continually replenished. By the mid-18th century, life expectancy was much higher in the American colonies.[१४]
अन्य ब्रिटिश उपनिवेशहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ "The 13 Colonies", History.com (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच मे ११, २०२०।
- ↑ Pole, J. R. (१९६६), Political Representation in England and the Origins of the American Republic, London; Melbourne: Macmillan, पृ: ३१।[स्थायी मृत कडी]
- ↑ Taylor (2016), p. 112–114. sfnp error: multiple targets (4×): CITEREFTaylor2016 (help)
- ↑ Taylor, Alan (२०१६), American Revolutions: A Continental History, 1750–1804, W.W. Norton & Co., पृ: १३७–१२१, आइएसबिएन 9780393253870।
- ↑ Taylor, Alan (२०१६), American Revolutions: A Continental History, 1750–1804, W.W. Norton & Co., पृ: १२३–१२७।
- ↑ Taylor, Alan (२०१६), American Revolutions: A Continental History, 1750–1804, W.W. Norton & Co., पृ: १३७–१३८।
- ↑ Breen, T.H. (२०१०), American Insurgents, American Patriots: The Revolution of the People, पृ: 81–82।
- ↑ Taylor (2016), p. 132–133. sfnp error: multiple targets (4×): CITEREFTaylor2016 (help)
- ↑ Middlekauff (2005).
- ↑ Mays 2019, p. 8
- ↑ Wallace 2015, "American Revolution"
- ↑ Rodriguez, 2007, p. 88
- ↑ Wood, Betty (२०१३), Slavery in Colonial America, 1619–1776।
- ↑ Finkelman, Paul (२००६), Encyclopedia of African American History, 1619–1895, Oxford University Press, US, पृ: 2:156, आइएसबिएन 9780195167771।
ग्रन्थसूची
[सम्पादन गर्नुहोस्]- Taylor, Alan (२०१६), American Revolutions: A Continental History, 1750–1804, W.W. Norton & Co., आइएसबिएन 9780393253870।
 संयुक्त राज्य अमेरिकाको विषय | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| इतिहास | |||||||||||
| सरकार |
| ||||||||||
| राजनीतिक दल | |||||||||||
| भूगोल |
| ||||||||||
| संस्कृति | |||||||||||
| उत्सव | |||||||||||
| अर्थव्यवस्था | |||||||||||