युएस-बंगला विमानसेवा फ्लाइट २११ दुर्घटना

यूएस-बंगला एयरलाइन्स उडान २२१

विमानमा २०१४ मा देखा पर्दा
दुर्घटना सारांश
मिति:	१२ मार्च २०१८ (२०१८-०३-१२)
स्थल:	त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल
यात्रु:	६७
चालक दल:	४
घाइते:	२०
मृत्यु:	५१
विमानको प्रकार	बम्बार्डियर ड्यास ८ क्यू४००
सञ्चालक:	युएस बंगला विमान
विमान दर्ता नम्बर:	एस२-एजियु
उडान:	शहजलाल अन्तर्राष्ट्रिय हवाई अड्डा, ढाका
गन्तव्य:	त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल,काठमाडौं

युएस-बंगला विमानसेवा फ्लाइट २११ २०७४ फागुन २८ मा ढाकाबाट काठमाडौं आएको विमान त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा दुर्घटना भएको थियो । विमान दुर्घटना हुँदा ७१ जना यात्रुहरु मध्य विमानमा सवार चालक दलका सदस्यसहित ५१ जनाको मृत्यु भएको थियो भने बाँकी २० जना घाइते भएका थिए । दुर्घटना स्थलमा ४९ जनाको मृत्यु भएको थियो । मृत्युहुनेहरुमा २२ जना नेपाली, २८ जना बङ्गलादेशी र एक चिनियाँ नागरिक रहेका छन् । दुर्घटनामा घाइते अन्य २० जनाको काठमाडौंका विभिन्न अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ ।

विमानको विवरण

दुर्घटनाग्रस्त विमान बम्बार्डियर ड्यास ८ क्यू४०० दर्ता गरिएको एस२-एजियु थियो । विमान पहिल्यै २००१मा स्क्यान्डेनेभियन एयरलाइन्समा पठाइएको थियो, त्यसपछि यसलाई सन् २०१४ मा युएस-बंगला एयरलाइन्समा बिक्री गर्नु अघि २००८मा अगस्टसेम्बर एयरवेजमा बेचिएको थियो । यो विमान पहिले नै २०१५ मा अर्को घटनामा संलग्न भएको थियो, यसले सैदपुरमा धावन मार्ग छोड्यो तर त्यहाँ कुनै मानवीय क्षति भएको थिएन। विमानले सानो क्षतिको सामना गर्यो र आठ घण्टा पछि पुनः सेवामा फर्किएको थियो ।

दुर्घटना विवरण

२०७४ फागुन २८ लगभग साढे २ बजे, 'त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा यो विमान दुर्घटना भएको थियो । वरुणयन्त्र, फायरफाइटर, नेपाली सेना, प्रहरी र उद्दारकर्ताहरुको अन्य टोली आगो निभाउन एवं घाइतेको उद्धार गरेका थिए । सोही विमानमा रहेका एक यात्रुका अनुसार बङ्गलादेशको स्थानीय समयअनुसार मध्याह्न १२ बजेर ३० मिनेट जाँदा उनीहरु जहाज चढेका थिए । बङ्गलादेशबाट उड्दा जहाजमा कुनै समस्या आएको थिएन । तर, काठमाडौंको आकाशमा आइसकेपछि भने अवतरण गर्नुअघि जहाज केही असन्तुलित भएकोजस्तो उनले महसुस गरेका थिए । जहाज ‘ल्यान्ड’ हुनुपर्ने विन्दुसमेत काटेर गइरहेको उनले देखिरहेका थिए । जहाज असामान्य हुँदै आकाशमा नै रोकिएको थियो र आकाशमा धेरै ट्राफिकका कारण यस्तो भएको होला भनेर यात्रीहरुले सोचिरहेका थिए । त्यसपछि केहीबेरमै जहाजको ह्वात्तै उचाइ घटाएको र सीधै अवतरण गराएको उनले महसुस गरेका थिए । जहाज ल्यान्ड भएपछि कोल्टिएको थियो । असामान्य महसुस गर्दै उनले पछाडि फर्केर हेर्दा धेरै यात्रीहरु थिचिएका थिए र एक किसिमले कोलाहल नै मच्चिइसकेको थियो । हेर्दाहेर्दै जहाजमा आगो लाग्न थाल्यो र धुवाँको मुस्लो फैलिएको थियो ।

दुर्घटनाको कारण

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अन्तरराष्ट्रिय उडान भर्ने विमानहरु एयरपोर्टमा अवतरण हुँदा ०२ नम्बरको मार्ग प्रयोग गरेर ल्याण्ड हुने गर्छन् । तर, यो विमान भने ०२ को साटो २० नम्बरबाट ल्याण्ड हुन खोजेको थियो । एयर ट्राफिक कन्ट्रोलरले विमानलाई दक्षिणबाट आउन अनुमति दिएकोमा विमानले त्यो मार्ग समाउन सकेको थिएन । पहिलो प्रयासमा विमानले दक्षिणको मार्ग समाउन सकेन र उत्तरबाट आएको थियो । र, असामान्य तरिकाले चालकहरुले फोर्स ल्याण्डिङ गर्ने प्रयास गरेको थियो । कतिपयले धावनमार्गमा विमान चिप्लिएको भन्ने कतिपयले अनुमान गरे पनि त्यसो नभई गलत धावनमार्गबाट समातेर फोर्स ल्याण्डिङ गर्न खोजेको थियो । विमान दुर्घटना हुनुअघि नेपाल एयरलाइन्सको ह्याङ्गरलाई छुन एकफिटमात्रै बाँकी थियो । रन वेलाई सेन्टरमा पारेर २० को दायाँ साइडबाट विमान भुँइमा खसेको थियो । एयर ट्राफिक कन्ट्रोलले पहिलोपटक दिएको सूचनालाई विमानले स्वीकार्न सकेको थिएन । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका अनुसार । विमान चालकले अटेरी गर्दा दुर्घटना भएको प्रारम्भिक जानकारी दिएको थियो । एअर ट्राफिक ‘कन्ट्रोलर’ले दक्षिण तर्फदेखि अवतरण गर्न पटक–पटक निर्देशन दिएपनि पाइलटले उत्तरतर्फबाट अनुमति मागेर जवरजस्ती गरेको विमानस्थल प्रशासनको भनाइ छ । एअर ट्राफिक कन्ट्रोलरले ‘एलान्मेन्ट’ मिलेन भनेर जानकारी गराउँदा पनि पाइलट उत्तरतर्फ नै गएपछि विमान नेपाली सेनाको ‘ह्याङगर’तिर गएर ठोक्किएको विमानस्थल प्रशासनको भनाइ छ । दुर्घटनाग्रस्त यूएस बाङ्ला विमानको ‘ब्य्याक बक्स’ फेला परेको छ ।

अन्तराष्ट्रीय विमानदुर्घटनाहरू

नेपालको ६९ वर्षको हवाई इतिहासमा ८५ वटा विमान दुर्घटनामा परेका छन् । युएस बंगला बिमान दुर्घटना गरि अन्तर्राष्ट्रिय विमानको संख्या ८ पुगेको छ । त्रिभुवन विमानस्थलमा मानवीय क्षति हुने गरी भएको युएस विमान दुर्घटना पहिलो दुर्घटना हो । नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय विमान दुर्घटना पर्दा अहिलेसम्म ३ सय ५९ जनाको ज्यान गएको छ । युएस बंगला विमान दुर्घटना पर्नुअघि ३ सय ११ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । नेपालमा भएका हवाई दुर्घटनामा अहिलेसम्म झण्डै ८ सयले ज्यान गुमाएका छन्। आन्तरिक उडानका जहाज दुर्घटनामा परी भने ३ सयभन्दा बढीको ज्यान गएको छ ।

अनुसन्धान

दुर्घटनामा परेको यूएस बंगला विमानको अवस्थाका बारेमा जानकारी लिन बङ्गलादेश सरकारको उच्चस्तरीय सरकारी प्रतिनिधिमण्डल काठमाडौं आएको थियो । बङ्गलादेशका उच्च अधिकारी सहितको टोलीमा बङ्गलादेशबाट दुर्घटनामा परेका परिवार सामिल थिए ।प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद ओली (के॰पि॰ शर्मा ओली) तुरन्त बचाउ कार्यको निरिक्षण गर्न दुर्घटना स्थल पुगेका थिए । तथा दुर्घटना बारे जानकारी लिएर त्यसको जाँच गर्ने आदेश दिएका थिए ।

चालकदल एवं यात्रुहरू

विमानले ३३ नेपाल, ३२ बांग्लादेश एवं चीन मालदीवसबाट एक एक गरी ६७ यात्रु बोकेर उडेको थियो । उक्त विमानले २ जना बच्चाहरू सहित ६७ यात्रु र ४ चालक दललाई सवार गराएको थियो। यस विमानको कप्तान आबिद सुल्तान थिए, उनी बांग्लादेश वायुसेनाको पायलट भई सकेका थिए । प्रथम अधिकारी पृथुला राशिद थिइन। आबिद सुल्तानलाई विमान चालकको २२ वर्षको अनुभव थियो । दुई अन्य चालकदल सदस्य ख्वाजा हुसैन मोहम्मद शफि तथा शमीम अख्तर थिए । आबिद सुल्तानको मृत्युको खवर पछि सुल्तानकी पत्नी अफ्सना खानमलाई हार्टअट्याक भएको थियो । उपचारको लागि उनलाई राजधानी ढाकाको नेशनल इन्ष्टिच्युट अफ न्युरो साइन्स एण्ड हस्पिटलमा भर्ना गरीएको थियो उनको पनि २३ मार्च २०१८ शुक्रबार विहान साढे ९ बजे मृत्यु भएको थियो ।

यात्रुहरु र चालकदलहरू (उडान २११)

देश	यात्रु	चालकदल	जम्मा
नेपाल	३३	०	३३
बङ्गलादेश	३२	४	३६
चीन	१	०	१
मालदिभ्स	१	०	१
जम्मा	६७	४	७१

बाह्य लिङ्कहरू

• Condolences and Hotline - US-Bangla Airlines
• Statement - Bombardier Q400 Aircraft Accident." Bombardier. March 12, 2018.