मलाला युसुफजई

मलाला युसुफजई
ملاله یوسفزۍ
सन् २०१४ को गर्ल समिटमा मलाला युसुफजई
जन्म	सन् १९९७ जुलाई १२ मिंगोरा, खैबर पख्तुनख्वा, पाकिस्तान
वासस्थान	बर्मिंघम, संयुक्त अधिराज्य
राष्ट्रियता	पाकिस्तानी
पेशा	ब्लगर, महिला अधिकार कार्यकर्ता तथा शिक्षाविद्
चिनारीको कारण	महिला अधिकार कार्यकर्ता, तालिबान बिद्रोहीबाट हत्या प्रयास
धर्म	इस्लाम
आफन्त	जियाउद्दीन युसुफजई (पिता)
पुरस्कार	२०१४ नोबेल शान्ति पुरस्कार क्यानाडाको नागरिकता प्रदान अन्तर्राष्ट्रिय बाल शान्ति पुरस्कार सखारोभ पुरस्कार

मलाला युसुफजई पाकिस्तानी महिला शिक्षा तथा बालअधिकारवादी कार्यकर्ता हुन्। सन् २०१४ को नोबेल शान्ति पुरस्कार प्राप्त गर्न सफल मलाला नोबेल पुरस्कार पाउने हालसम्म कै सबभन्दा कम उमेरकी व्यक्ति हुन्। उनी स्वात उपत्यकामा तालिबानहरूले केटीहरूलाई विद्यालय जान प्रतिबन्ध लगाएको समयमा महिला तथा शिक्षाको लागि वकालत गरेका कारण चर्चामा आएकी हुन्।

मलालाको जन्म १९९७ मा पाकिस्तानको खैबर पख्तूनख्वाह प्रान्तको स्वात जिल्लामा भयो। उनी पाकिस्तानको मिंगोरा शहरमा आठ कक्षाकी छात्रा हुन् । छद्म नाम प्रयोग गरी बिबिसीको लागि ब्लगिङ्द्वारा तालिबान शासनको अत्याचारको विरोध गर्ने मलाला १३ वर्षको उमेरमा नै स्वातमा रहेका महिलाहरूको नायिका बनिन् । अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा बालअधिकारको वकालत गर्ने संस्था किड्स राइट्स फाउन्डेसनले उनलाई अन्तर्राष्ट्रिय बाल शान्ति पुरस्कारको लागि नामाङ्कन गरेको थियो, उनी यस्तो पुरस्कारको लागि नामांकित पहिलो पाकिस्तानी बालिका हुन्। दक्षिण अफ्रीकाका नोबेल पुरस्कार विजेता देस्मुंड टूटू एम्स्टर्डमले नेदरल्यान्ड्समा एक समारोहमा २०११ को यस नामांकनको घोषणा गरे, तर युसुफजई यो पुरस्कार जित्न सफल भइनन् उक्त पुरस्कार दक्षिण अफ्रीकाकी १७ वर्षीय बालिकाले जीतिन्। यो पुरस्कार हरेक वर्ष बालबालिकाहरूको अधिकारको लागि काम गर्ने बालिकालाई दिइन्छ। मलालाले तालिबानको धम्कीको बावजुद बालिकाहरूलाई शिक्षित गर्ने अभियान चलाईरहेकी छिन्। यही कारण तालिबान आतंककारीहरूले उनलाई आफ्नो हिट लिस्‍टमा राखेका थिए । अक्टोबर २०१२ मा, मंगलबारको दिनमा करीब सवा १२ बजे स्वात उपत्यकाको कस्बे मिंगोरामा विद्यालयबाट फर्किरहेको समयमा आतंककारीहरूले हमला गरेका थिए। यस हमलाको जिम्‍मेवारी तहरीक-ए-तालिबान पाकिस्तान (टिटिपी)ले लिएको छ।

पाकिस्तानको आदिबासी तथा द्वन्द्वग्रस्त स्वात उपत्यकामा जन्मिएकी पस्तो परिवारकी युसुफजाईलाई महिला शिक्षाको वकालत गरेकोमा तालिबानले सन् २०१२ मा टाउकोमा गोली हान्दा पनि बाँच्न सफल भएकी थिइन् । उनलाई वर्ष २०१३ मा 'भाइटल भोइसेज ग्लोवल लिडरसिप एवार्ड, इन्टरनेसनल पिस एवार्ड, क्लिन्टन ग्लोवल सिटिजन एवार्ड, इन्टरनेसनल इक्वालिटी एवार्ड, नेसनल युथ पिस पुरस्कारहरू पनि प्रदान गरिएको छ ।