बलुची भाषा

बलुची
بلۏچی Balòci
मूलभाषी	पाकिस्तान, इरान, अफगानिस्तान
क्षेत्र	बलुचिस्तान
रैथाने(हरू)	बलुच
मातृभाषी वक्ता	०.८ करोड
भाषा परिवार	भारोपेली भाषा परिवार आर्य इरानेली इरानेली पश्चिमी इरानेली उत्तरपश्चिमी इरानेली बलुची
लिपि	बलुची मानक वर्णमाला
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा	पाकिस्तान बलुचिस्तान
नियामक संस्था	बलुची अकादमी, क्वेटा, बलुचिस्तान, पाकिस्तान बलोची अकादमी सरबाज, सरबाज, इरान
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-२	bal
आइएसओ ६३९-३	bal – inclusive code व्यक्तिगत कोडहरू: bgp – पूर्वी बलुची bgn – पश्चिमी बलुची bcc – दक्षिणी बलुची
ग्लोटोलग	balo1260
बलुचीको अनुमानित भौगोलिक वितरण

बलुची (بلۏچی) एक उत्तरपश्चिमी इरानेली भाषा हो जुन मुख्यतया पाकिस्तान, इरान र अफगानिस्तानको बलुचिस्तान क्षेत्रमा बोलिने गरिन्छ। यसबाहेक, ओमान, फारसको खाडीका अरब राज्यहरू, तुर्कमेनिस्तान, पूर्वी अफ्रिका र विश्वका अन्य भागहरूमा डायस्पोरा समुदायहरूमा वक्ताहरू छन्। एथ्नोलगका अनुसार वक्ताहरूको कुल सङ्ख्या ०.८ करोड छ। तीमध्ये ६२ लाख ८० हजार पाकिस्तानमा छन्।

बलुची पश्चिमी इरानेली उपसमूहसँग सम्बन्धित छ, र यसको मूल मातृभूमि केन्द्रीय क्यास्पियन क्षेत्र वरपर हुन सुझाव दिइएको छ।

वर्गीकरण

बलुची एक भारोपेली भाषा हो, जुन बलोचहरूले बोल्छन् र परिवारको आर्य इरानेली शाखासँग सम्बन्धित छन्। इरानेली भाषाको रूपमा, यसलाई उत्तर पश्चिमी समूहमा वर्गीकृत गरिएको छ।

ग्लोटोलगले कोरोशी, दक्षिणी बलुची र पश्चिमी बलुची ("दक्षिणी-पश्चिमी बलुची" शाखा अन्तर्गत समूहीकृत), र पूर्वी बलुची, सबै "बलोचिक" समूह अन्तर्गत चार फरक किसिमहरू वर्गीकृत गर्दछ।

बोलीहरू

त्यहाँँ दुई मुख्य बोलीहरू छन्: माण्डवानी (उत्तरी) जनजातिहरूको बोली र डोम्की (दक्षिणी) जनजातिहरूको बोली। बोलीको भिन्नता धेरै महत्त्वपूर्ण छैन। एउटा भिन्नता यो हो कि उत्तरी बोलीमा व्याकरणिक समाप्ति दक्षिणी जनजातिहरूको तुलनामा कम फरक छ। एक पृथक बोली कोरोशी हो, जुन फार्स प्रान्तको काश्काई आदिवासी सङ्घमा बोलिने गरिन्छ। कोरोशीले व्याकरण र शब्दकोशमा आफूलाई बलुची प्रजातिहरूमा फरक पार्छ।

बलुची एकेडेमी सरबाजले बलोचीका लागि मानक वर्णमाला डिजाइन गरेको छ।