विकिपिडिया:सुरक्षण नीति
यो एक विकिपिडियामा प्रस्ताव गरिएको नीति, दिशानिर्देश, वा प्रक्रिया हो। यो प्रस्ताव हाल बन्ने क्रममा रहेको छ वा बनिसकेको छ र नीति लागू गर्न वार्तालाप पृष्ठमा सहमतिको लागि प्रयास भइरहेको छ। |
यस लेख अथवा भागको कार्य विस्तार अथवा सुधार भइरहेको छ। यसलाई बनाउन अथवा सम्पादन गर्नमा तपाईँको कुनै पनि सहयोगलाई स्वागत छ। यदि यस पृष्ठलाई धेरै दिन देखि सम्पादन गरिएको छैन भने, कृपया यो चिनो हटाउनुहोला। यो पृष्ठलाई अन्तिम सम्पादन Pitambar Bhattarai (वार्ता • योगदान) द्वारा (४ वर्ष पहिले) गरिएको थियो। (शुद्धीकरण) |
कार्यान्वयन नीतिहरू |
---|
पूर्ण-सुरक्षित | |
स्थायी सुरक्षित | |
ढाँचा-सुरक्षित | |
अर्ध-सुरक्षित | |
सृजना सुरक्षित | |
सार्न सुरक्षित | |
अपलोड सुरक्षित | |
बाँकी परिवर्तन सुरक्षित | |
विस्तारित पुष्टित सुरक्षित | |
कार्यालयद्वारा सुरक्षित | |
प्रवाह सुरक्षित |
विकिपिडियाको मुख्य सिद्धान्त "सबैले सम्पादन गर्न सक्ने भएकाले सम्पूर्ण पृष्ठहरू सम्पादनका निम्ति सधैँ खुल्ला हुन्छन्। कुनै पृष्ठ भने अति नै महत्त्वपूर्ण हुने, पृष्ठको सम्पादनमा सबै सहभागी हुन पाउने हुँदा पृष्ठको स्तर बिगारिन सक्ने बुझि, अधिकार प्राप्त प्रयोगकर्ताहरूले मात्र सम्पादन गर्न मिल्ने बनाइएको हुन्छ (प्रायः अस्थायी तर कहिलेकाहीँ अनिश्चित कालसम्म), यसैलाई पृष्ठ सुरक्षा भनिन्छ वा उक्त पृष्ठ सुरक्षित पृष्ठ हो।
विकिपिडियाका केही लेखहरूलाई बर्बरता (बर्बरताबाट) बचाउनका लागि सुरक्षित गर्ने गरिन्छ। प्राय: जसो प्रयोग हुने प्रकारका सुरक्षा पूर्ण सुरक्षा हुन्। सुरक्षित गरिएका लेखहरूलाई विकिपिडियाका प्रबन्धकहरूले मात्रै परिवर्तन गर्न सक्छन्। केही लेखहरूलाई अर्ध-सुरक्षित पनि गर्ने गरिन्छ, यस्ता लेखहरूलाई विकिपिडियाका स्वनिर्धारित प्रयोगकर्ताहरूले मात्रै परिवर्तन गर्न सक्छन्। अर्ध-सुरक्षित पृष्ठहरूलाई सम्पादित गर्नका लागि तपाईँ स्वनिर्धारित प्रयोगकर्ताहरू बन्नुहोस्, यसका लागि तपाईँ एउटा प्रयोगकर्ता खाता खोल्नुहोस् र त्यस पश्चात थोरैमा १० सम्पादन गर्नुहोस्, ४ दिन पछि तपाईँ स्वतः यस श्रेणीमा आइहाल्नुहुन्छ। सुरक्षाका अन्य प्रकारहरू तल विस्तृत छन्। सुरक्षित पृष्ठहरूको लेख पृष्ठको माथि दायाँ कुनामा सानो ताला प्रतिमाको चिन्ह लगाईन्छ; बिभिन्न रङ्ग तालाहरूले विभिन्न सुरक्षाका प्रकारहरू प्रतिनिधित्व गर्दछन्, जस्तै छविहरूमा दायाँ तिर देखाईएको छ। ढाँचा {{pp-protected}}
सामान्य रूपमा ताला प्रदर्शन गर्न सुरक्षित पृष्ठहरूमा राखिन्छ। सुरक्षित हुँदा पनि पृष्ठको स्रोतपाठ कुनै पनि प्रयोगकर्ताद्वारा हेर्न र प्रतिलिपि गर्न सकिन्छ।
ताला प्रतिमामा माउस पोइन्टर राख्दा उपकरणले एक जानकारी "यो लेख सुरक्षित छ" उत्पादन गर्दछ। यदि ताला ढाँचाको 'कारण' मापदण्ड निर्दिष्ट गरिएको छ भने, उपकरणले पनि पृष्ठ किन सुरक्षित गरिएको छ भनि भन्छ। यदि 'समयावधि' मापदण्ड निर्दिष्ट गरिएको छ भने, उपकरणले पृष्ठ सुरक्षित समय अवधि पनि देखाउँदछ।
यस नीतिले पृष्ठ सुरक्षण र असुरक्षण लागि सुरक्षा प्रकारहरू र प्रक्रियाहरू र सुरक्षाको लागि कुन कारणहरूले लागू गर्नुपर्दछ र किन लागू हुँदैन भनेर विस्तृत रूपमा वर्णन गर्दछ।
सुरक्षाका प्रकारहरूको विस्तृत सर्वेक्षण
[सम्पादन गर्नुहोस्]निम्न प्राविधिक विकल्पहरू प्रबन्धकहरूलाई पृष्ठहरूमा बिभिन्न कार्यहरू सुरक्षित गर्नका लागि उपलब्ध छन्।
- सम्पादन सुरक्षण पृष्ठलाई सम्पादन गर्नबाट जोगाउँदछ।
- सार्न सुरक्षण पृष्ठलाई सार्न वा स्थानान्तरण गर्नबाट जोगाउँदछ।
- सृजना सुरक्षण एक पृष्ठ (सामान्यतया पहिल्यै हटाइएको)लाई सृजना गर्नबाट रोक्छ ("सल्टिङ" पनि भनिन्छ)।
- अपलोड सुरक्षण फाइलको नयाँ संस्करणहरू अपलोड गर्नबाट रोक्छ, तर यसले फाइलको वर्णन पृष्ठमा सम्पादन रोक्दैन (सम्पादन सुरक्षा लागू नगरेसम्म)।
तलका प्राविधिक विकल्पहरू प्रबन्धकहरूलाई पृष्ठहरूमा बिभिन्न कार्यहरूमा सुरक्षा स्तरहरू थप्नको लागि उपलब्ध छन्।
- अर्ध-सुरक्षणले दर्ता नगरिएका र स्वनिर्धारित नभएका योगदानकर्ताहरूद्वाराका कार्यहरू रोक्दछ।
- बाँकी-परिवर्तनहरू सुरक्षण (सम्पादन सुरक्षणका लागि मात्र उपलब्ध) यसको मतलब दर्ता नभएका र नयाँ योगदानकर्ताहरूद्वाराका सम्पादनहरू समीक्षक वा प्रबन्धकहरूद्वारा स्वीकृत नभएसम्म दर्ता नगरिएका पाठकहरूको लागि दृश्यात्मक हुँदैन।
- विस्तारित पुष्टित सुरक्षणले, ३०/५०० सुरक्षणले पनि चिनिने, नेपाली विकिपिडियामा ३० दिनको अवधि र ५०० सम्पादन बिनाका प्रयोगकर्ताहरूद्वाराका कार्य रोक्दछ। यो कुनै पनि प्रकारको अवरोध विरूद्ध लड्न लागू गरिएको छ जहाँ अर्ध-सुरक्षण अप्रभावी साबित भएको हुन्छ। यो पहिलो तहको सुरक्षा स्तरको रूपमा लागू हुँदैन। यसको प्रयोग प्रबन्धकहरूको सूचनापाटीमा राखिएको हुन्छ।
- ढाँचा-सुरक्षणले ढाँचा सम्पादकहरू र प्रबन्धकहरू (जोसँग यसको उपकरणको एक हिस्साको रूपमा यो अधिकार छ) बाहेकका सबैजनाको कार्यलाई रोक्दछ।
- पूर्ण सुरक्षणले प्रबन्धकहरू बाहेकका सबैद्वाराका कार्य रोक्दछ।
कुनै पनि प्रकारको सुरक्षा (प्रवाह सुरक्षण बाहेक) पृष्ठ सुरक्षाको लागि अनुरोधहरूमा अनुरोध गर्न सकिन्छ। पूर्ण सुरक्षित पृष्ठका परिवर्तनहरू सम्बन्धित वार्ता पृष्ठमा प्रस्ताव गरिएको हुनुपर्दछ, र प्रबन्धकहरूले यदि तिनीहरू विवादास्पद छन् वा यदि तिनीहरूमा सहमति छ भने तिनीहरूसँगै गर्नुपर्दछ।
कार्यालय कार्यहरू (तल हेर्नुहोस्), मिडियाविकि नामस्थान (तल हेर्नुहोस्) बाहेकका पृष्ठहरू, यदि यसको सुरक्षाको कारण अब लागू हुँदैन भने, एक उचित अवधि बितिसकेको भए, र त्यहाँ जारी सहमति आवश्यक छ भन्नेमा कुनै सहमति नभएमा प्रबन्धकहरूले पृष्ठ असुरक्षित गर्न सक्दछन्। पृष्ठको असुरक्षित गर्न चाहने सम्पादकहरूले, पहिलो उदाहरणमा, प्रबन्धक लामो समय सम्म निष्क्रिय होस् वा प्रबन्धक पद छोडिसकेको होस्, सुरक्षा लागू गर्ने प्रबन्धकलाई सोध्नु पर्छ; त्यस पछि, पृष्ठ असुरक्षाको लागि अनुरोधहरूमा अनुरोध गर्न सकिन्छ। नोट गर्नुहोस् यदि सुरक्षा लागू गर्ने प्रबन्धक सक्रिय छ र पहिले परामर्श नलिइएको भए त्यस्ता अनुरोधहरू सामान्यत अस्वीकृत हुनेछन्। सुरक्षा र असुरक्षाहरूको लग सुरक्षण लगमा उपलब्ध छ।
बेनामी वा नयाँ प्रयोगकर्ताहरू | स्वनिर्धारित, निर्धारित | विस्तारित पुष्टित | बाँकी परिवर्तनहरू समीक्षक*** | प्रबन्धक | उपयुक्त | |
---|---|---|---|---|---|---|
कुनै पनि होईन | सामान्य सम्पादन (सम्पादन गर्न सक्दछन्; परिवर्तनहरू * तुरून्त प्रत्यक्ष हुन्छन्) | अधिकांश पृष्ठहरू | ||||
बाँकी परिवर्तनहरू | सम्पादन गर्न सक्छन् तर परिवर्तनहरू * समीक्षाकर्ता स्वीकृति नभएसम्म प्रत्यक्ष हुँदैनन् | सामान्य सम्पादन तर यदि पहिले विचाराधिन परिवर्तनहरू छन् भने कुनै परिवर्तनहरू प्रत्यक्ष हुँदैनन्* विचाराधीन परिवर्तनहरू समीक्षा नभएसम्म | सामान्य सम्पादन** र बाँकी परिवर्तनहरू स्वीकार गर्न सक्दछन् |
दर्ता नगरिएका र नयाँ प्रयोगकर्ताहरूबाट उल्लङ्घनको साथ अक्सर सम्पादन गरिएको उच्च बर्बरता वा जीमाजी लेख | ||
अर्ध | सम्पादन गर्न सक्दैनन् | सामान्य सम्पादन | उच्च बर्बरता वा दर्ता नगरिएका र नयाँ प्रयोगकर्ताहरूबाट सम्पादन द्वन्द सहितका लेखहरू; केहि अत्यधिक दृश्यात्मक ढाँचाहरू र मोड्युलहरू | |||
विस्तारित पुष्टित | सम्पादन गर्न सक्दैनन् | सामान्य सम्पादन | विशिष्ट विषय क्षेत्रहरू मध्यस्थताद्वारा अधिकृत; पृष्ठहरू निरन्तर विघटनको बिषयवस्तु भएकोले अर्ध-सुरक्षा रोक्न असफल | |||
ढाँचा | सम्पादन गर्न सक्दैनन् (ढाँचा सम्पादक नभएसम्म, यस अवस्थामा सामान्य सम्पादन) | सामान्य सम्पादन | उच्च-जोखिम ढाँचाहरू तथा मोड्युलहरू | |||
पूर्ण | सम्पादन गर्न सक्दैनन् | उच्च बर्बरता वा विस्तारित पुष्टि भएका खाताहरूबाट सम्पादन द्वन्द सहितका लेखहरू; महत्वपूर्ण ढाँचाहरू र मोड्युलहरू | ||||
* "प्रत्यक्ष हुन्छन्"को मतलब परिवर्तनहरू विकिपिडियामा दर्ता नगरिएका पाठकहरूको लागि दृश्यात्मक हुनेछ। यस तालिका भरिका सबै अवस्थाहरूका परिवर्तनहरू दर्ता गरिएका पाठकहरूको लागि तुरून्तै देखिन्छन्। ** जब प्रबन्धक वा बाँकी परिवर्तनहरू समीक्षकले एक लेख सम्पादन गर्दछ जुन समीक्षाको पर्खाइमा बाँकी रहेको हुन्छ, तिनीहरूले आफ्नै सम्पादन(हरू) प्रत्यक्ष हुनको लागि परिवर्तनहरूको समीक्षा गर्नुपर्नेछ। *** यस स्तम्भले स्वीकार गर्दछ कि एक बाँकी परिवर्तन समीक्षक पनि पुष्टि विस्तारित छ। (एक बाँकी परिवर्तन समीक्षा समीक्षकलाई विस्तारित पुष्टि गरिएको सुरक्षा मार्फत सम्पादन गर्न अलग विस्तारित पुष्टि गरिएको अधिकार चाहिन्छ; अभ्यासमा लगभग सबै विचाराधीन परिवर्तन समीक्षाकर्ताहरूको विस्तारित पुष्टि अधिकार हुनेछ।)
|
सुरक्षाका प्रकारहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]
पूर्ण सुरक्षण
[सम्पादन गर्नुहोस्]एक पूर्ण सुरक्षित पृष्ठ प्रबन्धकहरू बाहेक जो कोहीद्वारा सम्पादन वा सारिन सकिदैन। सुरक्षा एक निर्दिष्ट समयको लागि वा अनिश्चित हुन सक्छ।
पूर्ण सुरक्षित पृष्ठमा परिमार्जनहरू यसको वार्ता पृष्ठमा (वा अर्को उपयुक्त फोरममा) छलफलको लागि प्रस्ताव गर्न सकिन्छ। प्रबन्धकहरूले सहमति प्रतिबिम्बित सुरक्षित लेखमा परिवर्तन गर्न सक्दछन्। वार्तालाप पृष्ठमा ढाँचा {{Edit fully protected}}
} राख्दा विवादास्पद परिवर्तनहरू लागू गर्न प्रबन्धकहरूको ध्यान आकर्षित गर्दछ।
सामग्री विवाद
[सम्पादन गर्नुहोस्]सामग्री विवाद र सम्पादन द्वन्द अन्य सम्पादकहरूद्वारा सामान्य पृष्ठ सम्पादनको अनुमति दिँदै असंलग्न प्रबन्धकहरूद्वारा जारी निषेधहरूको साथ सम्बोधन गर्न सकिन्छ। सुरक्षण नीति अन्तर्गत, एक वैकल्पिक दृष्टिकोण उपलब्ध छ किनकि प्रबन्धकहरूसँग अस्थायी रूपमा पूर्ण लेखलाई जारी गर्नको लागि चलिरहेको सम्पादन युद्ध अन्त्य गर्ने विवेकाधिकार छ। यो दृष्टिकोण बहुदलीय विवाद र विवादास्पद सामग्रीको लागि उपयुक्त हुनसक्छ किनकि वार्ता पृष्ठ सहमति अनुरोधित सम्पादनहरूको कार्यान्वयनको लागि आवश्यक हुनजान्छ।
सामग्रीको विवादको कारण पृष्ठ सुरक्षण गर्दा, जस्तै बर्बरता, प्रतिलिपि अधिकार उल्लङ्घन, मानहानि, वा जीवित व्यक्तिहरूको खराब-गुणवत्ता समावेश नीति उल्लङ्घन गर्ने सामग्री संस्करणको सुरक्षा गर्नबाट बच्ने प्रबन्धकहरूको कर्तव्य हुन्छ। प्रबन्धकहरू उनीहरूको विवेकको अभ्यास गर्दा यस विवादास्पद प्रयोगको क्रममा, कुनै लेखको सबैभन्दा हालको संस्करणमा सुरक्षा लागू गर्ने कि पुरानो, स्थिर, वा पूर्व-सम्पादन-संस्करण संस्करणको निर्णय गर्नको लागि विनिमय रहन्छ।
विवादास्पद वा स्पष्ट सहमति भएका बाहेक सुरक्षित पृष्ठहरू परिवर्तन नगरिकन सम्पादन गर्न सकिँदैन। सम्पादकहरू विश्वस्त थिए कि लेखको सुरक्षित संस्करणले नीति उल्लङ्घन गर्ने सामग्री समावेश गर्दछ, वा त्यो सुरक्षणले विवादास्पद संशोधन स्थापना गरेर सम्पादन युद्ध वा अवरोधलाई पहिचान गरेको छ, सम्पादन युद्धको अघि एक स्थिर संस्करण पहिचान गर्न सक्दछ र त्यो उल्टो संस्करणमा अनुरोध गर्दछ। यस्तो अनुरोध गर्नु अघि सम्पादकहरूले विचार गर्नुपर्दछ कि स्वतन्त्र सम्पादकहरूले सुझावलाई कसरी अवलोकन गर्न सक्छन् र मान्यता दिन्छ कि सम्पादन युद्ध जारी राख्नु अवरोधित हुने आधार हो।
प्रबन्धकहरू जसले लेखमा ठोस सामग्री परिवर्तन गरेका छन् उनीहरूलाई संलग्न मानिन्छ र उनीहरूको उन्नत अनुमतिहरू तिनीहरूको आफ्नै स्थानको लागि प्रयोग गर्नुहुन्न। कुनै विवादमा सामेल हुँदा, बरु एकतर्फी व्यवहार गरेर विवाद निम्त्याउनु भन्दा, सबै सम्पादकहरूलाई बाँधेर एक असंलग्न प्रबन्धकबाट परिवर्तनको लागि अनुरोध गर्ने सम्बन्धी नीतिहरूको सम्मान गर्न प्रायः बुद्धिमानी हुन्छ।
बर्बरता
[सम्पादन गर्नुहोस्]रोकथाम उपायको रूपमा पृष्ठ सुरक्षा लागू गर्नु विकिपिडियाको खुला प्रकृति विपरीत हो र यदि यी कारणहरूको लागि लागू गरियो भने सामान्यतया अनुमति दिइदैन। यद्यपि, उचित र सर्वमान्य सुरक्षा स्तरको छोटो अवधिको लागि अनुमति दिइन्छ जहाँ स्पष्ट बर्बरता वा अवरोध आउँदैछ र आवृत्तिको स्तरमा यसलाई रोक्नको लागि यसको प्रयोग आवश्यक पर्दछ। सुरक्षणको अवधि सकेसम्म छोटो समयका लागि गरिनुपर्दछ, र मेहनेती सम्पादकहरूलाई परिवर्तन गर्न अझै अनुमति दिँदै अवरोध रोक्नको लागि सुरक्षण स्तर आवश्यक पर्ने न्यूनतम प्रतिबन्धमा ठीक गर्नुपर्दछ।
"इतिहास मात्र" समीक्षा
[सम्पादन गर्नुहोस्]यदि मेटाइएको पृष्ठ मेटाउने समीक्षा हुँदैछ भने प्रबन्धकहरूले मात्र सामान्यतया पृष्ठको अघिल्लो सामग्री हेर्न सक्षम हुन्छन्। यदि उनीहरूले छलफललाई फाइदा हुने पाइयो भने अन्य प्रयोगकर्ताहरूलाई पृष्ठ सामग्री हेर्न अनुमति दिन, प्रबन्धकहरूले पृष्ठ पुनर्स्थापित गर्न सक्दछन्, यसलाई खाली गर्न वा सामग्रीलाई {{Temporarily undeleted}}
वा समान सूचनाको साथ बदल्न सक्छ, र पृष्ठलाई पूर्ण रूपमा सुरक्षित गर्दै भविष्यका अन्य सम्पादन रोक्न सक्दछन्।त्यसपछी पृष्ठको अघिल्ला सामग्रीहरू पृष्ठ इतिहास मार्फत सबैको लागि पहुँचयोग्य हुन्छन्।
सुरक्षित सामान्य फाइल नामहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]सामान्य फाइल नामहरू जस्तै File:Map.jpg, File:Photo.jpg, र File:Sound.wav नयाँ संस्करणहरू अपलोड हुनबाट रोक्नको लागि पूर्ण रूपमा सुरक्षित छन्।
स्थायी सुरक्षण
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्रबन्धकहरूले विकिपिडियामा केहि क्षेत्रहरूको लागि सुरक्षा परिवर्तन गर्न वा हटाउन सक्दैनन जुन मिडियाविकि सफ्टवेयरद्वारा स्थायी रूपमा सुरक्षित छन्:
पृष्ठहरूलाई सुरक्षित गरिनुका कारण
[सम्पादन गर्नुहोस्]विकिपिडियामा पृष्ठहरूलाई निम्न कारणले गर्दा सुरक्षित गर्ने गरिन्छ-
- सुरक्षाको सामान्यकारण
- अत्यधिक बर्बरता तथा उत्पात
- अति महत्त्वपूर्ण पृष्ठ
- अत्यधिक भड्काउ भएको परिवर्तन
- अत्यधिक वाहियात लिङ्कहरू जोड्नु
- अफलदायी सम्पादन युद्ध
- अधिक यातायात भएको पृष्ठ
- प्रयोगकर्ताको निजी पृष्ठ
सुरक्षाका निमित्त
[सम्पादन गर्नुहोस्]- पूर्ण-सुरक्षित (fully protected) पृष्ठहरूलाई सम्पादित गर्नका लागी तपाई चौतारी मा चर्चा गर्नुस् अथवा कुनै पनि सक्रिय प्रबन्धक लाई सूचना दिएर पृष्ठलाई असुरक्षित गराउनु होला ।
- कुनै पृष्ठलाई सुरक्षित गर्नका लागि अनुरोध गर्नुहोस् ।