दक्षिण अमेरिकाका सार्वभौम राष्ट्रहरू र आश्रित क्षेत्रहरूको सूची

दक्षिण अमेरिकामा १२ सार्वभौम राष्ट्रहरू र ४ गैर-सार्वभौम निर्भर क्षेत्रहरू छन्। यस महाद्वीपको पश्चिममा प्रशान्त महासागर र उत्तर र पूर्वमा आन्ध्र महासागर रहेको छ। उत्तर अमेरिका र क्यारिबियन सागर उत्तर-पश्चिममा अवस्थित छ। दक्षिण अमेरिकाको क्षेत्रफल लगभग १,७८,४०,००० वर्ग किलोमिटर (६,८९०,००० वर्ग माइल) वा पृथ्वीको सतहको लगभग ३.५% रहेको छ। द वर्ल्ड फ्याक्टबुकको जनसङ्ख्याको अनुमान, सन् २०१८ सम्ममा यसको जनसङ्ख्या ४३ करोड भन्दा बढी रहेको छ। दक्षिण अमेरिका क्षेत्रफलको हिसाबले (एसिया, अफ्रिका र उत्तर अमेरिका पछि) सबै महाद्वीपहरू मध्ये चौथो स्थानमा रहेको छ र जनसङ्ख्याको आधारमा (एसिया, अफ्रिका, युरोप र उत्तरी अमेरिका पछि) पाँचौँ स्थानमा रहेको छ।^[१]

उत्तर र दक्षिण अमेरिका बीचको सिमाना पानामाको संयोगभूमि पर्दछ। एटलस र अन्य स्रोतहरूमा सबैभन्दा सामान्य सीमाङ्कनले दारियन हिमाल जलाधारलाई पछ्याउँदछ जुन कोलोम्बिया-पानामाको सीमामा विभाजित हुन्छ। यहाँ संयोगभूमि दक्षिण अमेरिकी महाद्वीपसँग मिल्दछ। वस्तुतः सबै एटलसहरूले पानामालाई पूर्ण रूपमा उत्तर अमेरिका र / वा मध्य अमेरिका भित्र पर्ने राज्यको रूपमा सूचीबद्ध गर्दछ।^[२]

सार्वभौम राज्यहरू

सार्वभौम राष्ट्र भनेको राष्ट्रिय हितमा निर्णय गर्ने जनतामाथि प्रभावकारी सार्वभौमिकता भएको राजनीतिक सङ्गठन हो।^[३] मोन्टेभिडियो सम्मेलनका अनुसार, कुनै पनि राज्यको स्थायी जनसङ्ख्या, परिभाषित क्षेत्र, सरकार र अन्य राज्यहरूसँग सम्बन्ध स्थापित गर्ने क्षमता हुनुपर्दछ।^[४] निम्न राज्यहरू संयुक्त राष्ट्र सङ्घका सदस्यहरू हुन्^[५] र दक्षिण अमेरिकी राष्ट्रहरूको सङ्घका वर्तमान वा पूर्व सदस्यहरू हुन्।^[६]

आधिकारिक नाम, र आइएसओ ^[७]^[८]^[९]^[१०]	आधिकारिक नाम(हरू) ^[७]^[८]	राजधानी ^[९]^[११]^[१२]	जनसङ्ख्या सन् २०२१ ^[१३]^[१४]	क्षेत्रफल ^[१५]	मुद्रा ^[९]
अर्जेन्टिना गणतन्त्र अर्जेन्टिना	स्पेनी: Argentina — República Argentina	बुएनोस आइरेस	४५,२७६,७८०	२७,८०,४०० किमी^२ (१०,७३,५१८ वर्ग माइल)	अर्जेन्टिनी पेसो
बोलिभिया बोलिभियाको बहुराष्ट्रिय राज्य	स्पेनी: Bolivia — Estado Plurinacional de Bolivia	सुक्रे (आधिकारिक) र ला पास (सरकार) स्पेनी: Sucre^{[n १]}	१२,०७९,४७२	१०,९८,५८१ किमी^२ (४,२४,१६४ वर्ग माइल)	बोलिभियाली बोलिभियानो
ब्राजिल सङ्घीय गणतन्त्र ब्राजिल BRA	पोर्तगाली: Brasil — República Federativa do Brasil	ब्रासिलिया पोर्तगाली: Brasília	२१४,३२६,२२३	८५,१४,८७७ किमी^२ (३२,८७,६१२ वर्ग माइल)	ब्राजिली रियल
चिली ^{[n २]} गणतन्त्र चिली CHL	स्पेनी: Chile — República de Chile	सान्तियागो^{[n ३]} स्पेनी: Santiago	१९,४९३,१८४	७,५६,१०२ किमी^२ (२,९१,९३३ वर्ग माइल)	चिली पेसो
कोलोम्बिया गणतन्त्र कोलोम्बिया COL	स्पेनी: Colombia — República de Colombia	बोगोता	५१,५१६,५६२	११,३८,९१० किमी^२ (४,३९,७३६ वर्ग माइल)	कोलोम्बियाली पेसो
इक्वेडर गणतन्त्र इक्वेडर ECU	स्पेनी: Ecuador — República del Ecuador	क्वेतो स्पेनी: Quito	१७,७९७,७३७	२,८३,५६१ किमी^२ (१,०९,४८४ वर्ग माइल)	अमेरिकी डलर
गयाना गणतन्त्र गयाना GUY	अङ्ग्रेजी: Guyana — Co-operative Republic of Guyana	जर्जटाउन अङ्ग्रेजी: Georgetown	८०४,५६७	२,१४,९६९ किमी^२ (८३,००० वर्ग माइल)	गयाना डलर
पाराग्वे गणतन्त्र पाराग्वे PRY	स्पेनी: Paraguay — República del Paraguay ग्वारानी: Paraguai — Tetã Paraguai	आसुन्सियोन स्पेनी: Asunción	६,७०३,७९९	४,०६,७५२ किमी^२ (१,५७,०४८ वर्ग माइल)	पाराग्वे गुवारानी
पेरू गणतन्त्र पेरू PER	स्पेनी: Perú — República del Perú	लिमा	३३,७१५,४७१	१२,८५,२१६ किमी^२ (४,९६,२२५ वर्ग माइल)	पेरू सोल
सुरिनाम गणतन्त्र सुरिनाम SUR	डच: Suriname — Republiek Suriname	पारामारिबो	६१२,९८५	१,६३,८२० किमी^२ (६३,२५१ वर्ग माइल)	सुरिनामी डलर
उरुग्वे पूर्वी गणतन्त्र उरुग्वे^{[n ४]} URY	स्पेनी: Uruguay — República Oriental del Uruguay	मोन्तेभिडियो स्पेनी: Montevideo	३,४२६,२६०	१,७६,२१५ किमी^२ (६८,०३७ वर्ग माइल)	उरुग्वेली पेसो
भेनेजुएला गणतन्त्र भेनेजुएला VEN	स्पेनी: Venezuela — República Bolivariana de Venezuela	काराकास	२८,१९९,८६७	९,१२,०५० किमी^२ (३,५२,१४४ वर्ग माइल)	भेनेजुएली बोलिभार

टिप्पणी

↑ सुक्रे संवैधानिक राजधानी हो भने ला पाज सरकारको सिट हो।
↑ प्रशान्त महासागरको इस्टर टापु पनि समावेश छ, जुन चिलीको क्षेत्र प्रायः ओसिनियामा गनिन्छ।
↑ जबकि सान्तियागो चिलीको संवैधानिक राजधानी हो भने भाल्पाराइसो विधायी बैठकहरूको स्थल हो
↑ "उरुग्वेको पूर्वीय गणतन्त्र" को रूपमा पनि अनुवादित"।

सन्दर्भ सामग्रीहरू

↑ The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind (2nd संस्करण), New York: St. Martin's Press, २००७, पृ: ५९८, आइएसबिएन 978-0-312-37659-8, ओसिएलसी 173243876।
↑ "National Geographic Education", National Geographic Society, अन्तिम पहुँच २०११-०५-१२।
National Geographic Atlas (list), National Geographic Society, २०१०, पृ: ४।
Webster's New Geographical Dictionary (list and map), Merriam-Webster Inc., १९८४, पृ: 856, 859।
"Americas" Standard Country and Area Codes Classifications (M49), United Nations Statistics Division
"North America" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३ मार्च २००८ मिति Atlas of Canada
North America Atlas National Geographic
↑ Ashley, Richard K (१ जुन १९८८), "Untying the Sovereign State: A Double Reading of the Anarchy Problematique", Millennium - Journal of International Studies (Sage Journals Online) 4 (2): 227–262, डिओआई:10.1177/03058298880170020901, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२।
↑ "Montevideo Convention on the Rights and Duties of States", Council on Foreign Relations, २६ डिसेम्बर १९३३, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २८ जुन २०११ मिति
↑ "United Nations Member States", United Nations, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२।
↑ "Estados Miembros" (स्पेनीमा), Secretaria General de UNASUR, मूलबाट २७ जुन २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२।
↑ ^७.० ^७.१ "Field Listing :: Names", Central Intelligence Agency, मूलबाट जुन १३, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १४ डिसेम्बर २०१८ मिति
↑ ^८.० ^८.१ "UNGEGN List of Country Names", United Nations Statistics Division, २००७, अन्तिम पहुँच २०११-०२-२४।
↑ ^९.० ^९.१ ^९.२ "List of countries, territories and currencies", Europa, ७ फेब्रुअरी २०१२, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२।
↑ "ISO 3166", International Organization for Standardization, १९७४, अन्तिम पहुँच २०२२-०७-२४।
↑ "Field Listing :: Capital", Central Intelligence Agency, मूलबाट जुन १३, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २२ नोभेम्बर २०१८ मिति
↑ "UNGEGN World Geographical Names", United Nations Group of Experts on Geographical Names, ९ डिसेम्बर २०११, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२।
↑ "World Population Prospects 2022", संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय आर्थिक तथा सामाजिक मामिला विभाग, जनसङ्ख्या विभाग, अन्तिम पहुँच जुलाई १७, २०२२।
↑ "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" (XSLX) ("Total Population, as of 1 July (thousands)"), संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय आर्थिक तथा सामाजिक मामिला विभाग, जनसङ्ख्या विभाग, अन्तिम पहुँच जुलाई १७, २०२२।
↑ "Field Listing :: Area", Central Intelligence Agency, मूलबाट जुन १३, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २५ डिसेम्बर २०१८ मिति

[16] सुक्रे संवैधानिक राजधानी हो भने ला पाज सरकारको सिट हो।

[17] प्रशान्त महासागरको इस्टर टापु पनि समावेश छ, जुन चिलीको क्षेत्र प्रायः ओसिनियामा गनिन्छ।

[18] जबकि सान्तियागो चिलीको संवैधानिक राजधानी हो भने भाल्पाराइसो विधायी बैठकहरूको स्थल हो

[19] "उरुग्वेको पूर्वीय गणतन्त्र" को रूपमा पनि अनुवादित"।

[1] The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind (2nd संस्करण), New York: St. Martin's Press, २००७, पृ: ५९८, आइएसबिएन 978-0-312-37659-8, ओसिएलसी 173243876।

[2] "National Geographic Education", National Geographic Society, अन्तिम पहुँच २०११-०५-१२।
National Geographic Atlas (list), National Geographic Society, २०१०, पृ: ४।
Webster's New Geographical Dictionary (list and map), Merriam-Webster Inc., १९८४, पृ: 856, 859।
"Americas" Standard Country and Area Codes Classifications (M49), United Nations Statistics Division
"North America" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३ मार्च २००८ मिति Atlas of Canada
North America Atlas National Geographic

[3] Ashley, Richard K (१ जुन १९८८), "Untying the Sovereign State: A Double Reading of the Anarchy Problematique", Millennium - Journal of International Studies (Sage Journals Online) 4 (2): 227–262, डिओआई:10.1177/03058298880170020901, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२।

[4] "Montevideo Convention on the Rights and Duties of States", Council on Foreign Relations, २६ डिसेम्बर १९३३, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २८ जुन २०११ मिति

[5] "United Nations Member States", United Nations, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२।

[6] "Estados Miembros" (स्पेनीमा), Secretaria General de UNASUR, मूलबाट २७ जुन २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०१२।

[CIA_Names-7] ७.० ^७.१ "Field Listing :: Names", Central Intelligence Agency, मूलबाट जुन १३, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १४ डिसेम्बर २०१८ मिति

[UN_Names-8] ८.० ^८.१ "UNGEGN List of Country Names", United Nations Statistics Division, २००७, अन्तिम पहुँच २०११-०२-२४।

[Europa-9] ९.० ^९.१ ^९.२ "List of countries, territories and currencies", Europa, ७ फेब्रुअरी २०१२, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२।

[10] "ISO 3166", International Organization for Standardization, १९७४, अन्तिम पहुँच २०२२-०७-२४।

[Capital-11] "Field Listing :: Capital", Central Intelligence Agency, मूलबाट जुन १३, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २२ नोभेम्बर २०१८ मिति

[12] "UNGEGN World Geographical Names", United Nations Group of Experts on Geographical Names, ९ डिसेम्बर २०११, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२।

[UN_WPP-13] "World Population Prospects 2022", संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय आर्थिक तथा सामाजिक मामिला विभाग, जनसङ्ख्या विभाग, अन्तिम पहुँच जुलाई १७, २०२२।

[UN_WPP_2022-14] "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" (XSLX) ("Total Population, as of 1 July (thousands)"), संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय आर्थिक तथा सामाजिक मामिला विभाग, जनसङ्ख्या विभाग, अन्तिम पहुँच जुलाई १७, २०२२।

[Area-15] "Field Listing :: Area", Central Intelligence Agency, मूलबाट जुन १३, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ फेब्रुअरी २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २५ डिसेम्बर २०१८ मिति

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]

[१२]

[१३]

[१४]

[१५]

[n १]

[n २]

[n ३]

[n ४]