इन्डियन एयरलाइन्स फ्लाइट ८१४

इन्डियन एयरलाइन्स फ्लाइट ८१४

विमान अपहरण
मिति	२०५६ पौष ९ - पौष १६ २४ डिसेम्बर १९९९ – ३१ डिसेम्बर १९९९
स्थल	काठमाडौँ, नेपाल; अवतरण अमृतसर, भारत; लाहोर, पाकिस्तान; दुबई ; कन्दाहार, अफगानिस्तान
विमान
विमानको प्रकार	एयरबस ए३००बि२-१०१
सञ्चालक	इन्डियन एयरलाइन्स
दर्ता नम्बर	VT-EDW
विमान उडान	त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल काठमाडौँ, नेपाल
गन्तव्य	इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल दिल्ली, भारत
यात्रुहरू	१७६
चालक दल	१५
मृत्यु	१
घाइतेहरू	१७
जोगिन सफल	१९०

इन्डियन एयरलाइन्स फ्लाइट-८१४ वि.सं. २०५६ पौष ९ गते शुक्रबार नेपालको राजधानी काठमाडौँको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भारतको राजधानी नयाँ दिल्लीको इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको लागि उडेको विमान अपहरणमा परेको थियो । हर्कत-उल-मुजाहिद्दीनले पाकिस्तानको आइएसआईको सहयोग र सक्रिय सहायतामा विमान अपहरण गरेको आरोप लगाइएको थियो ।

भारतीय हवाई क्षेत्रमा प्रवेश गरेको केहि समयपछि भारतीय मानक समय अनुसार लगभग १७:३० मा विमानभित्र रहेका बन्दुकधारीले विमानलाई अपहरण गरी विमानलाई विभिन्न देशको विमानस्थलमा अवतरण गराउने कार्य सफलतापूर्वक गरे । भारतको अमृतसर, पाकिस्तानको लाहोर, र संयुक्त अरब इमिरेट्सको दुबई सहर हुँदै अपहरणकर्ताहरूले विमानलाई अफगानिस्तानको कन्दाहारमा अवतरण गर्न लगाए । त्यस समय कन्दाहार सहित अफगानिस्तानको विभिन्न क्षेत्र तालिबानद्वारा नियन्त्रित रहेको थियो । अपहरणकर्ताले विमानमा रहेका १७६ यात्रुहरू मध्ये २७ जना यात्रीलाई दुबईमा मुक्त गरे तर एक जना यात्रीको चक्कु प्रहारले विमानमै मृत्यु भएको थियो भने थुप्रै यात्रीहरू घाइते भएका थिए ।

विमान अवतरण गरिएको स्थान कन्दाहार सहित अफगानिस्तानको धेरैजसो भूभाग तालिवानको नियन्त्रणमा रहेको थियो । सुरुमा तालिवानलाई भारतको पक्षधर मानिएतापनि पछि यसलाई पाकिस्तानको आइएसआईको समन्वयमा काम गरिरहेको पुष्टि गरियो । भारतीय इन्टेलिजेन्स ब्युरो प्रमुख अजित डोभालको दावी अनुसार तालिवान लडाकुहरूले विमानलाई घेरेरै राख्नुको कारण भारतद्वारा कुनै किसिमको शैन्य हस्तक्षेप हुन नसकोस् । डोभालको दावी अनुसार अपहरणकर्तालाई आइएसआईको सहयोग नभएको भए भारत आफैँ यस सङ्कटलाई हल गर्न सक्थ्यो ।

विमान अपहरणको मुख्य लक्ष्य भारतीय जेलमा कैद रहेका इस्लाम छविका केही व्यक्तिहरूको सकुशल रिहाई रहेको थियो । विमान र यात्रीलाई बन्धक बनाउने कार्य सात दिनसम्म चल्यो र अन्तत: भारत सारकारद्वारा आफ्नो जेलमा कैद रहेका तीन लडाकु– मुस्ताक अहमद जार्गर, अहमद ओमार सइद सेख र मुलाना मसूद अजहरलाई जेलमुक्त गरी सकुशल अपहरणकर्ताको जिम्मा लगाउने कार्य गरेपछि अन्त्य भएको हो । यो अपहरणलाई अलकायदासँग काम गर्ने जिहादीहरूको मुख्य आक्रमण योजनाको रूपमा हेरिन्छ ।

अपहरण

मुख्य विमान कर्मचारी  अनिल शर्माका अनुसार चस्मा लगाएका एक नकावधारी मान्छेले विमानलाई विष्फोट गराइदिने धम्कि दिए र क्याप्टेन देवी शरणलाइ “पश्चिमतिर जान” आदेश दिए । चार अन्य माछेहरु रातो नकाव लागेर खडा थिए । अपहरण कारी लाहोर जान चाहन्थे तर अपर्याप्त इन्धनको कारण अमृतसर भारतमा अवतरण गर्नु पर्यो ।

लाहोर पाकिस्तानमा अवतरण

एकदम कम इन्धनको कारणले विमानले लाहोरमा आकस्मिक अवतरण गर्यो । पाकिस्तानले सुरुमा अनुमति दिएको थिएन र लाहोर विमंस्थाको सबै बत्ति निभायो । विमानसंग अब जमिनमा क्र्यास हुने विकल्प मात्र रहेको बुझेर लाहोर विमान स्थाले बत्ति बल्यो र अवतरणको अनुमति दियो । विमान त्यहाँ साढे दुइ घण्टा संम बस्यो ।

दुबई, युएईमा अवतरण

दुबईमा २७ यात्रीलाई रिहा गरियो । अपहरणकरिले २५- वर्षीय गम्भीर घाइते रुपन कत्यललाई समेत रिहा गरे जसको मृत्यु विमानमै भएको थियो । भारतीय अधिकारी भारतीय सैन्य अधिकारी सम्मिलित विशेष अपरेसन गर्न चाहन्थे जुन यु.ए.ई सरकारले इन्कार गर्यो । ढाँचा:Citation-needed

यो पनि हेर्नुहोस

२०३० को नेपाल विमान अपहरण