मूला

मूला
	मूला
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:	वनस्पति
(श्रेणीविहीन):	फूल फुल्ने वनस्पति
(श्रेणीविहीन):	युडिकोट्स
(श्रेणीविहीन):	रोसिड्स
गण:	ब्रासिकल्स
कुल:	ब्रासिकासिया
वंश:	र्याफनस
प्रजाति:	R. sativus
प्रकार:	R. sativus var. longipinnatus
त्रिपद नाम
	Raphanus sativus var. longipinnatus; L.H.Bailey

मूला वा मूलक भूमीको भित्र पैदा हुने तरकारी हो। वस्तुतः यो एक रूपान्तिरत प्रधान जरा हो जुन बीचमा मोटो र टाउकोहरू तिर क्रमशः पातलो हुन्छ। मूला पुरा विश्वमा उमारिन्छ र खाइन्छ। मूलाका अनेक प्रजातिहरू छन् जुन आकार, रंग एवं पैदा हुन लाग्ने समयको आधारमा फरक-फरक हुन्छन्। केही प्रजातिहरू तेल उत्पादनको लागि पनि उमारिन्छ ।

मूला द्वारा घरेलू चिकित्सा

मूला काँचै खाएमा वा यसका पातको तरकारी बनाएर खाएमा, हरेक प्रकारका पाइल्समा लाभदायक हुन्छ। मृगौलाको खराबीले यदि पिशाब बन्न बन्द भएमा मूलाको रस दुइ औंस प्रति मात्रा पिउन दिएमा त्यो फेरि बन्न थाल्छ। मूला खानाले मधुमेह भएकालाई लाभ हुन्छ। एक काँचो मूला नित्य प्रातः उठ्ने बित्तिकै खाने गरेमा केही दिनमै पीलियो रोग ठीक हुन्छ। गर्मीको प्रभाव देखि खट्टी डकारहरू आउँछ भने त एक कप मूलाको रसमा मिश्री मिसाएर पीउने गरेमा लाभ हुन्छ। मासिक धर्मको कमीको कारण काठको यदि मुखबाट निस्किन्छ भने त बिहान पात सहित एक

(Raphanus sativus) मूलाको यूरोपमा पाल्तु थिए Brassicaceae परिवारको एक खाद्य जरा भएको तरकारी हो,^[२] पूर्व रोमन काल मा। तिनीहरू खेति गरेर संसार भरि खपत गरिन्छ। मूला धेरै किसिमका हुन्छन्, आकार, रंग, र आवश्यक खेती समयको अवधिमा फरक छन्। केही मूलाहरू तिनका बीउको लागि खेति गरिन्छन् , तिलको मूला , जस्तो कि नामको तात्पर्य तेल उत्पादनको लागि।.

इतिहास

जिनस Raphanus वर्णनात्मक ग्रीक नाम "चाँडै प्रदर्शित हुनुको मतलब हो र यी विरुवाको छिटो अंकुरणको लागि सन्दर्भित गर्दछ। त्यही ग्रीकमा जराबाट raphanistrum एक पुरानो नाम कुनै जमानामा यस जिनसको लागि प्रयोग गरिएको हो। साधारण नाम "मुला" ल्याटिन (मूलांक = जरा)बाट लिइएको हो।

हुनत मुलाबाट हेलेनिस्टिक र रोमन कालमा खेति राम्रो तरिकाबाट स्थापित छ, जसको धारणा छ कि यसको खेतीमा एक पहिलो समयमा ल्याइएको थियो गर्नको लागि सुराग, Zohary र Hopfको ध्यान दिनुहोस कि मदद गर्नको लागि "वहाँ लगभग कुनै पुरातात्विक उपलब्ध रेकर्ड गर्दै छन्" यसको पहिले निर्धारित इतिहास र पातलू. मुला र उनको नातेदारहरू तोरी र शलगमको जंगली रूपहरू पश्चिम एसिया र यूरोप भरमा पाया जान सक्छ, सुझाव हो कि उनको पातलू ठाँउ कहीं उन क्षेत्रमाले लिए। हुनत Zohary र Hopfको निष्कर्ष निकालन यिनी बिरुवाहरूको मूलको रूपमा सुझाव जरूरी भाषाई आधारमा आधारित छ। " ^[३]

खेती

मूला पूर्ण सूर्यमा सबै भन्दा राम्रो हो जाना ^[४] र ६.५-७.० पीएच सँग प्रकाश, रेतीले loams ^[५] उनी अप्रिलले जून र अक्टूबर देखि जनवरीको मौसममा उत्तरी अमेरिकाको अधिकांश भागहरूमा छन्, यूरोप र जापानमा उनी उपलब्ध वर्ष दौर विकसितको किसिमहरूको बहुलताको कारण ^{[स्रोत नखुलेको]}

ग्रीष्मकालीन मूला जोड देखि परिपक्व, धेरै किसिमहरू ३-७ दिनहरूमा germinating छ, र तीन भन्दा चार सप्ताहमा परिपक्वता सम्म पुगन सँग ^[६]^[७] खेति काटन वाला अवधि दोहराया plantingsको माध्यमले बढाया जान सक्छ, एक सप्ताह या दुइ अलग स्थान दिए। ^[८]

अन्य रूट खेतिहरू संगको रूप मा, tilling माटो जडोंको बढनमा मदद गर्दछ। ^[८] हुनत, मुलामा मदद गर्नको लागि रिवर्स संघनन खेती हैन जब सम्म गरिन्छ।

अधिकांश माटो प्रकार काम गर्छन, हुनत रेतीले छ चिल्लो बलुई माटो विशेष रूपले जाडोहरू र वसन्तको खेतिहरूको लागि राम्रो गर्दै छन्, जबकि माटो कि एक कठिन परत फारम विकास क्षीण गर्न सक्छन्.^[८] जसमा बिउ बोए हो गहिराईले जडको आकार लाई प्रभावित गर्दछ, १ सेमी (०.४ इन्च) गहिरो गर्नको लागि साना मुलाको लागि सिफारिशको ४ सेमी (१.६ इन्च) ठूलो मुलाको लागि.^[७]

मुला अमेरिकामा एक साधारण बगैचा खेति गर्दै छन्, बढी छिटोी देखि खेति चक्र उनलाई बच्चाहरू बागानहरूको लागि एक लोकप्रिय विकल्प बनाती छ। ^[६]

किसिमहरू

बोल मोटे तरिका मा, मुला चार मुख्य प्रकार (गर्मी, गिरावट, जाडोहरू, र वसंत)मा वर्गीकृत गरिन सक्छ र आकार, रंग, बढी रातो, गुलाबी, सफेद, खैरो काले या पीला मुलाको रूपमा आकार,को एक किसिम हो, या दौर सँग लामो जडों छ कि अब चुकंदर देखि विकसित गर्न सक्छन्. दुनिया रातो मुला, काले मुला, daikon मुला, सेतो हिमलंब मुला, र क्यालिफोर्निया विशाल सेतो मुला हैं।

वसन्त या गर्मिमा मुला

कहिले काँही यूरोपीय मुला या वसन्त ऋतुमा मुलाको रूपमा निर्दिष्ट यदि उनी गर्दै छन् चिसो मौसममा लगाइएका, गर्मिहरू मुला साधारण तरिका भन्दा बढी एक अपेक्षाकृत कम 3-4 सप्ताह खेती समय छ। ^{[स्रोत नखुलेको]}

अप्रिल क्रस बोल्ट धेरै विस्तारै विस्तारै एक विशाल सेतो मुला संकर हो।
बनी पुच्छर इटली, जहां योको रोसो Tondo Piccola पंटा Bianca 'के रूपमा जानिन्छ भन्दा एक विरासत विविधता छ। यो अलि, आयताकार धेरैजसो रातो, सेतो टिप संग।
चेरी Belle एक चमकदार रातो छाला सेतो इन्टेरियर सँग दौर विविधता हुन्छ। ^[६] यो उत्तर अमेरिकी सुपरमार्केटमा परिचित छ।
च्याम्पियन दौर र चेरी बेले जस्तै रातो छाला हुन्छ, तर अलि ठूला जराहरू,को बारेमा गर्नको लागि सँग ५ सेमी (२ इन्च) , बढी एक मामुला स्वाद। ^[६]
रातो राजाको एक हल्का स्वाद हुन्छ, क्लब जडको लागि राम्रो प्रतिरोध, एक समस्या यो हो कि गरीब जल निकासीबाट पनि पैदा गर्न सक्छन्। ^[६]
सिसिली विशालकाय सिसिली देखि थोरै नै एक ठूलो विरासत विविधता हुन्छ। यो व्यासमा दुइ इञ्च सम्म पुग्न सक्छ।
बर्फ Belle मुलाको एक किसिम सबै सेतो, आकारमा चेरी बेले जस्तै हुन्छ। ^[६]
सेतो हिमलंब या बस हिमलंब सेतो किसिमको गाजरको आकार हुन्छ, चारै तिर १०–१२ सेमी (४–५ इन्च) लामो समय देखि, 16 औँ सताब्दीमा फिर्ता डेटिंग. यो सजिलै सँग स्लायस, हुन्छ र प्रतिरोध सारपूर्णताको लागि औसत भन्दा राम्रो हुन्छ। ^[६]^[७]
फ्रेन्च नाश्ता जड अन्तमा एक सेतो छप सँग एक लामो रातो चमडी मुला हो। यो सामान्यतया अलि अरु गर्मी किसिमका तुलनामा मामुला हुन्, तर छिटोको बीच छ सारगर्भित बढी छ। ^[७]
बेर बैंगनी एक बैंगनी फूहड मुला हो कि कुरकुरा औसत देखि लामो समय सम्म रहनको लागि जान्छ। ^[७]
पर्व र Roodbol एक नाश्ता पकवानमा नीदरल्यान्डमा दुइ लोकप्रिय किस्में, मक्खन रोटीमा बारीकी कटा भयो ^[६]
ईस्टर अन्डाको एक वास्तविक किसिम हैन, तर विभिन्न छालाको रंग सँग किसिमहरूको एक मिश्रण,^[७] साधारण तरिकामा सफेद, गुलाबी, रातो र बैंगनी मुला सहित. बजार या नामको तहत बिउको पैकेटमा बेचा, बिउ घोला जान सक्छ एक नै रोपण देखि कटाईको अवधिको विस्तार, विभिन्न किसिमहरूको रूपमा अलग अलग समयमा परिपक्व हुन सक्छ। ^[७]

शीतकालीन किसिमहरू

ब्ल्याक स्पेनिश या ब्ल्याक स्पेनिश दौर दौर बढी लामो दुवै रूपहरूमा पाए जान्छन्, र कहिले काँही बस काले मुला भन्यो या फ्रेंच नाम ग्रोस Noir d'Hiver द्वारा जाना जाता है। यो यूरोपमा 1548को लागि तारीखों,^[९] र इङ्ल्यान्ड र फ्रान्समा एक साधारण बगैचा विविधता थियो सुरुवाती १९ औँ सताब्दीको दौरान.^[१०] यो गर्म स्वाद सेतो मासु सँग कुनै न कुनै काले रंगको छाला हो, दौर या अनियमित रूपले नाशपातीको आकारको छ,^[११] बढी चारै ओर बढइन्छ १० सेमी (४ इन्च) व्यास में.

Daikon एसिया देखि जाडोहरू मुलाको एक विस्तृत विविधताको दर्शाउइन्छ। जबकि जापानी नाम daikon अङ्ग्रेजीमा अपनाएइयो छ, यो पनि कहिले काँही जापानी मुला, चीनी मुला, ओरिएंटल मुला या mooli के भारत बढी दक्षिण एसियामा भनिन्छ। ^[१२] Daikon सामान्यतः सेतो जडों लामो छ, हुनत daikonको धेरै किसिमहरू मौजूद छं. एक राम्रो तरिकाले जानिन्छ विविधता अप्रिल क्रस छ, चिल्लो सेतो जडों सँग ^[६]^[७] न्यूयर्क टाइम्स Masato रातो र Masato ग्रीन किसिमहरूको धेरै लामो समयको रूपमा वर्णन छ, राम्रो तरिकाले गिरावट रोपण र जाडोहरू भंडारणको लागि उपयुक्त छ। ^[६] Sakurajima daikon गर्म स्वादको एक किसिम हो जुन साधारण तरिकामा चारै ओर भयो छ १० किग्रा (२२ पाउन्ड) जुन छ, तर गर्नको लागि विकसित गर्न सक्छन् ३० किग्रा (६६ पाउन्ड) जब जमीनमा छोड दिए। ^[६]^[१३]

बिऊ फली किसिमहरू

मुलाको बिऊ तोरी आदिको बिरुवाहरूको कोसा (व्यापक रूप लेको रूपमा "कोसा" भनिन्छ), निम्नलिखित फूल हुन्छ कि जब आफ्नो सामान्य कटाई अवधि पछिल्लो बढनको लागि छोड दिएमा बढ्छ। बिउ खाद्य रहे छन्, र कहिले काँही एक कुरकुरे, सलाद मसालेदार यसको अतिरिक्तको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। ^[७] केही किसिमहरू विशेष रूपले उनको बिउ या बिउ फलीको लागि ठूलो हो रहे छन्, बल्कि आफ्नो जडों से. मुसा - पुच्छर मुला, एक पुराना यूरोपीय विविधता पूर्व एसिया सदियों भन्दा पहिले आ गए सोचा, लंबी, पतली, घुंघराले फली जुन भन्दा अधिक हुन सक्छ २० सेमी (८ इन्च) लंबाई में. 17 औँ सताब्दी मा, फली प्राय मसालेदार र मासु सँग सेवा गरे। ^[७] म्यूनिख टिकठी विविधता मसालेदार बिउ आपूर्ति छ कि कहिले काँही जर्मनीमा बीयरको लागि एक संगतको रूपमा काँचो सेवा गर्दै छन्.^[१४]

मुला एक गुण अनेकः यसको सही ढङ्गले प्रयोग गरेमा शरीरको लागि यो अत्यन्त लाभप्रद सिद्ध हुन्छ। १. जाडोमा दैनिक मुलालाई सलादको रूपमा खानु राम्रो हुन्छ । मुलामा प्रोटीन, कैल्शियम, गन्धक, आयोडीन, लौह तत्व तथा सोडियम, फॉस्फोरस, क्लोरीन तथा मैग्नीशियम पर्याप्त मात्रामा हुन्छ । यसमा भिटामिन ए र भी पनि हुन्छ । २. मुलाको रसमा थोरै नुन तथा कागतिको रस मिलाएर नियमित सेवन गरेमा मोटापा घटेर जिउ सुडौल बन्दछ । यसको पात काटेर कागती निचोरेर खानाले पेट सफाहुने तथा शरीरमा फुर्ती आउँने गर्दछ । पेट सम्बन्धी रोगमा मुलाको रसमा अदुवाको रस तथा कागतीको रस मिलाएर नियमित पिएमा भोक बढ्ने गर्दछ । यसले पेटमा हुने किराहरु पनि नष्ट गर्दछ । ३. मुटुरोग सम्बन्धी बिरामीलाई तथा कोलेस्ट्रॉल पेशेन्ट्सको लागि मुलाको सेवन लाभदायक हुने गर्दछ । ब्लडप्रेशरको रोगिको लागि मुला सलादको रूपमा नियमित सेवन गर्नु राम्रो मानिन्छ । यसले हाइब्लड प्रेसर कम गरी नर्मल ब्लडप्रेसर बनाउँन मदत गर्दछ । ४. विहान विहान मुलाको नरम पातमा सिधेनुन लगाएर खानाले मुखको दुर्गन्ध हट्ने गर्दछ । मुलाले शरीरबाट कार्बन डाई ऑक्साइड निकालेर ऑक्सीजन प्रदान गर्दछ । मुलाको सेवनबाट दाँत तथा हड्डी मजबुत हुने गर्दछ । मुलाको सेवनबाट थकान मेटिने तथा राम्रो निन्द्रा लाग्दछ । ५. ताजा तथा कोमल मुला खाने गर्नु पर्दछ । यसबाट त्रिदोषशामक, जठराग्निवर्धक र उत्तम पाचक हुने गर्दछ । गर्मिमा यसको सेवन लाभकारी रहन्छ । मुलाको कंद, पात, बीज सबै औषधीय गुणबाट भरपुर रहन्छ । पुरानो, कडा वा मोटो मुला त्रिदोषप्रकोपक, भारी एवं रोगकारक हुन्छ । यसको १०० ग्राम पातमा ३४० मि.ग्रा. कैल्शियम, ११० मि.ग्रा. फास्फोरस तथा ८.८ मि.ग्रा. लोहतत्त्व पाइन्छ । मुलामा रहेको खनिज तत्वले दाँत र हड्डीलाई मजबुत बनाउँने गर्दछ । यसले रगतलाई पनि बढाउँने गर्दछ । यसको पातलाई सलादको रूपमा या तरकारीको रूपमा पनि खान सकिन्छ । पातको रसको पनि सेवन गर्न सकिन्छ । यसको पातले किड्नी रोग, मूत्र-सम्बन्धी विकार, उच्च रक्तचाप, मोटापा, बवासीर तथा पाचन-सम्बन्धी गडबडिमा अत्यन्त लाभदायक हुने गर्दछ । गर्मीमा अत्यधिक पसिना आएमा शरीरमा सोडियमको मात्रा कम हुन जान्छ । मुलामा ३३ मिलिग्राम सोडियम पाइने गर्दछ । मुला खानाले सोडियमको मात्रा सहज ढङ्गले पुर्ति हुने गर्दछ । मुला खानाले शरीरबाट बिषालु ग्यास (कार्बन डाई ऑक्साइड) को निष्कासन भै जीवनदायी ऑक्सीजन को प्राप्ति हुने गर्दछ । कपालमा जुम्रा परेमा मुलाको रसमा पानी मिलाएर धोएमा फाइदा पुग्दछ । ६. हीमोग्लोबिनको कमी हटाउँन मुलाको रसमा समान मात्रामा अनारको रस मिलाएर पिएमा रगतमा हीमोग्लोबिनको मात्रा बढ्दछ । ७. मुलाको सेवनबाट रक्त विकार हट्ने तथा छालाको धब्बा हटने गर्दछ । दाँत पहेलो भएमा मुलाको टुक्रामा कागतीको रस मिलाएर दाँतमा विस्तरै मोल्नाले दाँत सफा हुने गर्दछ । यसको साथै मुलाका सासाना टुक्रा काटेर कागतीको रसमा मिलाएर विस्तारै चपाएर केहीबेर मुखमा राखेर फाल्ने कार्य नियमित रूपमा गर्नाले दाँतमा चढेको पहेंलो पत्र हटेर जाने गर्दछ । ८. पायरियाबाट मुक्तिः पायरियाबाट ग्रसित व्यक्तिले मुलाको रस दिनमा २-३ पटक कुल्ला गरेर यसको रस पिएमा फाइदा हुन्छ । मुलाको रसले कुल्ला गर्नु, दाँतको गिजा तथा दाँतलाई मोल्नु तथा रसलाई पिउँनाले दाँत र गिजालाई निरोग गर्नमा मदत पु-याउदछ । ९. कब्जियतबाट राहतः कब्जियतबाट सताइएका व्यक्तिले मुलामा कागतीको रस र नुन हालेर विहान खाएमा फाइदा पुग्दछ । भोजनमा ताजा मुलालाई सलादको रूपमा लिएमा अरुबढी लाभप्रद हुन्छ । यस्तो समयमा तारेको भुटेको भोजन खान हुँदैन । यस्तो समयमा खिचडी, दलिया आदिखानु उपयुक्त हुन्छ । मुखको दुर्गन्ध हटाउँन सिधेनुन मिलाएर दैनिक विहान विहान खाएमा मुखको दुर्गन्ध हट्दछ । पेट दुखेर हैरान भएमा मुलाको रसमा कागती मिलाएर पिएमा वा मुलाको अचार खाएमा फाइदा हुन्छ । १०. अनुहारबाट डण्डिफोर र चाउरी परेको हटाउन मुलाको टुक्रा गोलो गरेर काटेर डण्डिफोर भएको ठाउँमा तथा चाउरी परेको ठाउँमा नियमित लगाउँने तथा केही समयपछी चिसो पानीले धोएमा फाइदा हुने गर्दछ । डण्डिफोर निस्कनु तथा छाला चाउरी पर्नु रगतको खरावीको कारणहुने भएकाले रगतको खराबिबाट छालामा देखिने विकारहरु निर्मुल हुन सक्दछ।

उद्योग=

Raphanus sativus प्रजातिहरूको बिउको लागि बिउको तेल निकालनको लागि दबाएर राख्न सकिन्छ। जंगली मुलाको बिउ ४८% तेल सामग्रीको लागि हुन्छन्, र मानव उपभोगको लागि उपयुक्त हुँदैन, जबकि तेल जैव ईंन्धनको एक संभावित स्रोत हो.^[१५] तिलहन मुला ठंडी जलवायुमा राम्रो तरिकाले बढइन्छ। ^[१६]

संस्कृति

ओक्साका, मेक्सिकोको नागरिक, २३ डिसेम्बरको Noche de लस Rábanosको मुलाको रात क्रिसमस ला Navidad समारोहको एक भागको रूपमा भनिन्छ तिहारमा मुलाको जश्न मनाने. स्थानीय मान्छेके धार्मिक र लोकप्रिय बनाउन आंकडे मुलाको र उनलाई शहर वर्गमा प्रदर्शित.^[१७]

अरु पनि हेर्नुहोस

Raphanin
Nanakusa हैन - sekku

टिप्पणीहरू

↑ Mish, Frederick C., Editor in Chief. “Daikon.” Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary. 9th ed. Springfield, MA: Merriam-Webster Inc., 1985. ISBN 0-87779-508-8, ISBN 0-87779-509-6 (indexed), and ISBN 0-87779-510-X (deluxe).
↑ लुईस जोन्स, LJ, थोर्प, जेपी, वालिस, जीपी (1982). जीनस Raphanusको चार प्रजातिहरूमा आनुवंशिक विचलन: घरेलू मूला आरको वंशको लागि निहितार्थ sativus. जैविक जर्नल Linnean सोसायटी. 18 (1): 35-48.
↑ डैनियल Zohary र मारियामा Hopf, पुरानी दुनियामा बिरुवाहरूको पातलू, तेश्रो संस्करण (ओक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, 2000), पृ. 139
↑ कार्नेल विश्वविद्यालय.बढ रहेको छ गाइड: मुला
↑ Dainello, फ्रैंक जे (नवंबर 2003) "मुला गाइड फसल वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०२-२२ मिति टेक्सास सहकारी विस्तार, बागवानी खेति मार्गदर्शिकाएँ सीरीज
↑ ^६.०० ^६.०१ ^६.०२ ^६.०३ ^६.०४ ^६.०५ ^६.०६ ^६.०७ ^६.०८ ^६.०९ ^६.१० Faust, जोआन ली. (1996/03/03.) "शीघ्र मुलाको जय हो, आफ्नो सबै रूपहरू में." न्यूयर्क टाइम्स, nytimes.com अभिलेखागारको माध्यम ले. 2007/09/27मा लिया गया.
↑ ^७.०० ^७.०१ ^७.०२ ^७.०३ ^७.०४ ^७.०५ ^७.०६ ^७.०७ ^७.०८ ^७.०९ पीटरसन, हमारी. (1999/05/02.) मुला: अंकुर आरामको अधिकार बढो मुश्किल छ। " न्यूयर्क टाइम्स, nytimes.com अभिलेखागारको माध्यम ले. 2007/09/27मा लिया गया.
↑ ^८.० ^८.१ ^८.२ Beattie, झा र WR Beattie. (मार्च 1938) मुलाको उत्पादन. " अमेरिकी कृषि विभाग, पत्रक हैन. विश्वविद्यालय उत्तर टेक्सास सरकारको माध्यम ले, 57 Z देखि A सम्म डिजिटलीकरण परियोजना वेबसाइट दस्तावेज. 2007/09/27मा लिया गया.
↑ Aiton, विलियम टाउनसेंड. (1812.) "Hortus Kewensis, या, Kew, द्वितीय संस्करणमा रयल बोटेनिक गार्डनमा बिरुवाहरूको खेतीको एक सूचीपत्र Vol चतुर्थ. Longman, हर्स्ट, रीस, ओर्मे, र ब्राउन लन्डन. पृष्ठ 129. 2007/09/28मा लिया गया.
↑ Lindley, जर्ज. (1831.) बागवानी र भान्सा गार्डनको लागि एक गाइड: या सबै भन्दा मूल्यवान फल र सब्जिहरू ग्रेट ब्रिटेनमा खेतीको एक खाता Longman, रीस, ओर्मे, ब्राउन, र ग्रीन: लन्डन. 2007/09/28मा लिया गया.
↑ McIntosh, चार्ल्स. (1828.) "प्रैक्टिकल, माली र आधुनिक बागबान." थमस केली: लन्डन. 288 पृष्ठ.
↑ (2004) "Daikon." अङ्ग्रेजी भाषाको अमेरिकी विरासत शब्दकोश, चौथा संस्करण, ह्यूटन मिफ्लिन कम्पनी dictionary.comको माध्यम ले,. 2007/09/28मा लिया गया. ** McAffee चेतावनी दिएको छ कि यस साइटको लागि एक ब्राउजर भेद्यताको शोषण गर्ने प्रयास गर्यो।
↑ (.) 2002/02/10 29 किलो मुला प्रतियोगिता जीतइन्छ। " Kyodo विश्व समाचार सेवा,को माध्यमले highbeam.com (पूर्ण उपयोगको लागि शुल्क.) 2007/09/28मा लिया गया.
↑ विलियम्स, सैली (2004) "केहि मुला साथ, यो फलीको बारेमा छ," वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०२-०१ मिति , भान्सा Gardners इंटरनेशनल. 21 जून, 2008को लिया गया.
↑ "Plant Oils as Fuel: Radish oil"। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०२-२४ मिति
↑ "Oilseed radish"।
↑ "Christmas in Oaxaca"। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०७-१७ मिति

बाहिरी लिङ्कहरू

[WebsterNinthNewCollege-1] Mish, Frederick C., Editor in Chief. “Daikon.” Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary. 9th ed. Springfield, MA: Merriam-Webster Inc., 1985. ISBN 0-87779-508-8, ISBN 0-87779-509-6 (indexed), and ISBN 0-87779-510-X (deluxe).

[2] लुईस जोन्स, LJ, थोर्प, जेपी, वालिस, जीपी (1982). जीनस Raphanusको चार प्रजातिहरूमा आनुवंशिक विचलन: घरेलू मूला आरको वंशको लागि निहितार्थ sativus. जैविक जर्नल Linnean सोसायटी. 18 (1): 35-48.

[3] डैनियल Zohary र मारियामा Hopf, पुरानी दुनियामा बिरुवाहरूको पातलू, तेश्रो संस्करण (ओक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, 2000), पृ. 139

[cornell-4] कार्नेल विश्वविद्यालय.बढ रहेको छ गाइड: मुला

[dainello2003-5] Dainello, फ्रैंक जे (नवंबर 2003) "मुला गाइड फसल वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०२-२२ मिति टेक्सास सहकारी विस्तार, बागवानी खेति मार्गदर्शिकाएँ सीरीज

[faust1996-6] ६.०० ^६.०१ ^६.०२ ^६.०३ ^६.०४ ^६.०५ ^६.०६ ^६.०७ ^६.०८ ^६.०९ ^६.१० Faust, जोआन ली. (1996/03/03.) "शीघ्र मुलाको जय हो, आफ्नो सबै रूपहरू में." न्यूयर्क टाइम्स, nytimes.com अभिलेखागारको माध्यम ले. 2007/09/27मा लिया गया.

[peterson1999-7] ७.०० ^७.०१ ^७.०२ ^७.०३ ^७.०४ ^७.०५ ^७.०६ ^७.०७ ^७.०८ ^७.०९ पीटरसन, हमारी. (1999/05/02.) मुला: अंकुर आरामको अधिकार बढो मुश्किल छ। " न्यूयर्क टाइम्स, nytimes.com अभिलेखागारको माध्यम ले. 2007/09/27मा लिया गया.

[beattie1938-8] ८.० ^८.१ ^८.२ Beattie, झा र WR Beattie. (मार्च 1938) मुलाको उत्पादन. " अमेरिकी कृषि विभाग, पत्रक हैन. विश्वविद्यालय उत्तर टेक्सास सरकारको माध्यम ले, 57 Z देखि A सम्म डिजिटलीकरण परियोजना वेबसाइट दस्तावेज. 2007/09/27मा लिया गया.

[9] Aiton, विलियम टाउनसेंड. (1812.) "Hortus Kewensis, या, Kew, द्वितीय संस्करणमा रयल बोटेनिक गार्डनमा बिरुवाहरूको खेतीको एक सूचीपत्र Vol चतुर्थ. Longman, हर्स्ट, रीस, ओर्मे, र ब्राउन लन्डन. पृष्ठ 129. 2007/09/28मा लिया गया.

[10] Lindley, जर्ज. (1831.) बागवानी र भान्सा गार्डनको लागि एक गाइड: या सबै भन्दा मूल्यवान फल र सब्जिहरू ग्रेट ब्रिटेनमा खेतीको एक खाता Longman, रीस, ओर्मे, ब्राउन, र ग्रीन: लन्डन. 2007/09/28मा लिया गया.

[11] McIntosh, चार्ल्स. (1828.) "प्रैक्टिकल, माली र आधुनिक बागबान." थमस केली: लन्डन. 288 पृष्ठ.

[amher2004-12] (2004) "Daikon." अङ्ग्रेजी भाषाको अमेरिकी विरासत शब्दकोश, चौथा संस्करण, ह्यूटन मिफ्लिन कम्पनी dictionary.comको माध्यम ले,. 2007/09/28मा लिया गया. ** McAffee चेतावनी दिएको छ कि यस साइटको लागि एक ब्राउजर भेद्यताको शोषण गर्ने प्रयास गर्यो।

[13] (.) 2002/02/10 29 किलो मुला प्रतियोगिता जीतइन्छ। " Kyodo विश्व समाचार सेवा,को माध्यमले highbeam.com (पूर्ण उपयोगको लागि शुल्क.) 2007/09/28मा लिया गया.

[14] विलियम्स, सैली (2004) "केहि मुला साथ, यो फलीको बारेमा छ," वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०२-०१ मिति , भान्सा Gardners इंटरनेशनल. 21 जून, 2008को लिया गया.

[15] "Plant Oils as Fuel: Radish oil"। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०२-२४ मिति

[16] "Oilseed radish"।

[17] "Christmas in Oaxaca"। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०७-१७ मिति

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]

[१२]

[१३]

[१४]

[१५]

[१६]

[१७]

हे वा स तरकारीहरू
कन्दमुलहरू	आलु • प्याज • छ्यापी‎ • गाजर • मूला • शलगम • सखरखण्ड • तरुल
हरिया तरकारीहरू	प्याज • काउली • बन्दागोभी • खोर्सानी • धनियाँ • पालुङ्गो • रायो • चम्सुर • कुरिलो • मेथीको साग • सिमसाग
फलरूपी तरकारीहरू	काँक्रो • गोलभेडा • घिरौंला • चिचिण्डो • बरेला • पाटे घिरौंला • लौका • करेला • कुभिण्डो • रामतोरियाँ • भान्टा • फर्सी • जुकिनी • परबर • वन करेला • स्कुस
कोसा तथा दानादार तरकारीहरू	बोडी • केराउ • बकुल्ला सिमी • टाटे सिमी