दक्षिणपूर्वी युरोप

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

दक्षिणपूर्व युरोप वा दक्षिणपूर्वी युरोप युरोपको एक भौगोलिक उपक्षेत्र हो। यो क्षेत्र मुख्यतया बाल्कन प्रायद्वीप मिलेर बनेको छ। यस क्षेत्रमा समावेश गरिएका सार्वभौम राज्यहरू र क्षेत्रहरू वर्णानुक्रम अनुसार: अल्बानिया, बोस्निया र हर्जगोभिना, बुल्गेरिया, क्रोएसिया (वैकल्पिक रूपमा मध्य युरोप वा दक्षिणी युरोपमा), साइप्रस (वैकल्पिक रूपमा पश्चिम एसिया), ग्रिस, कोसोभो[क], मोन्टेनेग्रो, उत्तर म्यासेडोनिया, रोमानिया (वैकल्पिक रूपमा मध्य युरोप वा पूर्वी युरोपमा राखिएको), सर्बियाटर्की (वैकल्पिक रूपमा पश्चिमी एसियामा राखिएको) रहेका छन्। कहिलेकाहीँ मोल्दोभा (वैकल्पिक रूपमा पूर्वी युरोपमा राखिएको) र स्लोभेनिया (वैकल्पिक रूपमा मध्य युरोप वा दक्षिणी युरोपमा राखिएको) पनि समावेश गरिन्छ। यस क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो सहर इस्तानबुल हो र त्यसपछि बुखारेस्ट, सोफिया, बेलग्रेड र एथेन्स पर्छन्।

राजनीतिक, आर्थिक, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक र भौगोलिक विचारका कारण यस क्षेत्रको अतिक्रमण र द्वन्द्वात्मक परिभाषाहरू रहेका छन्।

परिभाषा[सम्पादन गर्नुहोस्]

"दक्षिणपूर्वी युरोप" शब्दको पहिलो ज्ञात प्रयोग अस्ट्रियाका शोधकर्ता योहान जर्ज भोन हान (सन् १८११–१८६९) हुन् जसले परम्परागत बाल्कनभन्दा व्यापक शब्दको रूपमा परिभाषित गरेका थिए।[१] बाल्कन प्रायद्वीपको सीमाहरूमा आधारित अवधारणा बाल्कन क्षेत्रभित्र रहेको वर्णन गरिएका देशहरू: अल्बानिया, कोसोभो[क], बोस्निया र हर्जगोभिना, बुल्गेरिया, मोन्टेनेग्रोउत्तर म्यासेडोनिया हुन्।

भौगोलिक दक्षिणपूर्वी युरोप[सम्पादन गर्नुहोस्]

भौगोलिक रूपमा, कम्तीमा आंशिक रुपमा यस क्षेत्र भित्र रहेको भनी वर्णन गरिएका देशहरू यस प्रकार छन्:[२]

द वर्ल्ड फ्याक्टबुक[सम्पादन गर्नुहोस्]

द वर्ल्ड फ्याक्टबुकको अनुसार, दक्षिणपूर्वी युरोपका क्षेत्रहरू

केन्द्रीय गुप्तचर संस्थाको द वर्ल्ड फ्याक्टबुकमा प्रत्येक देशको वर्णनमा "भूगोल" शीर्षक अन्तर्गत "स्थान"को बारेमा जानकारी समावेश गरिएको छ, जहाँ देशलाई एउटा क्षेत्रमा वर्गीकृत गरिएको छ। निम्न देशहरूलाई आफ्नो वर्गीकरण "दक्षिणपूर्व युरोप" मा समावेश गरिएको छ:[१०]

यस वर्गीकरणमा स्लोभेनियालाई मध्य युरोप, ग्रिसलाई दक्षिणी युरोपमा[११][१२], र मोल्दोभालाई पूर्वी युरोपमा समावेश गरिएको छ।[१३]

टिप्पणी[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. १.० १.१ १.२ कोसोभोको राजनीतिक स्थिति विवादित छ। सन् २००८ मा सर्बियाबाट एकपक्षीय रूपमा स्वतन्त्रता घोषित गर्दै कोसोभो संयुक्त राष्ट्र सदस्यका ११० भन्दा बढी राष्ट्रहरूबाट औपचारिक रूपमा स्वतन्त्र राज्यको रूपमा मान्यता प्राप्त गरेको छ, जबकि सर्बियाले यसलाई आफ्नो सार्वभौम क्षेत्रको भागको रूपमा दावी गरिरहेको छ।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Hösch, Nehring, Sundhaussen (Hrsg.), Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, S. 663, आइएसबिएन ३-८२५२-८२७०-८
  2. २.० २.१ Jelavich 1983a, पृष्ठ 1-3.
  3. Armstrong, Werwick. Anderson, James (२००७), "Borders in Central Europe: From Conflict to Cooperation", Geopolitics of European Union Enlargement: The Fortress Empire, Routledge, पृ: १६५, आइएसबिएन 978-1-134-30132-4 
  4. Andrew Geddes, Charles Lees, Andrew Taylor : "The European Union and South East Europe: The Dynamics of Europeanization and multilevel governance", 2013, Routledge
  5. Klaus Liebscher, Josef Christl, Peter Mooslechner, Doris Ritzberger-Grünwald : "European Economic Integration and South-East Europe: Challenges and Prospects", 2005, Edward Elgar Publishing Limited
  6. Which Continent – Is Cyprus in Europe or Asia?, Sporcle, २१ डिसेम्बर २०१८। 
  7. Is Cyprus in Europe or Asia?, World Atlas, ८ अगस्ट २०१९। 
  8. Cyprus: In Europe, In Limbo, Carnegie Endowment for International Peace, ३ डिसेम्बर २०१८। 
  9. "A List of Countries That Make up the Balkan Peninsula", www.ThoughtCo.com 
  10. CIA, "The World Factbook", मूलबाट जुन १, २००७-मा सङ्ग्रहित।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण मे १०, २०१३ मिति
  11. "Greece", CIA। 
  12. "Moldova", CIA। 
  13. "Slovenia", CIA। 

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]