नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्ज
| नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्ज | |
|---|---|
आईयूसीएन श्रेणी II (राष्ट्रिय निकुञ्ज) | |
 नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्ज | |
  | |
| स्थान | कालिम्पोङ जिल्ला, पश्चिम बङ्गाल, भारत |
| नजिकैको सहर | कालेबुङ |
| निर्देशांक | २७°३′३६″उ॰ ८८°४२′०″पू॰ / २७.०६०००°N ८८.७००००°Eनिर्देशाङ्कहरू: २७°३′३६″उ॰ ८८°४२′०″पू॰ / २७.०६०००°N ८८.७००००°E |
| क्षेत्र | ८८ किमी२ (३४ वर्ग माइल) |
| स्थापना | सन् १९८६ |
| निकाय | भारत सरकार, पश्चिम बङ्गाल सरकार |
नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्ज भारतको कालिम्पोङ जिल्ला, पश्चिम बङ्गालमा अवस्थित एउटा राष्ट्रिय निकुञ्ज हो जुन सन् १९८६ मा स्थापित भएको थियो।[१] यो ८८ किमी२ (३४ वर्ग माइल) को क्षेत्रफलमा फैलिएको छ र पूर्वी भारतको एक समृद्ध जैविक क्षेत्र हो। यो राष्ट्रिय निकुञ्ज दुर्गम पहाडी भूभाग र समृद्ध विविध वनस्पति र जीवजन्तु भएको पुरानो अव्यवस्थित प्राकृतिक बासस्थानमा हाब्रेको भूमि हो। यो पाक्योङ जिल्लाको पाङ्गोलाखा वन्यजन्तु अभयारण्य र सम्त्से जिल्ला, भुटानको जङ्गलसँग जोडिएको छ।[२]
भूगोल
[सम्पादन गर्नुहोस्]
नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्जले १८३–३,२०० मिटर (६००–१०,४९९ फीट) को उचाइमा ८८ किमी २ (३४ वर्ग मील) को क्षेत्र समेट्छ। सबैभन्दा अग्लो बिन्दु राचेलाडाँडा हो। नेओरा उपत्यकाको जङ्गलमा यति विलासी वृद्धि भएको छ कि सूर्यको किरणले पनि जमिन छुन गाह्रो हुन्छ। धेरैजसो पार्क अझै पनि दुर्गम छ, यसले प्रकृति प्रेमी/ पदयात्रीहरूका लागि कालिम्पोङ जिल्ला पहाडहरूमा अझै अज्ञात भूभाग अन्वेषण गर्न चुनौती लिन सक्ने साहसिक स्थान बनाउँछ।
प्राकृतिक जङ्गल, घना बाँसको बगैँचा, गुराँसका रूखहरूको रङ्गीन चंदवा, हरियो उपत्यका, हिउँले ढाकिएका पहाडहरू भएका नदीहरू र खोलाहरू पृष्ठभूमिमा एक रमणीय परिदृश्य बनाउँछन्। यो पाक्योङ जिल्ला र सम्त्से भुटानको सिमानामा पर्छ। नेओरा नदी कालेबुङ सहरको मुख्य जलस्रोत हो।
जैविक विविधता
[सम्पादन गर्नुहोस्]वनस्पति
[सम्पादन गर्नुहोस्]नेओरा उपत्यकाले एउटा अनौठो पारिस्थितिकी प्रणालीलाई कायम राख्छ जहाँ उष्णकटिबंधीय, उप-उष्णकटिबंधीय, उप-शीतोष्ण, र शीतोष्ण वनस्पति प्रणालीले अझै पनि वनस्पति र जीवजन्तुहरूको धनलाई सुरक्षित राख्दछ। जङ्गलमा गुराँस, बाँस, बाँज, उन्यू, साल, आदि जस्ता मिश्रित प्रजातिहरू हुन्छन्। उपत्यकामा सुनगाभाका धेरै प्रजातिहरू पनि छन्, जसमध्ये केही निकुञ्जका लागि स्थानीय छन्। निकुञ्जमा बढ्ने गुराँसका सामान्य प्रजातिहरूमा लाली गुराँस, कोरलिङ्ग र लहरे चिमाल समावेश छन्।[३]
जीवजन्तु
[सम्पादन गर्नुहोस्]यस क्षेत्रमा देखिने स्तनधारी प्राणीमा भारतीय चितुवा, पाँच प्रजातिका भालु, हिमाली कालो भालु, काठे भालु, सुनौलो बिरालो, जङ्गली बँदेल, चरी बाघ, घोरल, सराव, रतुवा, जरायो, राजपङ्खी लोखर्के, झारल, हाब्रे, र ध्वाँसे चितुवा छन्। सरीसृप जीवजन्तुमा राज गोमन, करैत, हरेउ, अन्धा सर्प, छेपारो पर्छन्। कीराहरूमा पुतलीहरू, पतंगहरू, बीटलहरू, मौरीहरू, बारुलाहरू, कीराहरू र सिकाडाहरू समावेश छन्।[४]
१,६०० र २७०० मिटर (५,२०० र ८,९०० फीट) बीचको अर्ध-सदाबहार वनहरूले निकुञ्जमा लालकण्ठे पिउरा, मुनाल, रातोछाती काष्ठकुट, दार्जिलिङ काष्ठकुट, तामे लाहाँचे, कुक्लुङ, सानो कोइली, चश्मे उल्लू, राजकपोत, फुस्रो वनपरेवा, कैलो जुरेबाज, द्रोणक चील, पहाडी शदलचील, कैलोकण्ठे चाँचर, सेतोटिके अर्जुनक, सेतोकण्ठे अर्जुनक, सेतोआँखीभौं रबिन, सेतोपुच्छ्रे रबिन, चँदुवा चिचिल्कोटे, धर्के जुरेली, रातोटाउके टिसिया, रातोटाउके फिस्टो, गाजले फिस्टो, कानटाटे तोरीगाँडा, कटुसटाउके तोरीगाँडा, छातीधर्से पाल्कोटे, कत्ले डिकुरेभ्याकुर, मुरालिँडे डिकुरेभ्याकुर, कालोटाउके भद्राइभ्याकुर, कैलोतालु वनचाहर, कटुसटाउके फूलबुट्टा, खैरो बाँदरचरी, अग्निवक्ष पुष्पकोकिल, लामपुच्छ्रे बुङ्गेचरा, पाण्डुनयनी लेकचरी, नेपाल तितु, र सुन्तलेटाउके कालोतितु समावेश छन्।
चित्र दिर्घा
[सम्पादन गर्नुहोस्]-
-
-
-
नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्जमा रहेको वन -
नेओरा उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्जको एउटा खोला
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Neora Valley National Park north-bengal.com. Retrieved 10 September 2021
- ↑ "WildBengal", Wildlife Wing, Directorate of Forests Government of West Bengal, २०१७, मूलबाट ५ मार्च २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १९ अप्रिल २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ५ मार्च २०१६ मिति
- ↑ "Neora Valley National Park", UNESCO World Heritage Centre (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०१-२५।
- ↑ [१], IBAs in West Bengal – Page 20.