याक्सोम

याक्सोम
गाउँ
निर्देशाङ्क: २७°२२′२४″उ॰ ८८°१३′१५″पू॰
देश	भारत
राज्य	सिक्किम
जिल्ला	ग्याल्सिङ जिल्ला
उन्नतांश	१,७८० मिटर (५८४० फिट)
जनसङ्ख्या  (२०११)
• जम्मा	४,०१३
भाषाहरू
• आधिकारिक	नेपाली, सिक्किमी, लेप्चा, लिम्बू, नेवारी, किराँती, गुरुङ, मगर, शेर्पा, तामाङ र सुनुवार

याक्सोम उत्तरपूर्वी भारतीय राज्य सिक्किमको ग्याल्सिङ जिल्लाको गेजिङ उपविभागको ऐतिहासिक शहर हो। यो सिक्किमको पहिलो छोग्याल (अस्थायी र धार्मिक राजा) फुन्टसोग नामग्याल द्वारा १६४२ ईस्वीमा स्थापित सिक्किम राज्यको पहिलो राजधानी थियो। सिक्किमको भुटिया समुदायका लागि युकसोमको विशेष धार्मिक र सांस्कृतिक महत्व छ। यहाँ धेरै प्रसिद्ध बौद्ध गुम्बा र ऐतिहासिक स्मारकका साथै पुरातन गोरखाको सानो गाउँ छन्।

जनसाङ्ख्यिकी

याक्सोम एक राम्रो स्थापित गाउँ हो; सन् २००१ को जनगणना अनुसार, गाउँमा ३६४ घरपरिवार १,९५१ व्यक्तिको बसोबास छ। तर, पदयात्रा मार्गमा रहेको र बौद्ध धर्मावलम्बीहरूको धार्मिक केन्द्रको रूपमा रहेकाले पर्यटकको आगमन स्थायी जनसङ्ख्याभन्दा धेरै छ। गाउँमा, भुटिया र नेपालीहरू प्रमुख समुदायहरू छन्, जसमा भुटिया समुदाय प्रमुख जातीय समूह हो। तर, सेवा र व्यापारिक क्षेत्रमा तराईका मानिसहरूको प्रभुत्व रहेको छ।

अर्थतन्त्र

आधार शिविरका रूपमा रहेको याक्सोम सहरमा केन्द्रित कञ्चनजङ्घासम्म हिमालय पदयात्रासँगै यस सहरको अर्थतन्त्र अहिले पर्यटन केन्द्रित भएको छ। गाउँले राम्रोसँग प्राथमिक र माध्यमिक विद्यालयहरू स्थापना गरेको छ। त्यहाँ तीन प्राथमिक विद्यालय, एक जुनियर स्कूल र एक वरिष्ठ माध्यमिक विद्यालय छन्। प्राथमिक स्वास्थ्य, पिउने खानेपानी, ग्यास र बिजुली आपूर्ति, हुलाक र टेलिग्राफ कार्यालयका आधारभूत सुविधाहरू सबै राम्रोसँग स्थापित छन्।