वरुणग्रह

Neptune  

Neptune from Voyager 2 with Great Dark Spot at left
Discovery
आविष्कारकर्ता	Urbain Le Verrier John Couch Adams Johann Galle
पत्ता लागेको मिति	September 23, 1846
Designations
Pronunciation	/ˈnɛptuːn/
Adjective	Neptunian
Orbital characteristics
Epoch J2000
Aphelion	4,553,946,490 km 30.44125206 AU
Perihelion	4,452,940,833 km 29.76607095 AU
Semi-major axis	4,503,443,661 km 30.10366151 AU
Eccentricity	0.011214269
परिभ्रमण अवधि	60,190 days 164.79 years 89,666 Neptune solar days
परिभ्रमण अवधि	367.49 day
परिभ्रमण गति	5.43 km/s
Mean anomaly	267.767281°
Inclination	1.767975° to Ecliptic 6.43° to Sun’s equator 0.72° to Invariable plane
Longitude of ascending node	131.794310°
Argument of perihelion	265.646853°
उपग्रह	13
Physical characteristics
भूमध्यरेखीय अर्धब्यास	24,764 ± 15 km 3.883 Earths
ध्रुवीय अर्धब्यास	24,341 ± 30 km 3.829 Earths
Flattening	0.0171 ± 0.0013
सतहको क्षेत्रफल	7.6408×10९ km2 14.98 Earths
आयतन	6.254×10१३ km3 57.74 Earths
पिण्ड	1.0243×1026 kg 17.147 Earths
औशत घनत्व	1.638 g/cm3
Equatorial surface gravity	11.15 m/s2 1.14 g
Escape velocity	23.5 km/s
परिक्रमण अवधि	0.6713 day 16 h 6 min 36 s
Equatorial rotation velocity	2.68 km/s 9,660 km/h
अक्षको झुकाव	28.32°
North pole right ascension	19h 57m 20s 299.3°
North pole declination	42.950°
Albedo	0.290 (bond) 0.41 (geom.)
Surface temp.    1 bar level    ०.१ बार (१० किलोपास्कल)	min mean max 72 K 55 K
Apparent magnitude	8.02 to 7.78
Angular diameter	2.2″–2.4″
Atmosphere
Scale height	19.7 ± 0.6 km
वायुमण्डलीय तत्वहरू	80±3.2% Hydrogen (H2) 19±3.2% Helium 1.5±0.5% Methane ~0.019% Hydrogen deuteride (HD) ~0.00015% Ethane Ices: Ammonia Water Ammonium hydrosulfide(NH4SH) Methane (?)

हब्बल अन्तरिक्ष दुरविनले खिचेको बरुणको तस्बीर

वरुणग्रह सौर्यमण्डलको सूर्यबाट आठौँ ग्रह हो। यो ग्रह पनि एक ग्यास् पिण्ड हो जसको वरिपरि चारवटा मुस्किलले देखिने खालका घेराहरू छन। Urbain Le Verrier र John Couch Adamsलाई वरुण ग्रहको आविश्कारकको रूपमा चिनिन्छ। यो ग्रहलाई पृथ्वीबाट बाइनाकुलर र दूरदर्शकयन्त्रको मद्दतले सजिलै हेर्न सकिन्छ। भोयजर २ नामक अन्तरिक्षयानले १९८९मा पत्तालगाएअनुसार यसमा "The Dark Spot" नाम गरेको आँधी रहेको छ। यद्यपी १९९४मा उक्त आँधी देखिएको थिएन। बरुण ग्रहका १३ वटा उपग्रहहरू छन। ती मध्ये सबैभन्दा ठूलो उपग्रह Triton हो ,जुन् उपग्रह वरुणग्रहको एकमात्र गोलो उपग्रह हो। Trition पृथ्वीको चन्द्रमा भन्दा केही सानो छ। अङ्ग्रेजीमा यसलाई नेप्च्युन भनिन्छ, नेप्च्युन, प्राचीन रोमन धर्मको प्रमुख देवताहरू मध्ये एउटा थिए। उनी समुद्रको देवता थिए। उनकै समतुल्य प्राचीन यूनानी धर्मको देवता थिए पोसाइडन। उनकै नामबाट सौर्य परिवारको आठौँ ग्रहको नाम नेप्च्युन राखिएको हो।

यो पनि हेर्नुहोस

• List of planets