वरुणग्रह

**Neptune**
	Neptune from Voyager 2 with Great Dark Spot at left
Discovery
आविष्कारकर्ता	Urbain Le Verrier; John Couch Adams; Johann Galle
पत्ता लागेको मिति	September 23, 1846
Designations
Pronunciation	i/ˈnɛptuːn/
Adjective	Neptunian
Orbital characteristics
	Epoch J2000
Aphelion	4,553,946,490 km; 30.44125206 AU
Perihelion	4,452,940,833 km; 29.76607095 AU
Semi-major axis	4,503,443,661 km; 30.10366151 AU
Eccentricity	0.011214269
परिभ्रमण अवधि	60,190 days; 164.79 years; 89,666 Neptune solar days
परिभ्रमण अवधि	367.49 day
परिभ्रमण गति	5.43 km/s
Mean anomaly	267.767281°
Inclination	1.767975° to Ecliptic; 6.43° to Sun’s equator; 0.72° to Invariable plane
Longitude of ascending node	131.794310°
Argument of perihelion	265.646853°
उपग्रह	13
Physical characteristics
भूमध्यरेखीय अर्धब्यास	24,764 ± 15 km; 3.883 Earths
ध्रुवीय अर्धब्यास	24,341 ± 30 km; 3.829 Earths
Flattening	0.0171 ± 0.0013
सतहको क्षेत्रफल	7.6408×10९ km2; 14.98 Earths
आयतन	6.254×10१३ km3; 57.74 Earths
पिण्ड	1.0243×1026 kg; 17.147 Earths
औशत घनत्व	1.638 g/cm3
Equatorial surface gravity	11.15 m/s2; 1.14 g
Escape velocity	23.5 km/s
परिक्रमण अवधि	0.6713 day; 16 h 6 min 36 s
Equatorial rotation velocity	2.68 km/s; 9,660 km/h
अक्षको झुकाव	28.32°
North pole right ascension	19h 57m 20s; 299.3°
North pole declination	42.950°
Albedo	0.290 (bond); 0.41 (geom.)
Apparent magnitude	8.02 to 7.78
Angular diameter	2.2″–2.4″
Atmosphere
Scale height	19.7 ± 0.6 km
80±3.2%	Hydrogen (H2)
19±3.2%	Helium
1.5±0.5%	Methane
~0.019%	Hydrogen deuteride (HD)
~0.00015%	Ethane
Ices:
	Ammonia
	Water
	Ammonium hydrosulfide(NH4SH)
	Methane (?)

हब्बल अन्तरिक्ष दुरविनले खिचेको बरुणको तस्बीर

वरुणग्रह सौर्यमण्डलको सूर्यबाट आठौं ग्रह हो। यो ग्रह पनि एक ग्यास् पिण्ड हो जसको वरिपरि चारवटा मुस्किलले देखिने खालका घेराहरू छन। Urbain Le Verrier र John Couch Adamsलाई वरुण ग्रहको आविश्कारकको रूपमा चिनिन्छ। यो ग्रहलाई पृथ्वीबाट बाइनाकुलर र दूरदर्शकयन्त्रको मद्दतले सजिलै हेर्न सकिन्छ। भोयजर २ नामक अन्तरिक्षयानले १९८९मा पत्तालगाएअनुसार यसमा "The Dark Spot" नाम गरेको आँधी रहेको छ। यद्यपी १९९४मा उक्त आँधी देखिएको थिएन। बरुण ग्रहका १३ वटा उपग्रहहरू छन। ती मध्ये सबैभन्दा ठूलो उपग्रह Triton हो ,जुन् उपग्रह वरुणग्रहको एकमात्र गोलो उपग्रह हो। Trition पृथ्वीको चन्द्रमा भन्दा केही सानो छ। अङ्ग्रेजीमा यसलाई नेप्च्युन भनिन्छ, नेप्च्युन, प्राचीन रोमन धर्मको प्रमुख देवताहरू मध्ये एउटा थिए। उनी समुद्रको देवता थिए। उनकै समतुल्य प्राचीन यूनानी धर्मको देवता थिए पोसाइडन। उनकै नामबाट सौर्य परिवारको आठौँ ग्रहको नाम नेप्च्युन राखिएको हो।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्ने]

↑ Hamilton, Calvin J. (अगस्ट ४, २००१), "Neptune", Views of the Solar System, अन्तिम पहुँच २००७-०८-१३।
↑ Walter, Elizabeth (April 21, 2003). Cambridge Advanced Learner's Dictionary (2nd संस्करण). Cambridge University Press. ISBN 0-521-53106-3.
↑ Yeomans, Donald K. (जुलाई १३, २००६), "HORIZONS System", NASA JPL, अन्तिम पहुँच २००७-०८-०८। —At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Neptune Barycenter" and "Center: Sun".
↑ Orbital elements refer to the barycentre of the Neptune system, and are the instantaneous osculating values at the precise J2000 epoch. Barycentre quantities are given because, in contrast to the planetary centre, they do not experience appreciable changes on a day-to-day basis from to the motion of the moons.
↑ ^५.० ^५.१ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named fact2
↑ Seligman, Courtney, "Rotation Period and Day Length", अन्तिम पहुँच २००९-०८-१३।
↑ ^७.०० ^७.०१ ^७.०२ ^७.०३ ^७.०४ ^७.०५ ^७.०६ ^७.०७ ^७.०८ ^७.०९ ^७.१० ^७.११ ^७.१२ ^७.१३ ^७.१४ Williams, David R. (सेप्टेम्बर १, २००४), "Neptune Fact Sheet", NASA, अन्तिम पहुँच २००७-०८-१४।
↑ "The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter", २००९-०४-०३, मूलबाट २००९-०४-२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०४-१०। (produced with Solex 10 written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)
↑ ^९.० ^९.१ ^९.२ ^९.३ P. Kenneth, Seidelmann; Archinal, B. A.; A’hearn, M. F. et al. (२००७), "Report of the IAU/IAGWorking Group on cartographic coordinates and rotational elements", Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90 (3): 155–180, डिओआई:10.1007/s10569-007-9072-y। |coauthors= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
↑ ^१०.० ^१०.१ ^१०.२ ^१०.३ ^१०.४ ^१०.५ ^१०.६ Refers to the level of १ बार (१०० किलोपास्कल) atmospheric pressure
↑ ^११.० ^११.१ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ephemeris

यो पनि हेर्नुहोस[सम्पादन गर्ने]

List of planets

[Hamilton-1] Hamilton, Calvin J. (अगस्ट ४, २००१), "Neptune", Views of the Solar System, अन्तिम पहुँच २००७-०८-१३।

[2] Walter, Elizabeth (April 21, 2003). Cambridge Advanced Learner's Dictionary (2nd संस्करण). Cambridge University Press. ISBN 0-521-53106-3.

[horizons-3] Yeomans, Donald K. (जुलाई १३, २००६), "HORIZONS System", NASA JPL, अन्तिम पहुँच २००७-०८-०८। —At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Neptune Barycenter" and "Center: Sun".

[barycentre-4] Orbital elements refer to the barycentre of the Neptune system, and are the instantaneous osculating values at the precise J2000 epoch. Barycentre quantities are given because, in contrast to the planetary centre, they do not experience appreciable changes on a day-to-day basis from to the motion of the moons.

[fact2-5] ५.० ^५.१ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named fact2

[planet_years-6] Seligman, Courtney, "Rotation Period and Day Length", अन्तिम पहुँच २००९-०८-१३।

[fact-7] ७.०० ^७.०१ ^७.०२ ^७.०३ ^७.०४ ^७.०५ ^७.०६ ^७.०७ ^७.०८ ^७.०९ ^७.१० ^७.११ ^७.१२ ^७.१३ ^७.१४ Williams, David R. (सेप्टेम्बर १, २००४), "Neptune Fact Sheet", NASA, अन्तिम पहुँच २००७-०८-१४।

[meanplane-8] "The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter", २००९-०४-०३, मूलबाट २००९-०४-२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०४-१०। (produced with Solex 10 written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)

[Seidelmann2007-9] ९.० ^९.१ ^९.२ ^९.३ P. Kenneth, Seidelmann; Archinal, B. A.; A’hearn, M. F. et al. (२००७), "Report of the IAU/IAGWorking Group on cartographic coordinates and rotational elements", Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90 (3): 155–180, डिओआई:10.1007/s10569-007-9072-y। |coauthors= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)

[1bar-10] १०.० ^१०.१ ^१०.२ ^१०.३ ^१०.४ ^१०.५ ^१०.६ Refers to the level of १ बार (१०० किलोपास्कल) atmospheric pressure

[ephemeris-11] ११.० ^११.१ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ephemeris

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]

v t e सौर्य परिवार

सूर्य • Heliosphere	ग्रहहरु ☾ = उपग्रह(s) ∅ = rings		बुधग्रह	शुक्रग्रह	पृथ्वी ☾	मंगलग्रह ☾

			बृहस्पतिग्रह ☾ ∅	शनिग्रह ☾ ∅	अरुणग्रह ☾ ∅	वरुणग्रह ☾ ∅

	क्षुद्रग्रहहरु		सेरेस	यम ☾	हुमेआ ☾	मेकमेक

			Eris ☾

	Small Solar System bodies	शिशुग्रहहरु (साना ग्रहहरु)	Groups and families: Vulcanoids · Near-Earth asteroids · Asteroid belt Jupiter Trojans · Centaurs · Neptune Trojans · Asteroid moons · Meteoroids · Pallas · Juno · Vesta · Hygiea ·
		शिशुग्रहहरु (साना ग्रहहरु)	See also the list of asteroids, and the meaning and pronunciation of asteroid names.

		Trans- Neptunians	Kuiper belt – Plutinos: Orcus · Ixion – Cubewanos: 2002 UX₂₅ · Varuna · 1992 QB₁ · 2002 TX₃₀₀ · Quaoar · Huya · 2002 AW₁₉₇
		Trans- Neptunians	Scattered disc: 2002 TC₃₀₂ · 2004 XR₁₉₀ · Sedna

		पुच्छ्रेताराहरु	Lists of periodic and non-periodic comets · Damocloids · Hills cloud · Oort cloud
See also Geology of solar terrestrial planets, astronomical objects, the solar system's list of objects, sorted by radius or mass, and the Solar System Portal

वरुणग्रह

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्ने]

यो पनि हेर्नुहोस[सम्पादन गर्ने]

नेविगेशन मेनू

व्यक्तिगत औजारहरू

नेमस्पेस

बहुरुपहरू

अवलोकनहरू

थप

खोज्नुहोस्

परिचालन

सहायता

विविध पृष्ठहरू

औजारबट्टा

अन्य परियोजनाहरू

प्रिन्ट/निर्यात

अरु भाषामा