बलभद्र कुँवर
| श्री कप्तान बलभद्र कुँवर | |
|---|---|
 बलभद्र कुँवरको तस्बिर | |
| व्यक्तिगत विवरण | |
| जन्म | भँवरकोट, पाँचखाल, काभ्रे जिल्ला |
| मृत्यु | सन् १८२२ नौशेरा, पेशावर, पञ्जाब, वर्तमान् पाकिस्तान |
| नाता | हेर्नुहोस्: कुँवर परिवार; अमरसिंह थापाको परिवार; राणा वंश |
| सैनिक सेवा | |
| उपनाम(हरू) | बलबडर (Balbudder) अङ्ग्रेजी उपनाम |
| निष्ठा |  नेपाली |
| श्रेणी | कप्तान |
| लडाईं/युद्ध | नेपाल अंग्रेज युद्ध, नालापानीको युद्ध |
बलभद्र कुँवर (१८४५ पुस १५ - १८७९ चैत्र २८) एक बहादुर नेपाली स्वतन्त्रता सेनानी एवम् नेपाली सेनाका कप्तान थिए । उनी नेपालका एक राष्ट्रिय विभूति हुन् । उनका हजुरबुबाको नाम जय कृष्ण र पिताको नाम चन्द्रवीर कुँवरका छोरा थिए । उनी अमरसिंह थापाका नाती तथा काजी रणजोर थापाका भान्जा हुन। । सन् १८७१ देखी १८७२ को बीचमा चलेको गोरखा युद्ध पछि उनी प्रसिद्ध भएका थिए ।
परिवार[सम्पादन गर्ने]
बलभद्र कुँवरको जन्म हालको काभ्रेपलान्चोक जिल्लाको पाँचखाल नगरपालिकामा पर्ने भमरकोटमा सुब्बा चन्द्रवीर कुँवर र अम्बिका देवीका कान्छा छोराको रूपमा भयो । उनको बुवापट्टिका हजुरबुवा सरदार जयकृष्ण कुँवर हुन् र मावली हजुरबुवा अमरसिंह थापा हुन् । त्यसैले काजी रणजोर थापा उनका मामा हुन् । [१]
जीवन[सम्पादन गर्ने]
बलभद्र कुँवर नेपाली सेना (तत्कालिन गोरखाली सेना)को पुरानो गोरख गणको कप्तान थिए। उनले देहरादुनको बाहिर नालापानीको युद्धमा गोरखाली सेनाका नेतृत्व गर्दै लडेका थिए।[२] उनले नेपाल ब्रिटिस युद्धमा नालापानीमा नालापानीको रक्षाको निमित्त नेपालको तर्फबाट करिब ६०० जनाको नेतृत्व गर्दै खटिएका थिए । नेपाली फौजको तुलनामा लगभग ८ गुणा शक्तिशाली सैनिकको नेतृत्व गरेर आएका अंग्रेज सेनापती जिलेस्पी तथा अन्य धेरै सिपाहिहरु नेपालिको हातबाट मारिए । यस युद्धमा अङ्ग्रेज फौजको ठूलो क्षति भएको थियो। यस युद्धमा नेपालीहरूको हार भएपनि नेपाली विरताको कदर गर्दै हाम्रा वीर शत्रु बलभद्र र उनका वीर गोरखालीहरूको स्मृतिमा सम्मानोपहार भन्ने शिलालेख स्थापित गरी प्रत्येक शवलाई दोसल्ला ओढाई सम्मान गरे ।
१८१४ अक्टोबर २२का दिन लेफ्टिनेन्ट जनरल जिलेस्पि दुन उपत्यका प्रबेश गरेका थिए । उक्त इलाकाको रक्षार्थ पुरानो गोरख गणका कप्तान बलभद्र कुँवरलाइ जिम्मा लगाइएको थियो । दुन उपत्यका भन्दा झण्डै ८ किमी उत्तरको उच्च स्थानमा रहेको खलङ्गामा किल्ला बनाइएको थियो ।
मृत्यु[सम्पादन गर्ने]
बलभद्र कुँवरको मृत्यु पञ्जाबी राजा रणजीत सिंहको लागि पेशावर, पञ्जाबमा लड्दा अफ्गानी फौजको तोपले भएको थियो। बलभद्र कुँवर नेपालका राष्ट्रिय विभूति हुन्।[२]