शनिग्रह

Saturn

Saturn imaged by the Cassini Orbiter
विवरण
उच्चारण	/ˈsætərn/
विशेषण	Saturnian, Cronian
कक्षपथको विशेषताहरू
युग J2000.0
अपसूर	1,513,325,783 km 10.115 958 04 AU
अनुसूर	1,353,572,956 km 9.048 076 35 AU
अर्ध-मुख्य अक्ष	1,433,449,370 km 9.582 017 20 AU
विलक्षणता	0.055 723 219
कक्षीय अवधि	10,759.22 days 29.4571 yr 24,491.07 Saturn solar days
युटिकाला	378.09 days
औसत कक्षीय गति	9.69 km/s
औसत गति	320.346 750°
झुकाव	2.485 240° to Ecliptic 5.51° to Sun’s equator 0.93° to Invariable plane
उदविन्दुरको देशान्तर	113.642 811°
अनुसूरको सिद्धान्त	336.013 862°
उपग्रहहरू	~ 200 observed (82 with secure orbits)
भौतिक विशेषताहरू
भूमध्यरेखीय अर्धव्यास	60,268 ± 4 km 9.4492 Earths
ध्रुव अर्धव्यास	54,364 ± 10 km 8.5521 Earths
समरुपताको	0.097 96 ± 0.000 18
सतहको क्षेत्रफल	4.27×10१० km² 83.703 Earths
आयतन	8.2713×10१४ km³ 763.59 Earths
द्रव्यमान	5.6846×10२६ kg 95.152 Earths
औसत घनत्व	0.687 g/cm³ (less than water)
भूमध्यरेखीय सतहको गुरुत्वाकर्षण	10.44 m/s² 1.065 g
रिहाइ वेग	35.5 km/s
नाक्षचित्र घृर्णनकाल	10.57 hours (10 hr 34 min)
भूमध्यरेखीय आञ्चलिक घृर्णन वेग	9.87 km/s 35,500 km/h
अक्षीय ढाल	26.73°
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब	2 h 42 min 21 s 40.589°
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब	83.537°
प्रतिफलन अनुपात	0.342 (Bond) 0.47 (geom.)
सहतको तापक्रम न्यून मध्यक सर्वोच्च 1 bar level 134 K 0.1 bar 84 K
आपात मान	+1.47 to −0.24
कौणिक व्यास	14.5" — 20.1" (excludes rings)
वायुमण्डल
स्केल उच्चता	59.5 km
गठन	~96% Hydrogen (H2) ~3% Helium ~0.4% Methane ~0.01% Ammonia ~0.01% Hydrogen deuteride (HD) 0.000 7% Ethane Ices: Ammonia water ammonium hydrosulfide(NH4SH)

शनि ग्रह

शनिग्रह सौर्यमण्डलमा सूर्यबाट छैटौँ ग्रह हो। यो यौटा ग्यासको पिण्ड (अङ्ग्रेजीमा gas giant), हो जसमा ग्यास नै ग्यास रहेको छ र शायद यसमा ठोस सतह नै छैन। यसको वरिपरी एकदमै ठूलो ग्रहीय चक्का छ जुन बरफ र खनिज चट्टानले बनेको छ।

शनि ध्रुव तिर चेप्टो र भुमध्यरेखातिर फैलेको छ किन भनें यो एकदम तिब्र गतिले घुम्छ। शनि सौरमण्डलको एउटामात्र त्यस्तो ग्रह हो जसको घनत्व पानीको भन्दा कम छ। त्यसैले यदि शनिलाई ठूलो पोखरीमा राख्‌ने हो भने पोखरीमा शनि तैरने छ।

शनिका धेरै चन्द्रहरू छन्। ३० वटा चन्द्रका नामाकरण गरीएका छन्। बाँकीका चन्द्रका नाम छैनन्। १९८० भन्दा पहिले भेटाइएका वा पत्ता लगाइएका चन्द्रलाई टाइटन, रिया, , डायोनी, टिथिस, एन्सेलडस, माइमस, हाइपेरियन, फिबी र ज्यानस भनिन्छ। टाइटन शनिको सबैभन्दा ठूलो चन्द्र हो। डिसेम्बर २००४ र जनवरी २००५मा शनिका नजीकैबाट खिचिएका धेरै फोटाहरू लिइएका थिए। यसको श्रेय जान्छ त्यो मानव निर्मित भू-उपग्रह जसलाई भनिन्छ। त्यस भू-उपग्रहको एउटा भागले त अझ टाइटनमा अवतरण पनि गरेको थियो।

यो पनि हेर्नुहोस्

• ग्रहहरूको सूची