अरुणा आसफ अली

अरुणा आसफ अली
जन्म	अरुणा गांगुली 16 जुलाई 1909 कालका, पञ्जाब, भारत
मृत्यु	२९ जुलाई १९९६ (उमेर ८७) नयाँ दिल्ली, भारत
राष्ट्रियता	भारतीय
नागरिकता	भारतीय
मातृ शिक्षाप्रतिष्ठान	सेक्रेड हार्ट कन्भेन्ट
पेशा	राजनीतिक, कार्यकर्ता, शिक्षक,प्रकाशक
जीवनसाथी	आसफ अली ​ ​(विवाह. 1928; मृत्यु 1953)
पुरस्कार	अन्तर्राष्ट्रिय लेनिन शान्ति पुरस्कार (1964), जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार (1991) ,पद्म विभूषण (१९९२) ,भारत रत्न (1997)

स्मारक टिकट,१९९८

अरुणा आसफ अली (१६ जुलाई १९०९ - २९ जुलाई १९९६) एक भारतीय शिक्षाविद्, राजनीतिक कार्यकर्ता, र प्रकाशक थिइन्। भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनमा सक्रिय सहभागी, उनलाई १९४२ मा भारत छोडो आन्दोलनको क्रममा गोवालिया ट्याङ्क मैदान, बम्बईमा भारतीय राष्ट्रिय झण्डा फहराउनको लागि व्यापक रूपमा सम्झिन्छ। स्वतन्त्रता पछि, उनी राजनीतिमा सक्रिय भइन्, दिल्लीको पहिलो मेयर बनिन्।

बाल्यकाल

अरुणाको जन्म १६ जुलाई १९०९ मा कालका, पञ्जाब, ब्रिटिश भारत (अहिले हरियाणा, भारत) मा बंगाली ब्राह्मण परिवारमा भएको थियो। . उनका बुबा उपेन्द्रनाथ गांगुली पूर्वी बंगाल (अहिले बंगलादेश) को बरिसाल जिल्लाका थिए तर संयुक्त प्रान्तमा बसोबास गर्नुभयो। उनका बुबा रेस्टुरेन्टका मालिक थिए । उनकी आमा अम्बालिका देवी प्रख्यात ब्राह्मो नेता त्रैलोक्यनाथ सान्यालकी छोरी थिइन् जसले धेरै ब्राह्मो भजन लेखेका थिए। उपेन्द्रनाथ गांगुलीका कान्छो भाइ धीरेन्द्रनाथ गांगुली (डीजी) प्रारम्भिक फिल्म निर्देशकहरू मध्ये एक थिए। अर्का भाइ नागेन्द्रनाथ विश्वविद्यालयका प्राध्यापक थिए जसले नोबेल पुरस्कार विजेता रवीन्द्रनाथ टैगोरकी एकमात्र जीवित छोरी मीरा देवीसँग विवाह गरे। अरुणाकी बहिनी पूर्णिमा बनर्जी भारतको संविधान सभाको सदस्य थिइन्। अरुणाले लाहोरको सेक्रेड हार्ट कन्भेन्ट र त्यसपछि नैनीतालको अल सेन्ट्स कलेजमा पढेका थिए। उनको स्नातक पछि, उनले कलकत्ताको गोखले मेमोरियल स्कूलमा शिक्षिकाको रूपमा काम गरे। उनले इलाहाबादमा कांग्रेस पार्टीका नेता आसफ अलीलाई भेटिन्। धर्म र उमेरको आधारमा आमाबाबुको विरोधको बावजुद (उनी मुस्लिम थिए र उनको २० वर्षभन्दा बढी उमेरमा) उनीहरूले सन् १९२८ मा विवाह गरे।

My father was no more when Asaf and I married in September 1928. My paternal uncle Nagendranath Ganguly, a university professor who regarded himself as my guardian, said to relatives and friends that as far as he was concerned I was dead and he had performed my shraddh.

विरासत

अरुणा आसफ अलीलाई सन् १९६४ को लागि अन्तर्राष्ट्रिय लेनिन शान्ति पुरस्कार र १९९१ मा अन्तर्राष्ट्रिय समझदारीको लागि जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो। उनलाई १९९२ मा आफ्नो जीवनकालमा भारतको दोस्रो सर्वोच्च नागरिक सम्मान, पद्म विभूषण र अन्ततः सन् १९९७ मा मरणोपरान्त सर्वोच्च नागरिक सम्मान, भारत रत्नबाट सम्मानित गरिएको थियो। 1998 मा, उनको सम्झनामा एक टिकट जारी गरिएको थियो। नयाँ दिल्लीको अरुणा आसफ अली मार्ग उनको सम्मानमा नामकरण गरिएको थियो। अखिल भारतीय अल्पसंख्यक मोर्चाले वार्षिक रूपमा डा अरुणा असफ अली सद्भावना पुरस्कार वितरण गर्दछ।